ဓမၼပဒ(ဗာလ၀ဂ္)

၆၀။ ဒီဃာ ဇာဂရေတာ ရတၱိ၊ ဒီဃံ သႏၲႆ ေယာဇနံ။
ဒီေဃာ ဗာလာန သံသာေရာ၊ သဒၶမၼံ အ၀ိဇာနတံ။

၆၀။ အိပ္မေပ်ာ္ ႏုိးေနေသာသူအား ညဥ့္တာ႐ွည္လ်ား၏၊ ခရီးပန္းေသာသူအား ယူဇနာခရီးသည္ ႐ွည္လ်ား၏။ သူေတာ္ေကာင္းတရားကို မသိေသာ လူမိုက္တို႔အား သံသရာသည္ ႐ွည္လ်ား၏။

60. Long is the night for one awake, long is a league to one tired, and long is Samsara of rebirths and deaths to the foolish who do not know the true Dhamma.

၆၁။ စရေဥၥ နာဓိဂေစၦယ်၊ ေသယ်ံ သဒိသမတၱေနာ။
ဧကစရိယံ ဒဠွံ ကယိရာ၊ နတၳိ ဗာေလ သဟာယတာ။

၆၁။ လူမိုက္၌ တရားက်င့္ရန္ အေဆြခင္ပြန္းအျဖစ္ မရွိရကား တရားက်င့္သူသည္ မိမိထက္ သာလြန္သူ မိမိႏွင့္ တူမွ်သူကို မရႏုိင္ပါမူ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ျခင္းကိုသာလွ်င္ ျမဲျမံစြာ ျပဳက်င့္ရာ၏။

61. If while moving through life, one was not to meet someone better or equal to him, then one should move firmly by oneself, there can be no companionship with a fool.

၆၂။ ပုတၱာ မတၳိ ဓနံ မတၳိ၊ ဣတိ ဗာေလာ ၀ိဟညတိ။
အတၱာ ဟိ အတၱေနာ နတၳိ၊ ကုေတာ ပုတၱာ ကုေတာ ဓနံ။

၆၂။ လူမိုက္သည္ ငါ့အား သားသမီးတို႕ ႐ွိကုန္၏၊ ဥစၥာတို႔သည္လည္း ႐ွိကုန္၏ဟု စြဲလမ္းမႈ တဏွာျဖင့္ ဆင္းရဲ ပင္ပန္းရ၏။ အမွန္ေသာ္ကား မိမိအား အတၱသည္လည္း မ႐ွိပါဘဲလ်က္ အဘယ္မွာ သားသမီး႐ွိအံ့နည္း၊ အဘယ္မွာလွ်င္ ဥစၥာ႐ွိအံ့နည္း။

62. "Sons are mine, and wealth is mine", with such thoughts a fool is tormented. He is not even the owner of himself, how can sons, how can wealth be his?

၆၃။ ေယာ ဗာေလာ မညတိ ဗာလ်ံ၊ ပ႑ိေတာ ၀ါပိ ေတန ေသာ။
ဗာေလာ စ ပ႑ိတမာနီ၊ သ ေ၀ ဗာေလာတိ ၀ုစၥတိ။

၆၃။ မိုက္ေသာသူသည္ မိမိမိုက္သည့္ အျဖစ္ကိုသိ၏၊ ထိုသိမႈေၾကာင့္ ပညာ႐ွိျဖစ္ႏုိင္ေသး၏၊ မိုက္ေသာသူသည္ ငါပညာ႐ွိဟု မိမိကိုယ္ကို ထင္မွတ္ေနပါမူကား ထိုသူကို စင္စစ္ လူမိုက္ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။

63. If a fool can see his own folly, he is this at least is wise; but the fool who thinks he is wise, he indeed is the real fool.

၆၄။ ယာ၀ဇီ၀မၸိ ေစ ဗာေလာ၊ ပ႑ိတံ ပယိ႐ုပါသတိ။
န ေသာ ဓမၼံ ၀ိဇာနာတိ၊ ဒဗၺီ သူပရသံ ယထာ။

၆၄။ ေယာက္မသည္ ဟင္း၏အရသာကို မသိသကဲ့သို႔ မိုက္သူသည္ အသက္႐ွည္သမွ် ကာလပတ္လံုး ပညာ႐ွိကို ဆည္းကပ္ေစကာမူ သူေတာ္ေကာင္းတရားကို မသိႏုိင္။

64. Even if a fool associates with someone wise throughout his life, he never knows the path of wisdom (Dhamma) as the spoon never knows the taste of the soup.


၆၅။ မုဟုတၱမပိ ေစ ၀ိညဴ၊ ပ႑ိတံ ပယိ႐ုပါသတိ။
ခိပၸံ ဓမၼံ ၀ိဇာနာတိ၊ ဇိ၀ွါ သူပရသံ ယထာ။

၆၅။ လွ်ာသည္ ဟင္း၏အရသာကို သိသကဲ့သို႔ သိၾကား လိမၼာသူသည္ တစ္ခဏမွ် ပညာ႐ွိကို ဆည္းကပ္ရေစကာမူ (သူေတာ္ေကာင္း)တရားကို လ်င္ျမန္စြာ သိႏုိင္၏။

65. Even though, for a brief moment, an intelligent one attends on a wise person, he soon knows the path of wisdom (Dhamma), as the tongue knows the taste of the soup.

၆၆။ စရႏၲိ ဗာေလာ ဒုေမၼဓာ၊ အမိေတၱေန၀ အတၱနာ။
ကေရာႏၲာ ပါပကံ ကမၼံ၊ ယံ ေဟာတိ ကဋဳကပၹလံ။

၆၆။ စပ္႐ွားခံခက္ေသာ အက်ဳိး႐ွိသည့္ မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္ကံကို ျပဳၾကကုန္ေသာ ပညာမဲ့ကုန္ေသာ သူမိုက္တို႔သည္ မိမိသည္ပင္ ရန္သူကဲ့သို႔ျဖစ္၍ လွည့္လည္ၾကရကုန္၏။

66. Fools lacking in intelligence go about with a self that is truly an enemy; performing evil deeds which in the end bears bitter fruit.

၆၇။ န တံ ကမၼံ ကတံ သာဓု၊ ယံ ကတြာ အႏုတပၸတိ။
ယႆ အႆုမုေခါ ေရာဒံ၊ ၀ိပါကံ ပဋိေသ၀တိ။

၆၇။ အၾကင္ကံကို ျပဳလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ေနာင္တတစ္ဖန္ ပူပန္ရ၏၊ ထိုကံမ်ဳိးကို ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ မေကာင္း၊ မ်က္ရည္စက္လက္ ငိုေႂကြးလ်က္ အၾကင္ကံ၏အက်ဳိးကို ခံစားရ၏၊ ထိုကံမ်ဳိးကို ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ မေကာင္း။

67. That deed is not well done an evil deed of which a man must regret, and the reward of which he receives crying and with a tearful face.

၆၈။ တဥၥ ကမၼံ ကတံ သာဓု၊ ယံ ကတြာ နာႏုတပၸတိ။
ယႆ ပတီေတာ သုမေနာ၊ ၀ိပါကံ ပဋိေသ၀တိ။

၆၈။ အၾကင္ကံကို ျပဳလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ေနာင္တတစ္ဖန္ မပူပန္ရ၊ ထိုကံမ်ဳိးကို ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ေကာင္း၏၊ ႏွစ္သက္၀မ္းေျမာက္လ်က္ အၾကင္ကံ၏အက်ိဳးကို ခံစားရ၏၊ ထိုကံမ်ဳိးကို ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ေကာင္း၏။

68. But the deed is indeed well done a good deed of which a man does not regret and the reward of which he receives gladly and cheerfully.

၆၉။ မဓံု၀ါ မညတိ ဗာေလာ၊ ယာ၀ ပါပံ န ပစၥတိ။
ယဒါ စ ပစၥတိ ပါပံ၊ အထ ဒုကၡံ နိဂစၧတိ။

၆၉။ မိုက္ေသာသူသည္ အၾကင္မွ်ေလာက္ မေကာင္းမႈသည္ အက်ဳိးမေပးေသး၊ ထိုမွ်ေလာက္ မေကာင္းမႈကို ပ်ားသကာကဲ့သို႔မွတ္ထင္၏၊ အၾကင္အခါ၌ကား မေကာင္းမႈသည္ အက်ဳိးေပး၏၊ ထိုအခါ၌ ဆင္းရဲသို႔ ေရာက္ရ၏။

69. The fool thinks it is sweet like honey, while the evil he has done is not yet matured. But when the bad he has done is matured, then the fool suffers misery.

၇၀။ မာေသ မာေသ ကုသေဂၢန၊ ဗာေလာ ဘုေဥၨယ် ေဘာဇနံ။
န ေသာ သခၤါတဓမၼာနံ၊ ကလံ အဂၣတိ ေသာဠသႎ။

၇၀။ မိုက္ေသာသူသည္ လစဥ္လတိုင္း သမန္းျမက္ဖ်ားျဖင့္ (အႏွစ္တစ္ရာပတ္လံုး ၿခိဳးျခံေသာ အက်င့္ကိုက်င့္အံ့ဟု) ေဘာဇဥ္ကို စားေစကာမူ ထိုမိုက္သူ၏ အက်င့္သည္ တရားသိျပီးေသာ အရိယာပုဂၢဳိလ္တို႔၏ ၿခိဳးျခံေသာအက်င့္ကို တစ္ဆယ့္ေျခာက္စိတ္ စိတ္၍ တစ္စိတ္ေလာက္မွ် အဖိုးမထိုက္။

70. Let a fool, month after month, eat his food with a sharp point of a blade of kusa grass, yet is his conduct not worth the sixteenth part of those who have understood Dhamma.

၇၁။ န ဟိ ပါပံ ကတံ ကမၼံ၊ သဇၨဳခီရံ၀ မုစၥတိ။
ဍဟႏၲံ ဗာလမေႏြတိ၊ ဘသၼစၧေႏၷာ၀ ပါ၀ေကာ။

၇၁။ ညႇစ္ျပီးစႏုိ႔ရည္သည္ ျပကေတ့သေဘာမွ ႐ုတ္တရက္ မေျပာင္းလဲသကဲ့သို႔ ျပဳသစ္စျဖစ္ေသာ မေကာင္းမႈသည္ (႐ုတ္တရက္) အက်ဳိးမေပးေသး၊ (အက်ဳိးေပးေသာအခါ) ျပာဖံုးေသာ မီးခဲကဲ့သို႔ သူမိုက္ကို ေလာင္ကြၽမ္းေစလ်က္ အစဥ္လိုက္၏။

71. The effect of an evil deed, like newly drawn milk does not turn at once, it follows the foolish one like smoldering fire covered with ashes.

၇၂။ ယာ၀ေဒ၀ အနတၳာယ၊ ဉတၱံ ဗာလႆ ဇာယတိ။
ဟႏၲိ ဗာလႆ သုကၠံသံ၊ မုဒၶမႆ ၀ိပါတယံ။

၇၂။ သူမိုက္၏အတတ္ပညာသည္ သူမိုက္အား အက်ဳိးမဲ့ရန္အတြက္သာ ျဖစ္၏၊ ကုသိုလ္အဖို႔အစုကို ဖ်က္ဆီး၏၊ ပညာဦးထိပ္ကို ျပတ္၍ က်ေစတတ္၏။

72. The knowledge that a fool acquires tends to be harmful, it destroys the fool's virtue causing his head of knowledge to fall.

၇၃။ အသႏၲံ ဘာ၀နမိေစၦယ်၊ ပုေရကၡာရဥၥ ဘိကၡဳသု။
အာ၀ါေသသု စ ဣႆရိယံ၊ ပူဇံ ပရကုေလသု စ။

၇၄။ မေမ၀ ကတ မညႏၲဳ၊ ဂိဟီ ပဗၺဇိတာ ဥေဘာ။
မေမ၀ါတိ၀သာ အႆု၊ ကိစၥာကိေစၥသု ကိသၼိစိ။
ဣတိ ဗာလႆ သကၤေပၸါ၊ ဣစၦာ မာေနာ စ ၀ၯုတိ။

၇၃။ မလိမၼာေသာရဟန္းသည္ ရဟန္းတို႔၏အလယ္၌ မိမိတြင္ထင္႐ွားမ႐ွိေသာဂုဏ္ျဖင့္ ခ်ီးမြမ္းျခင္းကို လည္းေကာင္း၊ ျခံရံလ်က္ မိမိအားေ႐့ွေဆာင္ျပဳျခင္းကိုလည္းေကာင္း၊ ေက်ာင္း အိပ္ရာ ေနရာတို႔၌ အစိုးရျခင္းကို လည္းေကာင္း၊ ေဆြမ်ဳိးမဟုတ္ေသာ ဒါယကာတို႔၏(ပစၥည္းေလးပါးတို႔ျဖင့္) ပူေဇာ္ျခင္းကိုလည္းေကာင္း အလို႐ွိ၏။

၇၄။ ငါ့ေၾကာင့္သာ အမႈႀကီးငယ္တို႔ ျပီးစီးကုန္၏ဟု လူ႐ွင္ရဟန္း ႏွစ္ဦးတို႔ မွတ္ထင္ေစကုန္သတည္း၊ တစ္စံုတစ္ခု အမႈႀကီးငယ္တို႕၌ ငါ့အလိုသို႔ လိုက္ေစၾကကုန္သတည္းဟု မိုက္ေသာရဟန္းအား အၾကံအစည္ အလိုရမၼက္ မာန္မာနသည္ တိုးပြားေလ၏။

73. The foolish bhikkhu may wish for undeserved reputation, for precedence among the monks, for authority in the monasteries and for honor among other people unrelated to him.

74. "This I have done", let the laymen and hermits, both think it was I who did that work, and let them ever ask me what they should do or not do. These are the thoughts of the fool; thus his desire and pride increase.

၇၅။ အညာ ဟိ လာဘူပနိသာ၊ အညာ နိဗၺာနဂါမိနီ။
ဧ၀ေမတံ အဘိညာယ၊ ဘိကၡဳ ဗုဒၶႆ သာ၀ေကာ။
သကၠာရံ နာဘိနေႏၵယ်၊ ၀ိေ၀ကမႏုျဗဴဟေယ။

၇၅။ လာဘ္ရေၾကာင္း အက်င့္သည္ တစ္မ်ဳိးတျခားတည္း၊ နိဗၺာန္ရေၾကာင္း အက်င့္သည္ တစ္မ်ဳိးတည္း၊ ဤသို႔ ဤအက်င့္ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စားကို ခြဲျခားသိ၍ ျမတ္စြာဘုရား၏ တပည့္သား ရဟန္းသည္ လာဘ္ပူေဇာ္သကာကို မႏွစ္သက္ရာ။ ၀ိေ၀ကသံုးပါးကိုသာ တိုးပြားေစရာ၏။

75. One is the road that leads to wealth, another the way leading to Nibbana; if the monk, the disciple of Buddha, has learnt this he will not delight in the praise of men, he should devote himself to solitude and practice detachment