သာသနာငါးေထာင္

ဆရာေတာ္ဘုရား
သာသနာငါးေထာင္ပဲ တည္မယ္လို႔ ျမတ္စြာဘုရား ဗ်ာဒိတ္ေပး ေတာ္မူခဲ့ပါသလား။ သာသနာ ၂၅၀၀ ေက်ာ္လွ်င္ သိၾကားမင္း၏ သာသနာဆိုတာ ဟုတ္ပါသလား၊ ျမတ္စြာဘုရားက သိၾကားမင္းကုိ သာသနာ ၂၅၀၀ ေနာက္ပိုင္း ေစာင့္ေ႐ွာက္ပါလုိ႔ မွာေတာ္မူခဲ့ပါသလား ဘုရား။ ေက်းဇူးျပဳ၍ ေျဖၾကားေပးပါရန္ ေတာင္းပန္အပ္ပါသည္။
ေမာင္ၾကည္မိုး
လား႐ႈိး


ဤျပႆနာမွာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာတြင္ ထပ္ခါတလဲလဲ ေပၚေပါက္ေနက် ျပႆနာပင္ျဖစ္ေလသည္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ၀ိနိစၧယ စာေပတို႔တြင္ မၾကာမၾကာ ေျဖ႐ွင္း ေရးသားၾကသည္ကို ေတြ႕ရေပ သည္။ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၃၁-ခုႏွစ္ နယုန္လဆန္း ၁၅-ရက္ ေန႔စြဲျဖင့္ ေျဖဆိုထားေသာ လံုးေတာ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ပကိဏၰက၀ိသဇၨနာ က်မ္းတြင္လည္း အက်ယ္တ၀င့္ ေျဖဆိုထားသည္ကို ဖတ္ရ၏။ လံုးေတာ္ဆရာေတာ္ႀကီးက `သာသနာေတာ္ ငါးေထာင္ဟူ၍ ဘုရားေဟာပါဠိပိဋကတ္ေတာ္အရ သုတၱန္ပိဋကတ္ က်မ္းေတာ္တို႔တြင္ မလာ မ႐ွိရကား သာသနာေတာ္ ငါးေထာင္ပါဠိကို ပိဋကတ္ေတာ္မွာ မ႐ွာ သင့္။ သဖန္းပြင့္ကို ႐ွာသကဲ့သို႔ ေတြ႕ျမင္ရာေသာသေဘာပင္ မဟုတ္၊ ယင္းသို႔ျဖစ္လ်က္ အနက္သဘာ၀ ေဒသနာေတာ္၏ အရအက်ကို မေထာက္ဆ မဆင္ျခင္၊ မေျမာ္ျမင္ မစဥ္းစားႏိုင္ၾကသျဖင့္ ပညာႏုလွေသာ ဗာလေသာတုဇန အပၸညာဏတ ပုဂၢိဳလ္ငယ္မ်ားက မစဥ္းစား မဆင္ျခင္ျဖင့္ ျမင္ျမင္၀ါး၀ါး ၁၈-ပါးေသာ ေဘဒကကရကိုမွ်မေထာက္ မေၾကာက္မလန္႔ ၀ံ့၀ံ့စားစား ဘုရားေဟာက်မ္းဂန္ ေ၀းေလျပန္ေသာ္ သေဘာယုတၱိ ႐ွိ,မ႐ွိ မွန္,မမွန္ကို ဉာဏ္နည္းသူျဖစ္၍လည္း မျမင္၊ အမုန္ယစ္ေသာ ေတာဆင္ကို ခြ်န္းမတင္ဘဲ လႊတ္သကဲ့သို႔ ကေယာင္ ေခ်ာက္ခ်ား မာန္ေထာင္လႊားလ်က္ ငါးေထာင္သာသနာ အမိန္႔ေတာ္ ေဒသနာ သည္မွာ႐ွိ၏ဟု ဆိုမိဆိုရာ ဆိုၾက႐ွာေပသည္´ စသည္ျဖင့္ အက်ယ္ ဆံုးျဖတ္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။
ထိုမွတစ္ပါး အမရပူရ မဟာသက်သီဟတိုက္ေန ဦး၀ဏၰာစာရ အမည္႐ွိေသာပုဂၢိဳလ္က သာသနာငါးေထာင္႐ွိေၾကာင္း၊ ေနတၱိက်မ္း သာသနာဟာရခန္း၌ ဘုရားေဟာေတာ္မူေၾကာင္း ေဖာ္ျပေဟာၾကား ခဲ့သည္ဟု ဆိုေသာစကားအရလည္း ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားက ေခ်ဖ်က္ ဆံုးျဖတ္ေတာ္မူၾကသည္။
ထိုစကားႏွင့္စပ္၍ ဂုဏာဘိလကၤာရ သဒၶမၼေဇာတိကဓဇရာဇဂု႐ု ဘြဲ႕တံဆိပ္ေတာ္ရ ပရိယတၱိေဆက ပိဋကတၱယေကာ၀ိဒ နိကာယႏၲရ ၀ိနယဓရ လဇၨီေပသလ ကုကၠဳစၥက သိကၡာကာမ ပုရိသေ၀ပုလႅ သတိမႏၲ ဗ်တၱိ ပဋိဗလ မင္းတုန္းမင္းဆရာေတာ္ ျဖစ္ေတာ္မူသည့္ လံုးေတာ္ဆရာေတာ္ႀကီးက သာသနာငါးေထာင္ဟူ၍ ဘုရားေဟာပါဠိ ပိဋကတ္ေတာ္မွာ မလာမ႐ွိ၊ ဦး၀ဏၰာစာရ ကိုးကားေထာက္ထားေသာ ေနတၱိက်မ္းလည္း ဘုရားေဟာမဟုတ္၊ ေနတၱိက်မ္း၌ `အႏုဇာနာမိ ဘိကၡေ၀´ ဟူေသာ ဤပါဠိသည္ မ႐ွိသင့္ဟူ၍ အက်ဥ္းသေခၤပအားျဖင့္ မိန္႔ေတာ္မူသည္။ (မွတ္ခ်က္။ ဆ႒သံဂါယနာမူ ေနတၱိက်မ္းတြင္လည္း ထိုပါဠိမပါ႐ွိေပ။)
သာသနာငါးေထာင္စကား ျဖစ္ေပၚလာပံုမွာ ၀ိနည္းစူဠ၀ါပါဠိေတာ္ ဘိကၡဳနီခႏၶကတြင္ `သေစ အာနႏၵ နာလဘိႆ---´စသည္ျဖင့္ မိေထြးေတာ္ေဂါတမီ ဘိကၡဳနီအျဖစ္ ေတာင္းပန္ရာတြင္ ေ၀သာလီ ျပည္၌ အ႐ွင္အာနႏၵာက ကူညီေတာင္းပန္ရာ၌ ျမတ္စြာဘုရားက ဘိကၡဳနီအျဖစ္ ပယ္ျမစ္ေသာ စကားေတာ္အရပင္ ျဖစ္ေပသည္။
မိေထြးေတာ္ေဂါတမီက `သာဓု ဘေႏၲ လေဗၻယ် မာတုဂါေမာ တထာဂတပၸေ၀ဒိေတ ဓမၼ၀ိနေယ အဂါရသၼာ အနဂါရိယံ ပဗၺဇံ´ဟု `ျမတ္စြာဘုရားသာသနာေတာ္၌ မာတုဂါမသည္ လူ႔ေဘာင္မွ ရဟန္း ေဘာင္သုိ႔ ၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳေတာ္မူပါ´ဟု ေလွ်ာက္ထားေတာင္းပန္လွ်င္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ `ေဂါတမီ..သင္သည္ မာတုဂါမအား ငါဘုရား အဆံုးအမေတာ္တည္း ဟူေသာ ဓမၼ၀ိနယသာသနာေတာ္၌ ရဟန္း အျဖစ္ကို မႏွစ္သက္လင့္ဟု´`အလံ ေဂါတမီ၊ မာ ေတ ႐ုစိ မာတုဂါေမာ တထာဂတပၸေ၀ဒိေတ ဓမၼ၀ိနေယ´ စသည္ျဖင့္ ပယ္ေတာ္မူသည္။
သုိ႔ေသာ္ အ႐ွင္အာနႏၵာက သံုးႀကိမ္တိုင္တိုင္ ကူညီေတာင္းပန္ၿပီးေနာက္ အ႐ွင္အာနႏၵာသည္ မူတစ္မ်ိဳးေျပာင္း၍ `ျမတ္စြာဘုရား မာတုဂါမသည္ ဘုရားအဆံုးအမေတာ္ တည္းဟူေသာ ဓမၼ၀ိနယသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းအျဖစ္ကိုရသျဖင့္ ေသာတာပတၱိမဂ္၊ ေသာတာပတၱိဖုိလ္၊ သကဒါဂါမိမဂ္၊ သကဒါဂါမိဖိုလ္၊ အနာဂါမိမဂ္၊ အနာဂါမိဖုိလ္၊ အရဟတၱမဂ္၊ အရဟတၱဖုိလ္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳျခင္းငွာ ထိုက္ပါ၏ေလာ´ဟု ေမးေလွ်ာက္ေလလွ်င္ `အာနႏၵာ၊ မ်က္ေမွာက္ ျပဳျခင္းငွာ ထိုက္၏´ ဟု မိန္႔ေတာ္မူသျဖင့္ `ျမတ္စြာဘုရား ဤသုိ႔ထိုက္ပါလွ်င္ မိေထြးေတာ္ျဖစ္ေသာ မဟာမဇာပတိ ေဂါတမီသည္ ျမတ္စြာဘုရားအား အလြန္ေက်ဇူးမ်ားပါ၏။ မယ္ေတာ္ကြယ္လြန္သျဖင့္ မိေထြးေတာ္သည္ပင္ ကိုယ္ေတာ္ကုိ ႏို႔ရည္တိုက္ ေကၽြးေမြးျပဳစု ေစာင့္ေ႐ွာက္ရ၏။
ထို႔ေၾကာင့္ မာတုဂါမသည္ ဘုရားအဆံုးအမေတာ္တည္းဟူေသာ ဓမၼ၀ိနယ သာသနာေတာ္၌ ရဟန္းအျဖစ္ကို ရပါမည့္အေၾကာင္း´ ထပ္ေလာင္းေတာင္းပန္ရာတြင္ `ဂ႐ုဓမ္႐ွစ္ပါး တရားကုိ မဟာပဇာပတိေဂါတမီသည္ အကယ္၍ အသက္ထက္ဆံုး ၀န္ခံကာ က်င့္ၾကံႏိုင္လွ်င္ မဟာမဇာပတိ ေဂါတမီသည္ ရဟန္းျဖစ္ေစေလာ့´ ဟု မိန္႔ေတာ္မူေလသည္။
ထို႔ေနာက္ `သေစ အာနႏၵ နာလဘိႆ မာတုဂါေမာ တထာဂတပၸေ၀ဒိေတ ဓမၼ၀ိနေယ အဂါရသၼာ အနဂါရိယံ ပဗၺဇံၨ´ စသည္ျဖင့္ `အာနႏၵာ၊ အၾကင္အမ်ိဳး၌ မိန္းမမ်ားသျဖင့္ ေယာက္်ားတို႔သည္ နည္းကုန္၏။ ထိုအမ်ိဳး၌ အုိးျဖင့္မီးေတာက္ကုိထည့္၍ ပစၥည္းဥစၥာကို ႐ွာေဖြ ခုိးယူကုန္ေသာ သူခိုးတုိ႔သည္ ႏွိပ္စက္ ဖ်က္ဆီး ႏုိင္ရာသကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း၊ သေလးခင္း ၾကံခင္းတုိ႔၌ ပိုးတို႔သည္ ကိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ေသတ႒ိက မဥၨိ႒ိကမည္ေသာ အနာတုိ႔ ႏွိပ္စက္လတ္ေသာ္ ႐ွည္ျမင့္စြာ မသံုးေဆာင္ မခံစားရ၊ တစ္ခဏခ်င္း ယုိယြင္းပ်က္စီးေလသကဲ့သုိ႔ လည္းေကာင္း၊ ထို႔အတူ မာတုဂါမသည္ ငါဘုရားအဆံုးအမေတာ္ တည္းဟူေသာ ဓမၼ၀ိနယသာသနာ၌ ရဟန္းအျဖစ္ကို ရျခင္းေၾကာင့္ ငါဘုရား၏ အဆံုးအမေတာ္တည္းဟူေသာ ဓမၼ၀ိနယသာသနာေတာ္သည္ အႏွစ္ငါးရာသာ တည္လတၱ႔ံ။
အာနႏၵာ၊ အၾကင္လယ္လုပ္ ေယာက်္ားသည္ ႀကီးစြာေသာ တစ္ဖက္ဆည္ကန္၌ ကန္သင္းလယ္ေပါင္တုိ႔ကို မဖို႔မဆည္ခဲ့ေသာ္ ေရတို႔သည္ တစ္ေပါက္တစ္စက္မွ် မက်န္မႂကြင္း စီးဆင္းယုိထြက္ ေလရာ၏။ ေရမလြန္မီ ေ႐ွးအဖို႔ကာလက ႀကီးစြာေသာ ကန္သင္း ကန္ေပါင္ကို ဆည္ဖို႔တက္သက္ ဖြဲ႕ယွက္ခုိက္လံုစြာ ႐ွိခဲ့မူကား ေရတို႔သည္ မဆင္းမသက္ မထြက္မယုိ အလို႐ွိတိုင္းသာ ႐ွည္ၾကာကာလ သံုးေဆာင္ရသကဲ့သုိ႔ ထို႔အတူ အာနႏၵာ၊ ငါဘုရားသည္ မဆြကပင္ ထိုဘိကၡဳနီမတို႔အား ဂ႐ုဓမၼတရား ႐ွစ္ပါးကို အသက္ထက္ဆံုး ေစာင့္ေ႐ွာက္ေစျခင္းငွာ ပညတ္ေတာ္မူရကား ငါဘုရား၏ ပညတ္ေတာ္ တည္းဟူေသာ ဓမၼ၀ိနယ ျဗဟၼစရိယသဒၶမၼသည္ အႏွစ္တစ္ေထာင္ တည္ျပန္႔လတၱံ႔´ဟု `ေသယ်ထာပိ အာနႏၵ ပုရိေသာ မဟာတဠာကႆ ပဋိကေစၥ၀ အာဠႎ ဗေႏၶယ် ယာ၀ ဥဒကႆ အနတိကၠမာယ၊´ စသည္ ေဟာၾကားေတာ္မူေလသည္။
ထိုစကားေတာ္လာ အႏွစ္တစ္ေထာင္ဟူသည္ကို အ႒ကထာ ဆရာေတာ္မ်ားက ပဋိသမၻိဒါ ပေဘဒပတၱရဟႏၲာေခတ္ (အေကာင္းဆံုး ရဟႏၲာျမတ္မ်ား႐ွိေသာေခတ္) ျဖစ္ေၾကာင္း မိန္႔ဆုိထားေပသည္။ (ခုဒၵကနိကာယ္ ၀ိနည္းစူဠ၀ါ ဘိကၡဳနီခႏၶက)။ ထို႔ထက္အလြန္ သုကၡ ၀ိပႆက ရဟႏၲာေခတ္တစ္ေထာင္၊ အနာဂါမ္ေခတ္တစ္ေထာင္၊ သကဒါဂါမ္ေခတ္တစ္ေထာင္၊ ေသာတာပန္ေခတ္တစ္ေထာင္အားျဖင့္ သာသနာငါးေထာင္ တည္လတၱံ႔ဟု-
`၀ႆသဟႆမၸိေစတံ ပဋိသမၻိဒါပေဘဒပတၱ ခီဏာသ၀ ၀ေသန ၀ုတၱံ၊ တေတာ ပန ဥတၱရိ သုကၡ၀ိပႆက ခီဏာသ၀ ၀ေသန..´
ဒီဃနိကာယ္ သုတ္ပါေထယ် သမၸသာဒနီယသုတ္ အ႒ကထာ၊ သံယုတၱနိကာယ္ သဂါထာ၀ဂၢသံယုတ္အ႒ကထာ ဆရာတို႔အလိုအားျဖင့္ ေ႐ွးဦးစြာ ပဋိသမၻိဒါပတၱရဟႏၲာေခတ္ တစ္ေထာင္၊ ဆဠာဘိညရဟႏၲာေခတ္တစ္ေထာင္၊ ေတ၀ိဇၨာရဟႏၲာေခတ္တစ္ေထာင္၊ သုကၡ၀ိပႆကရဟႏၲာေခတ္တစ္ေထာင္၊ ပါတိေမာကၡသံ၀ရေခတ္တစ္ေထာင္ အားျဖင့္ သာသနာေတာ္ ငါးေထာင္တည္လတၱံ႕ဟု- `ပဋိသမၻိဒါပေတၱဟိ ၀ႆသဟႆံ ဆဠဘိေညဟိ ၀ႆသဟႆံ..´စသည္ျဖင့္ ဖြင့္ဆိုေတာ္မူၾကသည္။(ဒီ႒ ၃၊၈၃၊သ႒ ၁၊ ၃၅)
အဂၤုတၱရနိကာယ္အ႒ကထာ၊ ခုဒၵနိကာယ္(၀ိနည္း) သေမၼာဟ၀ိေနာဒနီအ႒ကထာ ဆရာတို႔၏ အလို႔အားျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူသည့္ေနာက္ ပဋိသမၻိဒါပတၱ ရဟႏၲာေခတ္တစ္ေထာင္၊ ဆဠဘိညရဟႏၲာေခတ္တစ္ေထာင္၊ ေတ၀ိဇၨာရဟႏၲာေခတ္ တစ္ေထာင္၊ သုကၡ၀ိပႆကရဟႏၲာေခတ္တစ္ေထာင္၊ အနာဂါမ္၊ သကဒါဂါမ္၊ ေသာတာပန္ ေခတ္တစ္ေထာင္ အားျဖင့္ သာသနာငါးေထာင္ ျပဆိုေတာ္မူခဲ့ၾကသည္။
အေကာင္းဆံုး အျမတ္ဆံုး ရဟႏၲာေခတ္မွ တဆင့္စီ တဆင့္စီ တစ္ေထာင္စီ သတ္မွတ္၍ ေလ်ာ့က်သြားပံုကို ျပရာျပပံုခ်င္း မတူညီေသာ္လည္း အားလံုးယုတၱိတန္ေသာ အဆိုအမိန္႔ခ်ည္းပင္ျဖစ္သည္။ ထိုအဆိုအမိန္႔မ်ားအရ ယခုလက္႐ွိအခ်ိန္မွာ ပဋိသမၻိဒါပတၱ ရဟႏၲာေခတ္၊ ဆဠဘိညရဟႏၲာေခတ္တို႔ ၿပီးဆံုး၍ ေတ၀ိဇၨာေခၚ ၀ိဇၨာသံုးပါး (ပုေဗၺနိ၀ါသဉာဏ္၊ ဒိဗၺစကၡဳဉာဏ္ႏွင့္ အာသ၀ကၡယဉာဏ္) ရဟႏၲာမ်ား႐ွိႏိုင္ေသးေၾကာင္းကို သိမွတ္၍ အေကာင္းဆံုးအေျခအေနသို႔ ေရာက္ေအာင္ က်င့္သံုးႏိုင္ရန္ အေရးႀကီးလွေပသည္။
သာသနာငါးေထာင္ဟူေသာစကား႐ွိလွ်င္ ထို၏ထက္၀က္ သာသနာ ၂၅၀၀ လည္း မုခ်႐ွိရေပေတာ့မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္လွ်င္ သာသနာ ၂၅၀၀ ျပည့္ျဖစ္ေသာ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၁၈ ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သာသနာ ၂၅၀၀ ပြဲႀကီးကို ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကသည္ မဟုတ္ပါေလာ။ ထိုအခ်ိန္ကလည္း သာသနာတစ္၀က္ မင္းေကာင္းတစ္ဆက္၊ သာသနာ ၂၅၀၀ သိၾကားသာသနာဟူေသာ စကားမ်ား ေခတ္စားခဲ့ၿပီး ပညာ႐ွင္မ်ားကလည္း ေဆာင္းပါးအသီးသီးတို႔ျဖင့္ တင္ျပခဲ့ၾကကာ သိၾကားသာသနာဟူ၍ မ႐ွိေၾကာင္း ႐ွင္းလင္းခဲ့ၾကပါသည္။
ျမတ္စြာဘုရားက သိၾကားမင္းအား သာသနာကို အပ္ႏွင္းခဲ့ေသာ စကားေတာ္္သည္ လည္း ပိဋကတ္ေတာ္တြင္မ႐ွိ။ သာသနာ ၂၃၆ တြင္ သီဟိုဠ္ကြ်န္း တမၺပါဏိသို႔ အ႐ွင္မဟိႏၵ သာသနာျပဳၾကြရာတြင္ အေဖာ္အျဖစ္ ကူညီရန္မွ်သာ အရိပ္အျမြက္ စကား႐ွိေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သာသနာတစ္၀က္ ၂၅၀၀ သည္ သိၾကားသာသနာျဖစ္သည္ ဟူေသာ စကားတို႔ကို မမွတ္သားသင့္ဟု ေျပာလိုပါသည္။
ျမတ္သတိ၀ါဒီ မဂၢဇင္း
ဇူလိုင္လ၊ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္။
(ရေ၀ထြန္း-၏ အနာဂတ္ကာလ မပြင့္ေသးေသာ ဘုရားမ်ားအား ရွိခိုးသင့္ ရွိမခိုးသင့္ ႏွင့္ ဘာသာေရးျဖတ္ထံုးမ်ား- စာအုပ္မွ)