သုေမ ဟူသည္

သုေမဓ – ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္က – လူရည္ခၽြန္၊ ပညာရွိ၊ ေကာင္းေသာ ပညာရွိသူ လို႔ အနက္ အဓိပၸာယ္ ရပါတယ္။ သုေမဓ တစ္ဦး အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ ဟာ အတတ္ သညာ၊ ဝါဒေရးရာ ဖတ္မွတ္ ေလ့လာ ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ သူက – အလုပ္လုပ္သူ သာ ျဖစ္တယ္။ ဘာ အလုပ္လုပ္လဲ ဆိုရင္ – မိမိကိုယ္ကိုယ္ သိတဲ့ အလုပ္ လုပ္ပါ တယ္။ တနည္း- ဘာဝနာ အလုပ္လုပ္ တယ္ လို႔ ေခၚရပါမယ္။ ဘာဝနာ အလုပ္ လုပ္ပံု ကို ရွင္း ဖို႔ – မဟာစည္ ဆရာေတာ္ ရဲ႕ ဝမၼိက သုတ္ ထဲ က ေကာက္ႏႈတ္ ယူ တယ္။ ဗုဒၶ ဘာသာ ဝင္ ျဖစ္ဖို႔ မလိုပါဘူး — မသိေသး သူ – ဘယ္ ဘာသာ မဆို – စမ္းၾကည့္ႏိုင္ၿပီး အေလ့ အလာ ရွိဖူး သူ တို႔ အတြက္ လည္း- ဆက္လက္ က်င့္ၾကံ ေန ထိုင္ ႏိုင္ ဖို႔ ျဖစ္ ပါ တယ္။
……………..
ဘာဝနာ အလုပ္ရဲ႕ – အဓိကက – “သတာရေကၡန ေစတသာ သမႏၷာဂေတာ” ။ ဒါနဲ႔ ျပည့္စံုဖို႔ပဲ။ အဓိပၸာယ္က – သတိ အေစာင့္ အေရွာက္ေလး နဲ႔ ျပည့္စံုပါေစ လို႔ ဆိုလို ပါတယ္။

သတိ အေစာင့္အေရွာက္ နဲ႔ ျပည့္စံု ေနရင္ အရိယာ ေနအိမ္ထဲ ေရာက္တယ္ မည္တယ္။ စိတ္တိုင္း စိတ္တိုင္း မွာ သတိ အေစာင့္ အေရွာက္ ကေလး ပါပါေစ – စိတ္တိုင္း စိတ္တိုင္း မွာ သတိ အေစာင့္ အေရွာက္ ကေလး ပါလို႔ ရွိရင္ ဒါဟာ အရိယာ ေနအိမ္မွာ လံုလံု ျခံဳျခံဳ ႀကီး ေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ တစ္ခု တစ္ခု ျဖစ္ရင္ တစ္ခါ တစ္ခါ မွတ္ ရမယ္။ အမွတ္ ရတိုင္း၊ အမွတ္ ရတိုင္း အရိယာ ေန အိမ္ ေရာက္ ၿပီး၊ အပါယ္ေဘး မွ လံုျခံဳ ေနတယ္။ အဲ့ဒီ အစဥ္ အတိုင္း တက္သြားမယ္ ဆိုရင္ အရိယ မဂ္ ေတြ ကို ေရာက္ၿပီး သံသရာ ဝဋ္ ဆင္းရဲ ေဘး အကုန္လံုး လံုျခံဳပါတယ္။ အဲ့ဒီလို အရိယမဂ္ ကို မေရာက္ နဲ႔ ဦးေတာ့ စိတ္ ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း အမွတ္ ရေနတယ္ ဆိုရင္ ပဲ အပါယ္ ေလးပါး က လံုျခံဳ ေနတာပါပဲ။ ဒီလို အမွတ္ရ ေနရင္းနဲ႔ ေသသြားမယ္ ဆိုရင္ အပါယ္ေလးပါး ကို ဘယ္နည္းနဲ႔မွ မက်ဘူး လို႔ ဆိုလို တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီလို အမွတ္ ရၿပီး သတိ ျဖစ္ေနတာကို အရိယာဝါသ အရိယာ ေနအိမ္ လို႔ ေခၚပါတယ္။

လိုရင္းက – “ျဖစ္တိုင္း မွတ္ရွဳ၊ သတိျပဳ၊ ေစာင့္မႈ အစဥ္ထား” ။ ဒါေလးပဲ။

ျဖစ္တိုင္း – ဆိုတာ ဘာလဲ။ စိတ္ျဖစ္တိုင္း – ႐ုပ္ျဖစ္တိုင္း – ေဝဒနာ ျဖစ္တိုင္း စသျဖင့္။ ျမင္တဲ့ စိတ္ ျဖစ္တိုင္း၊ ၾကားတဲ့ စိတ္ ျဖစ္တိုင္း၊ နံတဲ့ စိတ္ ျဖစ္ တိုင္း၊ အရသာ သိတဲ့ စိတ္ ျဖစ္တိုင္း၊ ေတြ႔ထိတဲ့ စိတ္ ျဖစ္တိုင္း၊ ႀကံစည္ စိတ္ကူး တဲ့ စိတ္ ေတြ ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း – ဒါပါပဲ။ အဲ့ဒီ စိတ္ တိုင္း စိတ္တိုင္းသာ အမွတ္ ရပါေစ။ ေရွ႕ က ျမင္ တဲ့ စိတ္ ကေလး တစ္ခု ျဖစ္ေပၚသြားရင္၊ ေနာက္က အဲ့ဒီ ျမင္တာကို အမွတ္ ရလိုက္ ပါ။ ေရွ႕က ၾကားသိ တဲ့ စိတ္ကေလး ျဖစ္သြားရင္ ေနာက္က အဲ့ဒီ ၾကားသိ တာေလး ကို အမွတ္ ရပါေစ။ အမွတ္ ရမႈ ကေလး ေနာက္ က ပါလာ ပါေစ။ ေနာက္က ေနၿပီး ထည့္ေပး ေနဖို႔ ပါပဲ။

ဘာနဲ႔ တူသလဲ ဆိုရင္ နာလန္ထ ခါစ ပုဂၢိဳလ္ မ်ားမွာ မသင့္တဲ့ အစာ အဟာရ ေတြ စားမိရင္ ေနာက္က အစာေၾကေဆးေလး စားေပးရ သလို ပါပဲ။ အဆိပ္ေျဖေဆး၊ အစာေၾကေဆး ေလး ေနာက္က ေပးရတယ္။ အဲ့ဒါနဲ႔ တူပါတယ္။ ျမင္တိုင္း၊ ၾကားတိုင္း၊ ေတြ႔တိုင္း၊ သိတိုင္း ဒြါရ ေျခာက္ ပါး က ေပၚတိုင္း၊ ေပၚတိုင္း ေနာက္ကေန ၿပီး အမွတ္ သတိကေလး ထည့္ေပး ေနဖို႔ပါပဲ။ အဲ့ဒါဟာ အရိယာ ေနအိမ္ ကို ေရာက္ တာ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဘးရန္ အႏၱရာယ္ လံုျခံဳေနတယ္ လို႔ ဆိုလိုတယ္။

အမွတ္ သတိ ကေလး ထည့္ေပးတာေၾကာင့္ သတိတင္ ျဖစ္တာလား ဆိုရင္ မဟုတ္ဘူး။ အဲ့ဒီ အထဲမွာ အားထုတ္မႈ ဝီရိယ လည္း ပါ တယ္။ အဲ့ဒါ က သမၼာဝါယမ။ အဲ့ဒီ အထဲမွာ တည္ၾကည္တဲ့ သမာဓိ လည္း ပါတယ္။ အဲ့ဒါက သမၼာ သမာဓိ။ အဲ့အထဲမွာ သူ႔ဟာသူ အမွန္ အတိုင္း ရွဳမွတ္ ၿပီး သိေနတဲ့ သမၼာဒိ႒ိ လည္းပါတယ္။ သမၼာဒိ႒ိ နဲ႔တြဲၿပီး သမၼာသကၤပၸ လည္း ပါတယ္။ သမၼာဝါစာ၊ သမၼာကမၼႏၱ၊ သမၼာအာဇီဝ ဆို တဲ့ သီလ မဂၢင္ ေတြကလည္း သီလ ေဆာက္တည္ လိုက္ကတည္း ျပည့္စံု ေနတယ္။ ဒီေတာ့ မဂၢင္ ရွစ္ပါးလံုး တစ္ၿပိဳင္ နက္ တည္း အကုန္ ပါဝင္ေန ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ – အတိုခ်ဳပ္က -

“ျဖစ္တိုင္း မွတ္ရွဳ သတိျပဳ၊ ေစာင့္မႈ အစဥ္ထား”။ ဒါေလးပါပဲ။

ဒါကို သတိပ႒ာန္ အေနနဲ႔ ေျပာရင္ – ဒါဟာ သတိပ႒ာန္ တရား ျဖစ္တယ္။ “အပၸမာေဒန သမၼာေဒထ” ဆိုတဲ့ ေဒသနာ အရ (ဒါမွမဟုတ္) “အပၸမာေဒါ အမတံ ပဒံ” ဆို တဲ့ ေဒသနာ အရ ေျပာရင္ လည္း အပၸမာဒ တရား ျဖစ္တယ္။

………………..
~ ဝမၼိကသုတ္ – မဟာစည္