Imperial Gagetter of India
Provincial Series Burma
Val : 2
Southern Shan States
1. 1AKHAS (KAW) 26,000
2. BURMANS 12,100
3. CHINESE 1,000
4. DANUS 50,900
5. HKUN SHANS 41,500
6. INTHAS 50,500
7. KARENS 18,700
8. LU SHANS 16,200
9. PADAUNGS 7,800
10. TAUNGTHUS (PAOH) 124,900
11. TAUNGYOS 16,500
12. WAS 23,800
13. YINS (RIANGS) 3,100
14. ZAYEIN KAREN 4,140
Pages : 342-343
ေက်ာက္ဂူ ၄ရြာနယ္
ေငြခြန္မွဴးနယ္ 94 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 33
နယ္လူဦးေရ 4771
မင္းရြာလူဦးေရ 354 မင္းရြာ (ျမင္းက်ဒုိး ) ဓႏု 3000 ခန္႔ 62.879%
ပအုိ၀္း 1400 ခန္႔ 21.344%
အက်န္ - ရွမ္း ႏွင္႔ ပေလာင္
Page – 373
က်ဳံးနယ္
ေငြခြန္မွဴးနယ္
နယ္က်ယ္ 24 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 20
နယ္လူဦးေရ 2340
မင္းရြား က်ံဳး
ပအုိ၀္း 1,000 ခန္႔ 42.735%
အက်န္ - ေတာင္ရိုး ၊ ဓႏု ၊ ရွမ္း
Page - 373
စကားနယ္
ျမိဳ႕ စားနယ္
နယ္က်ယ္ 357 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 241
နယ္လူဦးေရ 17,643
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 1899
မင္းျမိဳ႕ စကား
ရွမ္း 7698 43.632 %
ပအုိ၀္း 5187 29.399 %
အင္းသား 4385 24.854 %
Page – 361
စကြယ္နယ္
ျမိဳ႕ စားနယ္
နယ္က်ယ္ 103 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 27
နယ္လူဦးေရ 1387
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 157 (35 အိမ္)
မင္းျမိဳ႕ ကြယ္
ရွမ္း 1040 ခန္႔ 74.982%
အက်န္ - ကရင္ႏွင္႔ ပအုိ၀္း (347) 25.081
အက်န္ - ကရင္ႏွင္႔ ပအုိ၀္း (347) 25.081
Page – 364
ေညာင္ေရႊနယ္
ေစာ္ဘြားနယ္
နယ္က်ယ္ 1392 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 1091
နယ္လူဦးေရ 95339
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 3804
မင္းျမိဳ႕ ေညာင္ေရႊ
ျမန္မာစကားေျပာသူ (အင္းသား ၊ ဓႏု) 50399 52.863%
ပအုိ၀္း 25810 27.072 %
ရွမ္းစကားေျပာသူ 16583 17.394 %
Page – 358
နမ္႔ခဲနယ္
ေငြခြန္မူးနယ္
နယ္က်ယ္ 75 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 76
နယ္လူဦးေရ 6780
မင္းရြာလူဦးေရ 259
မင္းရြာ ေပါအင္
ပအုိ၀္းနယ္ပာုေခၚရေလာက္ေအာင္ပအုိ၀္းမ်ား၏
Page – 375
နမ္႔ခုတ္နယ္
ျမိ႕ဳ စားနယ္
နယ္က်ယ္ 106 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 78
နယ္လူဦးေရ 6687
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 383
မင္းျမိဳ႕ နမ္႔ခုတ္
ရွမ္း 3344 50 %
ပအုိ၀္း 3343 50 %
ပင္းတယနယ္
ေငြခြန္မူးနယ္
နယ္က်ယ္ 200 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 91
နယ္လူဦးေရ 15014
မင္းရြာလူဦးေရ 1632
မင္းရြာ ပင္းတယ
*ရွမ္း ဗမာ ႏွင္႔ ဗမာ 11000 ေက်ာ္ 73.265 %
ပအုိ၀္း 2000 ခန္႔ 13.321 %
အက်န္ ဓႏု ၊ ပေလာင္ 2014 13. 414 %
*more than 1100 were Shan Burmans and Burmans
Page – 376
ေပြးလွနယ္
ျမ႕ိဳ စားနယ္
နယ္က်ယ္ 102 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 62
နယ္လူဦးေရ 7866
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 1247
မင္းျမိဳ႕ ေပြးလွ
ေတာင္ရုိး 3933 50 %
အက်န္ ဓႏု ႏွင္႔ ပအို၀္း 3933 50 %
Page – 376
ေဘာ္နယ္
ေငြခြန္မွဴးနယ္
နယ္က်ယ္ 550 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 70
နယ္လူဦးေရ 7743
မင္းရြာလူဦးေရ 1002
မင္းရြာ ျမိဳ႕ ၾကီး
ဓႏု 6884 88.906 %
အက်န္ ပအုိ၀္းႏွင္႔ ပေလာင္ 859 11.094 %
Page – 374
ေဘာ္ဆုိင္းနယ္
ေငြခြန္မွဴးနယ္
နယ္က်ယ္ 40 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 31
နယ္လူဦးေရ 3557
မင္းရြာလူဦးေရ 203
မင္းရြာ ေဘာ္ဆုိင္း
ဓႏု 1500 42 .17 %
ပအုိ၀္း 1300 36.548 %
ေတာင္ရုိး 757 21.282 %
ေဘာ္နင္းနယ္
ျမိဳ႕ စားနယ္
နယ္က်ယ္ 40 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 43
နယ္လူဦးေရ 3755
မင္းရြာလူဦးေရ 198
မင္းရြာ ေဘာ္နင္း
ေတာင္ရုိး 2000 ေက်ာ္ 53. 262 %
ပအုိ၀္း ၊ ရွမ္း ၊ ရွမ္းဗမာ 1755 46.738 %
Page – 374 – 375
ဘန္းယဥ္နယ္
ျမိဳ႕ စားနယ္
နယ္က်ယ္ 219 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 158
နယ္လူဦးေရ 11297
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ
မင္းျမိဳ႕
ပအုိ၀္း 7532 66.673 %
ရွမ္း 3765 33.327 %
Page – 362 – 363
မုိးနဲနယ္
ေစာ္ဘြားနယ္
နယ္က်ယ္ 2717 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 981
နယ္လူဦးေရ 44252
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 3078
မင္းျမိဳ႕ မုိးနဲ
ရွမ္း 36875 83.329 %
ပအုိ၀္း 4000 ေက်ာ္ 9.039 %
ယင္း 3377 ခန္႔ 7.631%
Page – 364 – 365
မုိးျဗဲနယ္
ေစာ္ဘြားနယ္
နယ္က်ယ္ 660 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 158
နယ္လူဦးေရ 19351
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 642
မင္းျမိဳ႕ မုိးျပဲ
ပေဒါင္ 9321 40.168 %
ရွမ္း 2837 14.661 %
ပအုိ၀္း 1416 7.317 %
စာမ်က္ႏွာ 342 ရွိဇယား၌ 19358 ေရး၍ 360 တြင္ 19351 ပာုတ္ေ၇း မုိးျပဲ 19358 ျဖင္႔ ဇယားဂဏန္းအတိုင္း ေပါင္းလွ်င္ ရွမ္း / ေတာင္ လူဦးေရ 770250 ရွိ၏ သန္းေခါင္စရင္းေကာက္သူ 309 ႏွင္႔ ေပါင္းလ်င္ 770559 ျဖစ္ ၏ page 342 ၾကည္႔
Page - 359 – 360
ေမာက္မယ္နယ္
ေစာ္ဘြားနယ္
နယ္က်ယ္ 2787 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 433
နယ္လူဦးေရ 29454
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 1375
မင္းျမိဳ႕ ေမာက္မယ္
ရွမ္း 23000 78.088 %
ပအုိ၀္း 5000 16.976 %
ကရင္ႏွင္႔အျခားလူမ်ိဳး 1454 4.937 %
Page – 366 – 367
မုိင္းကုိင္
ျမိဳ႕ စားနယ္
နယ္က်ယ္ 1643 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 627
နယ္လူဦးေရ 30482
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 1190
မင္းျမိဳ႕ မုိင္းကုိင္
ရွမ္း 27500 90.217 %
ပေလာင္ 2000 ခန္႔ 6.561 %
ပအုိ၀္း ႏွင္႔ ယင္း 1482 4.862 %
Page – 369 – 370
မုိင္းစိတ္
ျမိဳ႕ စားနယ္
နယ္က်ယ္ 303 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 184
နယ္လူဦးေရ 9013
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 1223
မင္းျမိဳ႕ မုိင္းစိတ္
ရွမ္း 6500 72.118 %
ယင္း ( yangsek) 1200 13.314 %
ပအုိ၀္း 1000 11.095 %
Page – 370
မုိင္းပြန္နယ္
ေစာ္ဘြားနယ္
နယ္က်ယ္ 371 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 212
နယ္လူဦးေရ 13143
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 1230
မင္းျမိဳ႕ မုိင္းပြန္
ရွမ္း 7000 53.26 %
ပအုိ၀္း 4500 34.239 %
ယင္းအနည္းငယ္ရွိ
Page – 268
ရပ္ေစာက္နယ္
ေစာ္ဘြားနယ္
နယ္က်ယ္ 2197 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 397
နယ္လူဦးေရ 24839
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 1648
မင္းျမိဳ႕ ရပ္ေစာက္
ရွမ္း 11847 47.695 %
ဓႏု (သုိ႔) ဗမာ 10077 40.569 %
ပအုိ၀္း 2056 8.277 %
ပေလာင္ႏွင္႔ ေတာင္ရုိး အနည္းငယ္ရွိ
Page – 360 – 361
ရြာငံနယ္
ေငြခြန္မွဴးနယ္
နယ္က်ယ္ 400 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 71
နယ္လူဦးေရ 9958
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 1158
မင္းျမိဳ႕ ရြာငံ
*ရွမ္းဗမာ(သို႔) ဗမာ 7000 ေက်ာ္ 70.295 %
ပအုိ၀္း 1500 ခန္႔ 15.063 %
ရွမ္း ၊ ပေလာင္ ႏွင္႔ အျခားလူမ်ိဴး 1458 14.641 %
*over 7000 were Shan Burmans or Burmans. Page – 377
Page - 376 – 377
လဲျခားနယ္
ေစာ္ဘြားနယ္
နယ္က်ယ္ 1433 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 513
နယ္လူဦးေရ 25811
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 1150
မင္းျမိဳ႕ လဲျခား
ရွမ္း 21197 82.124 %
ပအုိ၀္း 1877 7.272 %
ပေလာင္ 1532 5.935 %
ယင္း 1008 3.905 %
ယခင္လူဦးေရ 3000 (ခရစ္ႏွစ္ 1881)
၁၀၀၀ ခန္႔ (ခရစ္ႏွစ္ 1887 )
၉၀၀၀ ခန္႔ (ခရစ္ႏွစ္ 1891 )
Page – 365 – 366
လြယ္ေမာနယ္
ေငြခြန္မွဴးနယ္
နယ္က်ယ္ 49 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 59
နယ္လူဦးေရ 4576
မင္းရြာလူဦးေရ 109
မင္းရြာ မင္းရြာ
ပအုိ၀္း 3660 ခန္႔ 79.982 %
ရွမ္းႏွင္႔ ဓႏု 916 20.017 %
Page – 374
လြယ္လံုနယ္
ျမိဳ႕ စားနယ္
နယ္က်ယ္ 1600 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 437
နယ္လူဦးေရ 30731
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 425
မင္းျမိဳ႕ ပင္ေလာင္း
ပအုိ၀္း 17551 52.112 %
ရွမ္း 4141 13.475 %
ဇယိမ္း 2986 9.717 %
ဗမာ(သုိ႔ ) ရွမ္းဗမာ 2839 9.238 %
Page – 377
လြယ္အဲနယ္
ေငြခြန္မွဴးနယ္
နယ္က်ယ္ 200 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 70
နယ္လူဦးေရ 5442
မင္းရြာလူဦးေရ 249
မင္းရြာ လံုးပုိး
ပအုိ၀္း 4000 ေက်ာ္ 73.502 %
ဓႏု ၊ ကရင္ ၊ ရွမ္း 1442 26.498 %
Page – 373 – 374
သထံုနယ္
ျမိဳ႕ စားနယ္
နယ္က်ယ္ 472 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 159
နယ္လူဦးေရ 10584
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 211
မင္းျမိဳ႕ လြယ္ပြတ္
ပအုိ၀္း 7616 71.958 %
ရွမ္း 2126 20.087 %
ပေဒါင္ ႏွင္႔ ကရင္ 842 7.955 %
Page – 362
သာမုိင္းခမ္းနယ္
ျမိဳ႕ စားနယ္
နယ္က်ယ္ 297 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 196
နယ္လူဦးေရ 12561
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 531
မင္းျမိဳ႕ သာမုိင္းခမ္း
ဓႏု ( ရွမ္းဗမာကျပား) 6000 47.767 %
ပအုိ၀္း 4500 35.825 %
ရွမ္းႏွင္႔ တျခားလူမ်ိဴး 2061 61.408 %
Page – 372 – 373
ဟုိပုန္းနယ္
ျမိဳ႕ စားနယ္
နယ္က်ယ္ 232 စတုရန္းမုိင္
နယ္တြင္းရြာ 177
နယ္လူဦးေရ 11140
မင္းျမိဳ႕ လူဦးေရ 765
မင္းျမိဳ႕ ပာုိပုန္း
ပအုိ၀္း 7123 63.94 %
ရွမ္း 3775 33.887 %
အျခားလူမ်ိဳး 242 2.172 %
Page – 363
လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္၁၀၀ခန္႔က ပအုိ၀္း
IMPERIAL GAZETTEER OF INDIA
PROVINCIAL SERIES
BURMA
GOVERNMENT PRINTING
CULCUTTA
1908
ဤစာအုပ္မွ မွတ္တမ္းေရးသားသမွ်ေပၚတြင္မူတည္၍တင္ျပသည္။ ျဖင္႔ျပင္ေ၀ဖန္မပါေပ။
စာအုပ္ထဲတြင္ ရွမ္းနယ္၄၄နယ္အေၾကာင္း ေရးသားထားသည္။ ေက်းစီး မန္းစံ၊ေက်ာက္ဂူ ၄ရြာ၊ က်ိဳင္းခမ္း၊က်ဳိင္း တုံ၊ က်ိဳင္းလြန္း၊ က်ံ ဳးရ၊ စကား ၊စကြယ္၊ ေညာင္ေရႊ၊ ေတာင္ၾကီး၊ ေတာင္ပုိင္၊ ေနာင္မြန္၊ နမ္ခဲ႔၊ နမ္းခုတ္၊ နမ္႔တုတ္၊ပင္ မွီ၊ ပင္းတယ၊ ေပြးလွ၊ ေဘာ္နယ္၊ ေဘာ္ဆုိင္း၊ ေဘာ္နင္း၊ ဘန္းယဥ္၊ မုိးနဲ၊ မုိးျဗဲ ၊ေမာက္မယ္၊ မုိင္းတုိင္၊ မုိင္းစိတ္၊ မုိင္း ေနာင္၊ မုိင္းပန္၊ မုိင္းပြန္၊ မုိင္းရွဴး မုိင္းစင္၊ မင္းလြန္း၊ ရပ္ေစာက္၊ ရြာငံ၊ လဲခ်ား၊ လြယ္ေမာ၊ လြယ္လံု၊ လြယ္အဲ၊ သထံု၊ သီေပါ ၊ သိႏၷီေတာင္လက္၊ သိႏၷီေျမာက္လက္၊ သာမုိင္းခမ္း၊ ပာုိပုန္းတုိ႔ျဖစ္သည္။ နယ္ေနလူမ်ိဳးစရင္တြင္ပအုိ၀္းပါေသာ နယ္မ်ားလည္းရွိ သည္။ ေက်းစီ မန္းစံ၊ က်ိဳင္းခမ္း၊ က်ိဳင္းတုံ၊ က်ိဳင္းလြန္း၊ ေတာင္ပုိင္၊ ေနာင္မြန္၊ နမ္႔တုတ္ပင္မွီ၊ မုိင္း ေႏွာင္၊ မုိင္းရွဴး၊ မုိင္းစင္၊ မုိင္းလြန္း၊ သီေပါ၊ သိႏၷီေတာင္လက္၊ သိႏၷီေျမာက္လက္ တုိ႔ျဖစ္သည္။ ခရစ္ႏွစ္ 1901နယ္အ လုိက္လူဦးေရစရင္ျပရာတြင္ျဖစ္သည္။
နယ္အသီးသီး၌ေနေသာ္ ပအုိ၀္းလူမ်ိဳးဦးေရကုိ ထုိမွတ္တမ္းပါ စာရင္းအတုိင္း မ်ားရာမွနည္းရာအတုိင္း စဥ္လုိက္လွ်င္ ဤသုိ႔ ေတြ႔ရသည္။
1
|
ေညာင္ေရႊ
|
25810
|
ဒုတိယအမ်ားဆံုး
|
2
|
လြယ္လံု
|
17551
|
အမ်ားဆံုး
|
3
|
သထံု
|
7616
|
အမ်ားဆံုး
|
4
|
ဘန္းယဥ္
|
7532
|
အမ်ားဆံုး
|
5
|
ပာုိပုန္း
|
7123
|
အမ်ားဆံုး
|
6
|
စကား
|
5187
|
ဒုတိယအမ်ားဆံုး
|
7
|
ေမာက္မယ္
|
5000
|
ဒုတိယအမ်ားဆံုး
|
8
|
မုိင္းပြန္
|
4500
|
ဒုတိယအမ်ားဆံုး
|
9
|
သာမုိင္းခမ္း
|
4500
|
ဒုတိယအမ်ားဆံုး
|
10
|
မုိးနဲ
|
4000
|
ဒုတိယအမ်ားဆံုး
|
11
|
လြယ္အဲ
|
4000
|
အမ်ားဆံုး
|
12
|
လြယ္ေမာ
|
3660
|
အမ်ားဆံုး
|
13
|
နမ္႔ခုတ္
|
3343
|
တတိယအမ်ားဆံုး
|
14
|
ရပ္ေစာက္
|
2056
|
တတိယအမ်ားဆံုး
|
15
|
ပင္းတယ
|
2000
|
ဒုတိယအမ်ားဆံုး
|
16
|
လဲခ်ား
|
1877
|
ဒုတိယအမ်ားဆံုး
|
17
|
ေဘာ္ဆုိင္း
|
1300
|
ဒုတိယအမ်ားဆံုး
|
18
|
ရြာငံ
|
1500
|
ဒုတိယအမ်ားဆံုး
|
19
|
မုိးျဗဲ
|
1416
|
တတိယအမ်ားဆံုး
|
20
|
ေက်ာက္ဂူ၄ရြာ
|
1400
|
ဒုတိယအမ်ားဆံုး
|
21
|
က်ဳံး
|
1000
|
အမ်ားဆံုး
|
22
|
မုိင္းစိတ္
|
1000
|
တတိယအမ်ားဆံုး
|
23
|
နမ္႔ခဲ
|
မေဖာ္ျပ
|
အမ်ားဆံုး
|
စုစုေပါင္း
|
113371
|
ပအုိ၀္းလူမ်ိဳးမ်ား အမ်ားဆံုးေနထုိင္ေသာ နယ္မ်ားမွာ - က်ဳံး၊နမ္႔ခဲ၊ ဘန္းယဥ္၊ လြယ္ေမာ၊ လြယ္လံု၊ လြယ္အဲ၊ သထံု၊ ပာုိပုန္း တုိ႔ျဖစ္ၾကသည္။
ဒုတိယ အမ်ားဆံုး နယ္မ်ားမွာ - စကား ၊ ေညာ င္ေရႊ၊ ပင္းတယ၊ ေဘာ္ဆုိင္း၊ မုိးနဲ၊ ေမာက္မယ္၊ မုိင္းပြန္၊ ရြာငံ၊ လဲခ်ား၊ သာမုိင္းခမ္း တုိ႔ျဖစ္ၾကသည္။
တတိယ အမ်ားဆံုးမွာ မုိးျဗဲႏွင္႔မုိင္းစိတ္တုိ႔ျဖစ္ၾကသည္။ နမ္႔ခုတ္နယ္တြင္ ရွမ္းႏွင့္လူဦးေရ ဆတူဟုေဖၚျပထားသည္။ နမ့္ခဲတြင္ ပအို၀္းအမ်ားဆံုးရွိ လြန္းပအို၀္းနယ္ ဟုေခၚရေလာက္ေသာနယ္ဟူ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ေပသည္။ ေညာင္ေရႊ နယ္ သည္ ေက်ာက္ထပ္ ၊ေညာင္ေရႊ၊ လက္သက္၊ သီက်စ္၊ အင္းရြာတို႔ စုေပါင္းနယ္ေျမျဖစ္လ်က္ ပအို၀္းဦးေရ ဂဏန္း အမ်ား ဆံုးျဖစ္ေသာ္လည္း ပအို၀္းသည္ ဒုတိယ အမ်ားဆံုးလူမ်ိဳးျဖစ္ေနသည္။ ေဖာ္ျပပါနယ္မ်ားတြင္ နယ္တစ္နယ္ တည္း ပအို၀္း အမ်ားဆံုးနယ္မွာ လြယ္လံု(ပင္ေလာင္း)ျဖစ္ေပသည္။ ဦးေရ ၁၇၅၅၁ ဦးရွိသည္။ တခ်ိဳ႕ေသာ နယ္မ်ား တြင္ပအို၀္းရွိေၾကာင္းကို သာျပသည္။ ဦးေရမျပေပ။ နည္းေသာေၾကာင့္ျဖစ္မည္။ ထိုနယ္မ်ားမွာ စကြယ္၊ ေပြးလွ၊ ေဘာ္နယ္၊ ေဘာ္နင္း ၊မိုင္းကိုင္၊ မိုးင္းပန္ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ ေနာင္မြန္ကဲ့သို႔ေသာနယ္ကို ရွမ္းနယ္ဟုေခၚရေလာက္ ေအာင္ ရွမ္းမ်ားေသာနယ္ဟုသာေဖာ္ျပ ထားသည္။ ပအို၀္းမည္မ်ွမွတ္တမ္းတင္ခဲ့ျခင္း မေတြ႔ေပ၊ အမွန္မွာေနာင္မြန္သည္ ပအို၀္းအမ်ာဆံုးေနထိုင္ေသာ ဟိုဟုန္း၊ နမ္းခုတ္ႏွင့္ ဘန္းယဥ္သထံု တို႔ၾကားရွိသည္။ ပအို၀္း ရွိႏိုင္သည္ရွိေသာ္လည္း မွတ္တမ္းမျပဳစုမိျခင္း ျဖစ္နိုင္ သည္။ ေျမာက္ပိုင္း ရွမ္းနယ္မ်ား ေဒသတြင္ ပအို၀္းရွိေၾကာင္း ထိုစာအုပ္မေတြ႕ ရ ေပေတာင္ပိုင္းရွမ္းနယ္မ်ား တြင္ (ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္း)သာ ပအို၀္းတို႔ေနထိုင္ျခင္းေတြ႔ရသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္၁၀၀ခန္႔ကျပဳစုခဲ့ေသာ ခရစ၀္ႏွစ္၁၉၀၁မွတ္တမ္းအရျဖစ္သည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္း ပအို၀္းဦးေရ၁၂၄၉၀၀ရွိသည္ဟု စာအုပ္၏ စာမ်က္ႏွာ၃၄၃တြင္ေဖၚျပသည္ ထိုစာအုပ္ပါသည္ တနယ္စီစရင္းကိုေပါင္းၾကည့္ေသာအခါ ၁၁၃၃၇၁နီးရွိေနသည္။ တစ္နယ္စီစရင္းႏွင့္ေပါင္းခ်ဳပ္စရင္း မညီသည္ကိုေတြရသည္။ အင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားဦးေရကို ေညာင္ေရႊနယ္တြင္မေဖာ္ျပေသာ္လည္း တစ္ျပည္ နယ္လန့္ဆိုင္ရာအေရးအသားက်ကာ မွလူဦးေရ ၅၀၅၀၀ ရွိေၾကာင္းေဖာ္ျပသည္ကိုေတြရျပန္သည္။ ပအို၀္းလူမ်ိဳးမ်ားကား ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း ခရစ္ႏွစ္ ၁၉၀၁တြင္ စာအုပ္၏ေဖာ္ျပခ်က္တိုင္း မွတ္သားလ်ွင္ ၁၂၄၉၀၀ (တစ္သိန္းႏွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ကိုးရာ)ရွိခဲ့သည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္းတခြင္လံုး ပအို၀္းတို႔ နယ္အႏွံအျပားေနထိုင္ၾကေပသည္။ ျဗိတိသွ်အုပ္စိုးေသာ ကာလသို႔ေရာက္ လာေသာ အခါရွမ္းျပနယ္ေတာင္ပိုင္း (ထိုစဥ္ကေခၚေတာင္းပိုငး္ရွမ္းနယ္မ်ား)ကို ေဒသၾကီး သံုးပိုင္ပိုင္း အုပ္ခ်ဳပ္သည္။ ၁။ ေျမလတ္ေဒသ ၂။ အေရွပိုင္းေဒသ ၃။ အလယ္ပိုင္းေဒသတို႔ျဖစ္သည္။ ေျမလတ္ေဒသတြင္ ၁။ေက်ာက္ဂူ၄ရြာ (ယခု မရွိ ေတာ့ေပ။ ပင္းတယ၊ ရပ္ေစာက္၊ ရြာငံနယ္မ်ားဆီသို႔ သြင္းလိုက္သည္။ မင္းရြာမွ ယခုရပ္ေစာ္ျမိဳ႕နယ္ အလယ္ေခ်ာင္ ရြာ ျဖစ္သည္) ၂။က်ဳံး ၃။နမ့္တုတ္ ၄။ပင္မီွ ၅။ပင္းတယ ၆။ေပြးလွ ၇။ေဘာ္ ၈။ ေဘာ္ဆိုင္း ၉။ ေဘာ္နင္း ၁၀။ ရြာငံ ၁၁။လြယ္ေမာ ၁၂။လြယ္လံု ၁၃။လြယ္အဲ ၁၄။သာမိုင္းခမ္း ၁၅။နမ့္ခ် တို႔ျဖစ္သည္။ အေရွပိုင္းေဒသတြင္ ၁။ေက်းစီးမန္းစံ ၂။ က်ိဳင္းခမ္း ၃။က်ိဳင္းလြန္း ၄။မိုးနဲ ၅။ ေမာက္မယ္ ၆။မ်ုင္းကို ၇။မိုင္းစိတ္ ၈။မိုင္းေနာင္ ၉။မိုင္းပန္ ၁၀။ မိုင္းပြန္ ၁၁။ မိုင္းရွဴး မိုင္းစင္ ၁၂။လဲျခား တို႔ျဖစ္သည္။ အလယ္ပိုင္းေဒသတြင္ ၁။စကား ၂။စကြယ္ ၃။ေနာင္မြန္ ၄။နမ့္ခုတ္ ၅။ ဘန္းယဥ္ ၆။မိုးျဗဲ ၇။ရပ္ေစာက္ ၈။သထံု ၉။ဟိုပုန္း တို႔ျဖစ္သည္။ ၃၄နယ္ခြဲသည္။ ပအို၀္းေနေသာ နယ္မ်ားမွာ - ေက်ာက္ဂူ၄ရြာ၊ က်ံဳး၊ စကား၊ စကြယ္၊ ေညာင္ေရႊ၊ နမ္႔ခဲ၊ နမ္႔ခုတ္၊ ပင္းတယ၊ ေပြးလွ၊ ေဘာ္၊ ေဘာ္ဆုိင္း၊ ေဘာ္နင္း၊ ဘန္းယဥ္၊ မုိးနဲ၊ မုိးျဗဲ၊ ေမာက္မယ္၊ မုိင္းကုိင္၊ မုိင္းစိတ္၊ မုိင္းပန္၊ မုိင္းပြန္၊ ရပ္ေစာက္၊ ရြာငံ၊ လဲျခား၊ လြယ္ေမာ၊ လြယ္လံု၊ လြယ္အဲ၊ သထံု၊ သာမုိင္းခမ္း၊ ပာုိပုန္း တုိ႔ျဖစ္ သည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္းရွိ ၃၄နယ္တြင္ ၂၉နယ္မွာ ပအုိ၀္းေနေသာ နယ္ျဖစ္မည္ေသခ်ာသည္ နယ္သံုးဆယ္ျဖစ္သည္။ ပအုိ၀္းေနေသာနယ္ျဖစ္မည္ေသခ်ာသည္ နယ္သံုးဆယ္ ျဖစ္သည္။ ပအုိ၀္းေနေသာနယ္မွာ ၄နယ္သာရွိသည္။ ၃ေဒသ ခြဲျခား ရာတြင္က်ိဳင္းတံုနယ္ႏွင္႔ ေညာင္ေရႊနယ္မပါေခ်။ ေညာင္ေရႊနယ္သည္လည္း ေက်ာက္ထပ္၊ လက္သက္၊ သီက်စ္၊ အင္း၄ရြာ ပါ၀င္ေသာ နယ္ျဖစ္၍ ပအုိ၀္းဦးေရ ၂၅၈၁၀ ရွိေသာေၾကာင္႔ ေညာင္ေရႊတစ္နယ္ ထပ္တုိး လွင္ပအုိ၀္းေနနယ္ ၃၁နယ္ ျဖစ္ေပ မည္။ ေျမလတ္ေဒသ ၁၅နယ္တြင္ နမ္႔တုတ္တစ္နယ္သာ ပအုိ၀္းေနျခင္း မေဖာ္ျပဘဲ ၁၄ နယ္စလံုး ပအုိ၀္းေနနယ္မ်ားျဖစ္ေန သည္။ ေျမလတ္ေဒသတစ္ခုလုံးကုိ ပအုိ၀္းေနနယ္ပာုေခၚလွ်င္ မွန္ေလာက္သဖြယ္ရွိသည္။ အလယ္ပုိင္းေဒသ ၉ နယ္လည္း တုိ႔အတူေခၚေလာက္သည္။ လြန္ခဲ႔ေသာႏွစ္ ၁၀၀ ကပင္ ပအုိ၀္းလူမ်ိဳးတုိ႔သည္ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္း တစ္ခု လံုးနီးပါး ၌ေနထုိင္ၾကေသာ လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ေနၾကေပမည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္းတြင္ ပအုိ၀္းလူဦးေရ တစ္သိန္း ႏွစ္ေသာင္းခန္႔ရွိသည္။ ပအုိ၀္းအမ်ားဆံုးေနထုိင္ေသာနယ္ ၈ နယ္ရွိသည္။ က်ံဳး၊နမ္႔ခဲ၊ ဘန္းယဥ္၊ လြယ္ေမာ၊ လြယ္လံု၊ လြယ္အဲ၊ သထံု၊ ပာုိပုန္း တုိ႔ျဖစ္ သည္။ လြယ္လံု၌ကား ပအုိ၀္းလူဦးေရ အမ်ားဆံုးျဖစ္သည္။ ျဗိတိသွ် အစုိးရက ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္းကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသ ၾကီး ၃ စု ခြဲထားရာ နယ္ေပါင္း ၃၄ နယ္ပါ၀င္သည္။ နယ္ ၃၀ သည္ ပအုိ၀္းေနေသာနယ္ျဖစ္သည္။ ေဒသၾကီး ၃ စုထဲ တြင္ ေညာင္ေရႊႏွင္႔ က်ိဳင္းတုံနယ္တုိ႔ မပါေသး ေညာင္ေရႊ သည္လည္း ပအုိ၀္းနယ္တစ္နယ္ျဖစ္၍ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္း ၃၆ နယ္၌ ပအုိ၀္းပါ၀င္ေနထုိင္ေသာ နယ္ေပါင္း ၃၁ နယ္ရွိသည္။ ၁၉၀၁ ခုႏွစ္မွတ္တမ္းအရ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္း၌ ပအုိ၀္း ပါ၀င္မေနေသးေပ။
ဤစာတမ္းငယ္သည္ ပအုိ၀္းသမုိင္းတြင္ လူဦးေရႏွင္႔ေနရပ္ေဒသဆုိင္ရာ အခန္း၌ ထည္႔သံုးႏုိင္ရန္ ရွာေဖြေပးခ်က္ မွ်သာျဖစ္ေပ သည္။
သိန္းသန္းထြန္း
၁၉၉၉ ႏုိ၀င္ဘာ
၁၁း၅ ေန႔လည္ ရြာမ၊အင္းေလး
နယ္
|
နယ္တြင္းပအုိ၀္းလူဦးေရ
|
ပအုိ၀္းရာခုိင္ႏွဳန္း
|
တစ္နယ္လံုးေနလူဦးေရ
|
|
1
|
လြယ္လံု (ပင္ေလာင္း)
|
17551
|
57.11%
|
30731
|
2
|
သထံု
|
7616
|
71.659
|
10584
|
3
|
ဘန္းယဥ္
|
7532
|
66.67%
|
11297
|
4
|
ပာုိပုန္း
|
7123
|
63.94%
|
11140
|
5
|
စကား
|
5187
|
29.40%
|
17270
|
6
|
ေမာက္မယ္
|
5000
|
16.98%
|
29454
|
7
|
မုိင္းပြန္
|
4500
|
34.24%
|
13143
|
8
|
သာမုိင္းခမ္း
|
4500
|
35.83%
|
12561
|
9
|
မုိးနဲ
|
4000
|
9.04%
|
44252
|
10
|
လြယ္အဲ
|
4000
|
73.50%
|
5442
|
11
|
လြယ္ေမာ
|
3660
|
79.98%
|
4576
|
12
|
နမ္႔ခုတ္
|
3343
|
50%
|
6687
|
13
|
ရပ္ေစာက္
|
2056
|
8.28%
|
24839
|
14
|
ပင္းတယ
|
2000
|
13.32%
|
15014
|
15
|
လဲခ်ား
|
1877
|
7.27%
|
25811
|
16
|
ေဘာ္ဆုိင္း
|
1300
|
36.55%
|
3557
|
17
|
ရြာငံ
|
1500
|
15.06%
|
9958
|
18
|
မုိးျဗဲ
|
1416
|
7.32%
|
19351
|
19
|
ေက်ာက္ဂူ၄ရြာ
|
1400
|
29.34%
|
4771
|
20
|
က်ဳံး
|
1000
|
42.74%
|
2340
|
21
|
မုိင္းစိတ္
|
1000
|
11.10%
|
9013
|
22
|
နမ္႔ခဲ
|
တစ္နယ္လံုးလူဦးေရ
|
တစ္နယ္လံုးလူဦးေရ
|
6780
|
23
|
ေညာင္ေရႊ
|
25810
|
27.07%
|
95339
|
24
|
စကြယ္
|
အနည္းငယ္
|
1387
|
|
25
|
ေဘာ္နင္း
|
အနည္းငယ္
|
3755
|
|
26
|
ေဘာ္
|
အနည္းငယ္
|
7743
|
|
27
|
မုိင္းကုိင္
|
အနည္းငယ္
|
30482
|
|
28
|
မုိင္းပန္
|
အနည္းငယ္
|
16629
|
|
29
|
ေပြးလွ
|
အနည္းငယ္
|
7866
|
|
စုစုေပါင္း
|
113371
|
481772
|
၁၉၀၁ခုႏွစ္ ရွမ္းျပည္နယ္ကုိ ေျမာက္ပုိင္း၊ ေတာင္ပုိင္း ခြဲအုပ္ခ်ဳပ္သည္။ ေျမာက္ပုိင္း ၆ နယ္ခြဲသည္။ ေတာင္ပုိင္း ခြဲ အုပ္ခ်ဳပ္ သည္။ ေျမာက္ပုိင္း ၆ နယ္ခြဲသည္။ ေတာင္ပုိင္း ၃၉ နယ္ခြဲသည္။ ၃၉ နယ္တြင္ေညာင္ေရႊႏွင္႔ က်ိဳင္းတံုကုိ တနယ္စီ သီးသန္႔ မွတ္ထားသည္။ က်န္ေသာ ၃၇ နယ္တြင္ ပအုိ၀္းေနေသာနယ္ ၂၉ နယ္တြင္ ပအုိ၀္းဦးေရမွာ ၁၁၃၃၇၁ ( တစ္သိန္းတစ္ေသာင္း သံုးေထာင္သံုးရာခုႏွစ္တစ္) ဦးျဖစ္သည္။ ၂၉ နယ္စလံုး၏နယ္တြင္းလူမ်ိဳးစံုဦး မွာ ၄၆၉၆၈၉ (ေလးသိန္းေျခာက္ေသာင္း ကုိးေထာင္ေျခာက္ရာရွစ္ဆယ္ကုိး)ဦးျဖစ္သည္။ ထုိ၂၉ နယ္တြင္ ပအုိ၀္း ရာခုိင္းႏွဳန္းမွာ ၂၄.၁၃၇၄၆ ျဖစ္သည္။ ၂၉နယ္ ပအုိ၀္းဦးေရ ၁၁၃၃၇၁မွာ တဘက္ဇယားရွိ နယ္တခ်ိဳ႕၌ ပအုိ၀္းရွိေသာ္လည္း ဂဏန္းျဖင္႔မျပဘဲအနဲငယ္ သိပ္မမ်ားျဖင္႔ သာျပျခင္း၊ နမ္႔ခဲနယ္ကုိ ပအုိ၀္းနယ္ပာုတ္ေခၚရေလာက္ေအာင္ ပအုိ၀္းမ်ားသည္ပာုသာ ျပျပီး၊ ပအုိ၀္းဦးေရ ဂဏန္းျဖင္႔ မျပျခင္း တုိ႔ေၾကာင္႔ ဂဏန္းျဖင္႔ျပရာကုိသာ ေပါင္း ေသာေၾကာင္႔ပအုိ၀္းဦးေရ ၂၉ နယ္တြင္ ၁၁၃၃၇၁ (တစ္သိန္းတစ္ေသာင္းသုံးေထာင္ သုံးရာခုႏွစ္ဆယ့္တစ္) ျဖစ္ရျခင္းျဖစ္သည္။ သုိ႕ေသာ္ ထုိစာတမ္းမ်ားကုိ အေျခခံ ကိုးကားရေသာစာအုပ္တြင္ ပအုိ၀္းမ်ား အတြက္ေနေသာ ၂၉ နယ္ရွိ ပအုိ၀္းဦးေရကို ၁၂၄၉၀၀ (တစ္သိန္းႏွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ကိုးရာ) ဟု စာမ်က္ႏွာ ၃၂၄ တြင္ျပ သည္။ ထုိစာအုပ္တြင္ပင္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းလူဦးေရကို ေလးသိန္းဟုဆုိသည္။ ေတာင္ပုိင္းလူဦးေရကို ၇၇၀၅၅၉ (ခုႏွစ္သိန္းခုႏွစ္ေသာင္းငါးရာငါးဆယ့္ကိုး) ဟုျပသည္။ ရွမ္းျပည္နယ္တစ္ခုလုံး လူဦးေရသည္ ၁၁၇၀၅၅၉ (ဆယ့္တစ္သိန္း ခုႏွစ္ေသာင္းငါးရာငါးဆယ့္ကိုး)ျဖစ္ေပသည္။ ထိုေၾကာင့္ ပအို၀္းလူမ်ိဳးသည္ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္းတြင္ ၁၆.၂၀၉% ရွိခဲ့သည္။ ရွမ္းျပည္နယ္တစ္ခုလုံး အေနျဖင့္ဆုိလွ်င္ ၁၀.၆၇၈% ရွိခဲ့ေပသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ခန္႕ ပအုိ၀္းလူမ်ိဳး သည္ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းတြင္သာေနသည္။ ေတာင္ပိုင္း ၃၉ နယ္တြင္ ၂၉ နယ္ ေနၾကသည္။ ဦးေရအားျဖင့္ ၁၂၄၉၀၀ (တစ္သိန္းႏွစ္ေသာင္းေလးေထာင့္ကိုးရာ) ျဖစ္သည္။ ၂၉ နယ္တြင္ ၂၄.၁၃၇၄၆ % ၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းအေနျဖင့္ ၁၆.၂၀၉ % ရွမ္းျပည္နယ္တစ္ခုလုံးအေနျဖင့္ ၁၀.၆၇ ၈ % ရွိေနခဲ့ေပသည္။
၁၀၉၁ A.D တြင္
ရွမ္းျပည္နယ္တစ္ခုလံဳးပအုိ၀္း ၁၂၄၉၀၀
ရွမ္းျပည္နယ္တခုလံုးလူဦးေရ ၁၀၉၁၆၄၉
ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္းလူဦးေရ ၇၇၀၅၅၉
ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းလူဦးေရ ၃၂၁၀၉၀
မွတ္ခ်က္။ ။ လြန္ခဲေသာႏွစ္တစ္ရာခန္႔ကပအုိ၀္းလူမ်ိဳးအေၾကာင္းသိလုိ၍မွတ္ေသာ
ရွမ္းျပည္နယ္လူမ်ိဳးစုမွတ္စု
ဦးသိန္းသန္းထြန္း
၁၉၀၁ ခုႏွစ္မွတ္တမ္းမွအေထာက္အထားယူသည္
၁၉၉၉ ႏုိ၀င္ဘာလ
http://kaungnanne.com/မွကူးယူေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
No comments:
Post a Comment