ဗိုလ္ေနဝင္း လက္စေဖ်ာက္ သုတ္သင္တာ ခံလိုက္ရတဲ့ သီေပါ ရွမ္းဘုရင္

ဗိုလ္ေနဝင္း လက္စေဖ်ာက္ သုတ္သင္တာ ခံလိုက္ရတဲ့ သီေပါ ရွမ္းဘုရင္
*********************************************
သီေပါၿမိဳ႕လုုိ႔လူသိမ်ားတဲ့ ေျမာက္ပုုိင္းသွ်မ္းျပည္နယ္ရဲ႕ ေမာသွ်မ္းေတာင္တန္းမ်ား ပတ္လည္၀န္းရံ အလွဆင္ထား သဖြယ္ နံေဘးက တစိမ့္စိမ့္ တလိမ့္လိမ့္နဲ႔ ဒုုတၻ၀တီျမစ္ ကေလးတစ္စင္းက ပတ္ခ်ာ လည့္ကာ စီးဆင္းေနၿပီး သာယာလြမ္းေမာ ဘယ္ေကာင္းတဲ့ ေမာသွ်မ္းလူမ်ဳိးတုုိ႔ရဲ သမုုိင္းအထင္ကရၿမိဳ႔ ေလးတၿမိဳ႕ပါ ဒီသီေပါၿမိဳ႕ ေလးဟာ ျမန္မာ့သမုုိင္း တေလွ်ာက္မွာ ေနရယူလွ်က္ ရွိေနပါတယ္ သီေပါၿမိဳ႕ေလးဟာ ေမာကုုိး ျပည္ေထာင္ မွာ ပါ၀င္ခဲ့သလုုိ႔ ေရွးယခင္ ၿမိဳ႕တည္ၿပီးခ်ိန္မွ စ၍ သွ်မ္းေစာ္ဘြား အဆက္ဆက္ ကေန အဆင့္ဆင့္ အုုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့တဲ့ၿမိဳ႕ေလးလည္းျဖစ္ပါတယ္။

သီေပါ ၿမိဳ႕ေလးေပၚေပါက္ လာရတဲ့အေၾကာင္းကလည္း သွ်မ္းလူမ်ဳိးတုုိ႔၏ လန္႔ေက်ာက္ႏုုိင္ငံေတာ္ (ယခုုတရုုတ္ျပည္) ကုုိ သွ်မ္းဘုုရင္ခြန္လူဖုုန္း အုုပ္ခ်ဳပ္စုုိးေနခ်ိန္မွာ ယခုုသီေပါနယ္မွာ မိန္းတိမ္းေခၚ ဆုုိတဲ့မင္းဆက္ကုုိ သွ်မ္းေတ ြက စတင္တည္ ေထာင္တဲ့အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္ တိမ္းေခၚမင္းဟာ ခြန္းလူး၊ ခြန္လႈိင္းဆုုိတဲ့ သားေတာ္ ႏွစ္ပါးကုုိသာဖြားျမင္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုုိင္းမွာ မင္းဆက္ျပတ္သြားခဲ့ပါသည္။

ထုုိအခ်ိန္ တိမ္းေခၚတုုိင္းျပည္ႀကီးသည္ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ရာက အမွတ္ႀကီးေလးဦးက ေလးနယ္စီခြဲၿပီး အုုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ရာကုုိ သွ်မ္းတုုိ႔က စီေကာ့လုုိ႕ေခၚပါတယ္ သီဆုုိတာက သွ်မ္းလုုိ ေလး ေကာ့ဆုုိတာ လူအေရအတြက္ လူေလးေယာက္ အုုပ္ခ်ဳပ္လုုိ႔ ဆီေကာ့ လုုိ႔ေခၚဆုုိတာ ျဖစ္ပါတယ္ .. ဒါေၾကာင့္ စီေကာ့ စီေကာ့လုုိ႔ ေခၚဆုုိရာက ေနာက္ပုုိင္း ဆီေပါက္ သုုိ႔ေျပာင္းလည္းလာပါတယ္ ဆီဆုုိတာက ေလး ေပါက္ဆုုိတာက ရပ္ကြက္ ဒီလုုိနဲ႔ ရပ္ကြက္ေလးခုု ဆီေပါက္လုုိ႔ ေခၚပါတယ္ အဲ့ဒီဆီေပါက္ ကေနၿပီးေတာ့ ဆီေပါ့ ဆုုိၿပီးေတာ့ အသြင္ကူးေျပာင္း လာရာမွ ေနာက္ဆုုံးမွာ သီေပါ ရယ္လုုိ႔ေခၚဆုုိခဲ့ၾကပါသည္။(မယ္ခူးေခးရွဲန္)

တဖန္ ကုုန္းေဘာင္ေခတ္ ျမန္မာ့ရာဇာ၀င္မွာေတာ ့ သီေပါၿမိဳ႕ကုုိ အုုန္းေဘာင္လုုိ႔ေခၚ ဆုုိေရးမွတ္ခဲ့ၾကၿပီး အုုန္းေဘာင္သီေပါလုုိ႔ ေခၚဆုုိၾကျပန္ပါတယ္AD - 1534 အင္း၀ေနျပည္ေတာ္ကုုိ မုုိးညွင္းဘုရင္ စ၀္လုုံႏွင့္သား ၀င္ေရာက္သိမ္းပုုိက္ကာ သားျဖစ္သူ သုုိဟန္ဘြားကုုိ မင္းအျဖစ္ထားရာက ျပည္ၿမိဳ႔ စား မင္းႀကီးရန္ေနာင္ႏွင္ ့အတူ အုုပ္ခ်ဳပ္ေစခဲ့ပါတယ္။ AD- 1555 အေရာက္ မွာေတာ့ သုုိုုဟန္ဘြားကုုိ မင္းႀကီးရန္ေႏွာင္ လုုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ၿပီး သီေပါၿမိဳ႕ကုုိအပုုိင္စားတဲ့ သီေပါေစာ္ဘြား အုုန္းေဘာင္ခြန္မင္း ကုုိ နန္းတင္ၾကတယ္လုုိ႔ ျမန္မာ့မွန္နန္းက ဆုုိပါတယ္ အုုန္းေဘာင္သီေပါ လုုိ႔ေရးတခါ မွတ္ၾကျပန္ပါတယ္။

အုုန္းေဘာင္ဆုုိတာကေတာ့ သွ်မ္းလုုိ အြန္ပြန္းလုုိ႔ေခၚပါတယ္ အြန္ပြန္းဆုုိတာက လယ္ေတြကုုိ ေရသြင္းဖုုိ႔ နမၼတူျမစ္ကေန ေရသြယ္ယူကာ ျပန္လည္ျဖန္႔ေ၀တဲ့ ေရလြဲေျမာင္းအေသးေလးေတြကုုိ ဆုုိလုုိပါသည္။ သီေပါၿမိဳ႕သည္ တခ်ိန္က ဆန္ေရစပါး ေပါၾကြယ္၀ေသာ ေနရာျဖစ္သလုုိ ေရလြဲဆည္ေတြ အမ်ားအျပားႏွင့္ လယ္ယာစုုိက္ပ်ဳိး အုုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ေစာ္ဘြားျဖစ္တာေၾကာင့္ သွ်မ္းတုုိ႔က အြန္ပြန္း စ၀္ဖွ လုုိ႔ေခၚပါတယ္ ဒါကုုိ ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားက အုုန္းေဘာင္ ေစာ္ဘြား ေခၚဆုုိေရးမွတ္ခဲ့ၾကပါသည္။ ဒီလုုိနဲ႔ေခတ္အဆက္ဆက္ သွ်မ္းေစာ္ဘြားမ်ား အုုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့ရာ ...

AD- 1866 - Dec 13 သီေပါေစာ္ဘြားႀကီး ခြန္ၾကာထြန္း၏ သားေတာ္ ကေမၻာဇရ႒ မဟာ၀ံသ သိရီပ၀ရ သုဓမၼရာဇာ ဘြဲ႔ရ (၈၅) ဆက္ေျမာက္ ေစာ္ဘြားႀကီး အျဖစ္ကုုိ စ၀္ၾကာခိုင္ (ခ) စ၀္ခြန္ဆိုင္ သီေပါ ေစာ္ဘြား အျဖစ္ကုုိခံယူေလသည္။ 1889 ခုုႏွစ္မွာ ( C. I.E = Companion of the Order of tha Indian Empire ) ဆုုိကုုိရရွိခဲ့သည္။

AD- 1895 ခုုႏွစ္မွာ ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ၾကာခုုိင္သည္ ေၾကးခ်ိန္ - ၄၇၇၉ ပိႆာ-၁၅ က်ပ္သား ၊ ေငြခ်ိန္ - ၂၆ ပိႆာ ၊ ေရႊခ်ိန္ - ၂ ပိႆာ-၂၅ က်ပ္- ၂ ပဲ ၊ စရိတ္ေတာ္ (ေငြဒဂၤါး) ၉၅၅၈ - က်ပ္- ၆ ပဲ ၊တို႔ျဖင့္ သြန္းေလာင္းပူေဇာ္ခဲ့ပါသည္။ ၁၂၆၄ - ခုႏွစ္တြင္ မဟာျမတ္မုနိ မကိုဋ္ေတာ္ကို တင္လွဴခဲ့ပါသည္။
မႏ ၱေလးၿမိဳ႕ မဟာျမတ္မုနိဘုရားႀကီးႏွင့္ ေနာင္ေတာ္ ညီေတာ္အျဖစ္ အနီးစပ္ဆုံး ပုံစံတူကူးယူ၍ ေျမတိုင္းအမတ္ႀကီး ဦးႀကိဳင္ကို ပန္းတဥ္း၀န္ခန္႔ကာ ဂႏၶကုဋိတိုက္ေတာ္၊ ျပာသာဒ္ စုလစ္မြန္းခၽြန္၊ အာရုံခံတန္ေဆာင္း တို႔ျဖင့္ ၁၂၅၇-ခု ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ (၅) ရက္ေန႔တြင္ ေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးခဲ့ပါသည္။

AD- 1924 ခုုႏွစ္ ၁၂၈၆ - ခု ကဆုန္လဆန္း (၆) ရက္ေန႔တြင္ တန္ေဆာင္းေတာ္ မီးေလာင္ကၽြမ္း၍ ရုပ္ပြားေတာ္ျမတ္မွာ အနည္းငယ္မီးခခဲ့ပါသည္။ သီေပါ အုန္းေဘာင္ ေလးၿမိဳ႕ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ ဦးက၀ိ မေထရ္ျမတ္ႏွင့္ အရီးေတာ္ထိပ္ေခါင္တင္ ႀကီးမွဴးလ်က္ ျပည္သူျပည္သားမ်ား ေကာင္းမႈျဖင့္ ၁၂၈၉ - ခု ျပာသိုလျပည့္ေန႔တြင္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ ၿပီးစီးခဲ့ပါသည္။

စ၀္ခ်ယ္ (1906 - 1928) စ၀္ခ်ယ္ကုုိ 1872 ခုုႏွစ္တြင္ဖြားျမင္ၿပီး သီေပါမင္း၏ ေခၚသီေပါမင္း၏ ေခၚ ဆုုိခ်က္အရ မန္းေလး ေရႊနန္းေတာ္တြင္ သြားေရာက္ေနထုုိင္ခဲ့သည္။ 1913 Apri (၈၆)ဆက္ေျမာက္ ကေမၻာဇရ႒ မဟာ၀ံသ မဟာရာဇာ ဘြဲ႕ခံ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆာေစာခ်ယ္ အျဖစ္သုုိ႔ေရာက္ရွိသည္။
AD- 1923 ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ခ်ယ္ ၏ေမြးေန႔ပြဲတြင္ ( C. I.E = Companion of the Order of tha Indian Empire ) ဆုုိကုုိရရွိခဲ့သည္။

စ၀္အုုံၾကာ(1928-1938) စ၀္ခ်ယ္ ႏွင့္ မဟာေဒ၀ီ စ၀္သီရိမာလာတုုိ႔၏ တဦးတည္းေသာ သား ( Rugby School ) (Brasennoso College Oxford ) 1917 BA 1922 (Ma) 1917 - 1919 (South Eastrn Agricultural )
1919 Dec မွာ ( Honorary Extea Assistant Commission for administrativ training မေကြးၿမဳိ႕မွာ တက္ေရာက္ခဲ့ပါသည္။ 1922 ခုုႏွစ္ စ၀္သုုႏၵ ၏သမီးေတာ္ မဟာေဒ၀ီ စ၀္လိ ႏွင့္ထိမ္းျမားသည္။

သီးေပါ ေစာ္ဘြား စ၀္ၾကာဆုိင္သည္သီေပါ ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္အုံၾကာႏွင္ ့ မဟာ ေဒ၀ီ တုိ႔မွ 1924 ဖြားျမင္ေတာ္မႈၿပီး ေမြးခ်င္းမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ စ၀္ၾကာဆုန္၊ စ၀္မမ၊ စ၀္ၾကည္စု၊ စ၀္ယဥ္ႏုတုိ႔၏ ေမာင္အငယ္ဆုံး ျဖစ္သည္။1932 – 1935ေမၿမိဳ႕ ဂ်ဳိးဇက္ေက်ာင္းတြင္္ (St.Joseph) ပညာ သင္ၾကား၍1935 – 1941သွ်မ္း ခ်ိ႕စ္ေက်ာင္းတြင္၎( Shan Chief` School)။ 1941 ခႏွစ္တြင္ အေျခခံပညာ အထက္တန္းေမာင္ျမင္၍ အိႏိၵယႏုိင္ငံ တာဂ်ီလိန္ (St. Paul)၎ ဆက္လက္၍( Senior Cambridge)။ 1947 (January) သီေပါေစာ္ဘြားျဖစ္ကုိ ခံယူေလသည္။ 1949 (October) ထုိေနာက္ အေမရိကန္(Colorado) ပညာသင္ၾကား။ 1953 (Mining Engineer)။ 1953 (March) (Austria) (Inge)အင္ဂ်ီးႏွင့္ေတြ႕ဆုံ 1954 (January) စ၀္ၾကာဆုိင္သည္ အင္ဂ်ီး(Inge)ႏွင့္အတူ သီေပါ သုိ႔ျပန္လည္ ရာက္ရွိလာသည္။ အနာဂတ္ သွ်မ္းျပည္တြက္ ဆားရရွိရန္ ေဘာႀကိဳေဒသမွ ဆားထြက္ရွိသည့္ ေဒသတုိ႔ ကုိယ္တုိင္ ကြင္းဆင္း ေလ့လါ သုေတသန မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

ေဘာ္ႀကဳိဘုရားပြဲတြင္ သွ်မ္းအမ်ဳိးသားမ်ားသည္ အေလါင္းအစား ခုံမင္းႏွစ္သက္သည္ကုိ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ျခင္းမရွိ၍ ေနာင္အႏွစ္ပြဲေတာ္ က်င္းပခ်ိန္တြင္ ေဘာ္ႀကဳိ ဘုရားပြဲေတာ္တြင္း အေလါင္းစားမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ား ပိတ္ပင္သည္ဟု သိရွိပါသည္။ ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ၾကာဆုိင္သည္ သွ်မ္းအမ်ဳိးသားမ်ား ခ်စ္ခင္ေလးျခင္း ယုံၾကည္ကုိးစားခံရေသာ ေစာ္ဘြားတဦးျဖစ္သည္

1948 ခုႏွစ္ မုိင္းရႈးေစာ္ဘြား စ၀္မန္ဖ၏ ေနအိမ္တြင္ ေစာ္ဘြားႀကီးမ်ား တံခါးပိတ္အစည္းေ၀း၌ ပထမ အခ်က္ျဖစ္သည့္ သွ်မ္းျပည္ျပည္သူ႕ အစုိးရသုိ႔ အာဏာစြန္႕လႊတ္ေရးဆုိသည္ကုိ အားလုံးလုိလုိ လက္ခံခဲ့ၾကသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ အိႏိၵယႏုိင္ငံ မဟာရာဂ်ာ ( ) ေစာ္ဘြားမ်ားသည္ ပင္၎တုိ႔၏ အာဏာကုိ အစုိးရထံသုိ႔ ေပးအပ္စြန္႔လႊတ္လုိက္ၿပီျဖစ္ ေသာေၾကာင့္ပင္။ ကမၻာႏွင့္ အ၀ွမ္းထူးျခားစြာ ျဖစ္ပ်က္ ေျပာင္းလဲေနေသာ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနကုိ မလြန္ဆန္ႏုိင္ေတာ့ဟုလည္းေ ၾကာင္းျပဳၾကသည္။

ဒုတိယ- အခ်က္ျဖစ္သည့္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြယူရန္ မယူရန္ကုိ မႈ အျငင္းအခုံျဖစ္ခဲ့ၾက၏ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး စ၀္မန္ဖက ျဖစ္ႏုိင္လွ်င္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြကို မယူရန္တင္ျပခဲ့ပါသည္။ ေနာင္ေသာအခါတြင္ သွ်မ္းျပည္၏ ျပည္သူလူထု သားစဥ္ေျမးဆက္တုိ႔ အေနျဖင့္ သွ်မ္းျပည္ႀကီးကုိ သွ်မ္းေစာ္ဘြားမ်ားက ေငြေၾကးျဖင့္ လဲလွယ္၍ ေရာင္းစားသြားခဲ့ၾကသည္ဟူေသာ သမုိင္းအမည္း စက္ႀကီးစြန္းထင္းက်န္ရစ္ ေနခဲ့မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္း တင္ျပခဲ့ေပသည္။ ထုိအဆုိတင္သြင္းခ်က္ကုိ သီေပါ ေစာ္ဘြား စ၀္ၾကာဆုိင္ႏွင့္ အခ်ဳိ႕ေသာ ေစာ္ဘြားငယ္ (နယ္ငယ္ေသာေစာ္ဘြားမ်ားကုိဆုိလုိသည္) မ်ားတဦး ႏွစ္ဦးခန္႔ကသာ ေထာက္ခံခဲ့ၾကပါသည္။

သီးေပါ ေစာ္ဘြား စ၀္ၾကာဆုိင္ႏွင့္ အင္ဂီ် တျဖစ္လည္း မဟာေဒဝီ စဝ္သုစႏီၵ သွ်မ္းမင္းသမီးေလး သူတို႕ ၂ေယာက္ရဲ႕ ဇတ္လမ္းေလးက.. တကယ့္ကို ပံုျပင္ဆန္ ၿပီး ၾကည္နူးဖြယ္..ေၾကကြဲဖြယ္ေတြ အတိနဲ႕ပါ။ အခ်ိန္က..၁၉၅၁ ခုႏွစ္။ ေကာ္လိုရာဒို ျပည္နယ္ရဲ႕ ဒန္ဗာ ဆိုတဲ့ၿမိဳ႕ေလးက Colorado School of Mines မွာ.. ေက်ာင္းလာတက္ၾကတဲ့..အာရွတိုက္သား မိုင္းအင္ဂ်င္နီယာ ေက်ာင္းသားေလး နဲ႕ exchange student အေနနဲ႕ ခဏ ေရာက္ေနတဲ့ ၾသစႀကီးယား နိုင္ငံသူေလး တို႕ ခ်စ္ခင္စံုမက္သြားၾကတဲ့.. သာမာန္ အခ်စ္ဇတ္လမ္းေလး တခုပါပဲ။

အင္ဂ်ီ ကုိ ၁၉၃၂ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚဝါရီလ ၂၃ရက္ေန႔တြင္ ၾသစႀတီးယားႏိုင္ငံ၊ Kärntenေဒသတြင္ ေမြးဖြါးခဲ့သည္။ ၆ႏွစ္သမီး အရြယ္တြင္ နာဇီက်ဴးေက်ာ္မႈကို ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရျပီး၊ သူမ၏ အေမကိုယ္တိုင္ နာဇီမ်ား၏ ဖမ္းဆီးမႈကို သံုးႀကိမ္ခံခဲ့ ရဖူးသည္။ ဒုတိယကမာၻစစ္အျပီး ၾသစႀတီးယားႏိုင္ငံမွာ မ်ားစြာ ခက္ခဲဆင္းရဲ လာေသာေၾကာင့္ အေမရိကန္တြင္ ပညာဆက္လက္ သင္ယူရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ျပီး ၁၉၅၁ခုႏွစ္တြင္ Fulbright ပညာသင္ဆုရရွိသူ ပထမဆံုးေသာ ၾသစႀတီးယားလူမ်ိဳး ျဖစ္လာခဲ့သည္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ေကာ္လိုရာဒို၊ အမ်ိဳးသမီး ေကာလိပ္တြင္ ပညာဆည္းပူးခဲ့သည္။ အဲဒီတုန္းက..ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးကလြဲလို႕.. ဒီ အင္ဂ်င္နီယာ ေက်ာင္းသားေလးဟာ အာရွတိုက္က.. ဘုရင္ငယ္ေလး တပါး ဆိုတာ ဘယ္သူမွ မသိေစေအာင္..သူကိုယ္တိုင္က..သို၀ွက္ထားခဲ့တယ္တဲ့။ ေကာ္လိုရာဒိုတြင္ ပညာဆည္းပူးေနစဥ္ Colorado school of Mining မွ မိုင္းတူးအင္ဂ်င္နီယာ ေက်ာင္းသား သီေပါေစာ္ဘြား စဝ္ၾကာဆိုင္ႏွင့္ ဖူးစာဆံုခဲ့ၾကသည္။

၁၉၅၃-ခုႏွစ္တြင္ ေကာ္လိုရာဒိုရွိ သူငယ္ခ်င္းတစ္ဦးအိမ္တြင္ပင္ လက္ထပ္ခဲ့ၾကသည္။ သူတို႕ ၂ေယာက္ လက္ထပ္ၿပီးေတာ့.. အင္ဂ်ီက..ေယာင္ေနာက္ဆံထံုးပါ.. လိုက္လာခဲ့တယ္။ သူတို႕ သေဘာၤႀကီး ရန္ကုန္ ဆိပ္ကမ္းကို ကပ္ကာနီးလို႕ .. အလံေတြ ပု၀ါေတြ တရမ္းရမ္း..ဗံုေမာင္းသံ တညံညံ နဲ႕ ဆိပ္ကမ္းျပည့္ ႀကိဳေနၾကတဲ့ ရွမ္းလူမ်ိဳးေတြကို ျမင္ေတာ့မွ…. “There is something I have to tell you, my dear.” လို႕ ေျပာလိုက္တဲ့..ခင္ပြန္းသည္ရဲ႕ စကားအဆံုးမွာ… သူမဘ၀ဟာ အရွင္လတ္လတ္ကေနၿပီး.. မင္းသမီးတပါး ျဖစ္သြားခဲ့ၿပီး…ၿပိဳင္တည္းမွာပဲ..ရွဳပ္ေထြးလာနိုင္မဲ့ သူ႕ အနာဂါတ္ကိုလည္း အာရံုရမိလိုက္တယ္..လို႕.. အင္ဂီ်က လြမ္းဆြတ္ ထားပါတယ္။ သီေပါသို႔ ေရာက္ရွိၿပီး လအတန္ၾကာတြင္ တရားဝင္ရိုးရာ လက္ထပ္အခမ္းအနားကို က်င္းပခဲ့ၿပီး၊ ေဗဒင္နကၡတ္အရ မဟာေဒဝီ စဝ္သုစႏီၵ ဟူေသာ ရွမ္းအမည္ကို ရရွိခဲ့သည္။ သူတို႕ ေမာင္ႏွံ သီေပါ ေဟာ္နန္းကို ေရာက္တဲ့ အခ်ိန္ကစၿပီး..အဲဒီ နယ္တခြင္မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရးေတြ ျဖစ္လာ ေတာ့တယ္။ စပ္ၾကာဆိုင္က..သူကိုယ္တိုင္ လူျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေျမရွင္ပေဒသရာဇ္ စနစ္ႀကီး ကို ေျပာင္းလဲဖို႕ ႀကိဳးစားရင္း..

သူ႕ရဲ႕ ရွမ္းအမ်ိဳးသားေတြကို ဒီမုိကေရစီ စနစ္ဆီ လမ္းခင္းေပးခဲ့တယ္။ ေျမယာေတြ ကို ျပည္သူ႕ဆီ ျပန္ေရာက္ေအာင္ လုပ္ေပးခဲ့တယ္။ သူသင္ခဲ့တဲ့ ပညာေတြနဲ႕..ဒီေဒသ ရဲ႕ အသက္ေသြးေၾကာ..တြင္းထြက္ သယံဇာတေတြ ကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ထုတ္ေဖာ္နိုင္ခဲ့တယ္။

ၾသစေၾတလ် နိုင္ငံက..ဘူမိေဗဒ ပညာရွင္ေတြ ငွားၿပီး တိုင္းတာ ရွာေဖြေရး ေတြကို အေကာင္းဆံုးအဆင့္ နဲ႕လုပ္တယ္..။ နိုင္ငံျခားက..မ်ိဳးစိတ္အသစ္ေတြ ၀ယ္ယူၿပီး.. စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရးေတြကို..စက္မူ နည္းပညာေတြနဲ႕ ျမွင့္တင္ေပးခဲ့တယ္။ စဝ္သုစႏၵီသည္ အခ်ိန္အနည္းငယ္အတြင္း ဗမာ၊ ရွမ္း ဘာသာစကားမ်ားကို သင္ယူ တတ္ေျမာက္လာခဲ့ျပီး မိမိကိုယ္ကို ရွမ္းလူမ်ိဳး တစ္ဦးအျဖစ္ စတင္ခံယူလာခဲ့သည္သာကမ၊ သီေပါေဒသခံမ်ားကလည္း သူမအား ရွမ္းလူမ်ိဳး မဟာေဒဝီ တစ္ဦးအျဖစ္ လက္ခံလာၾကသည္။

ထို႔အျပင္ စဝ္သုေဒဝီသည္ ခင္ပြန္းျဖစ္သူႏွင့္ တြဲဖက္ကာ သီေပါေဒသ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ကူညီခဲ့ၿပီး သားဖြားေဆးခန္းႏွင့္ ဗမာ၊ အဂၤလိပ္၊ ရွမ္း ဘာသာသံုးမ်ိဳးျဖင့္ သင္ၾကားေသာ စာသင္ေက်ာင္း ကိုတည္ေထာင္ရင္း ကိုယ္တိုင္ လုပ္အားေပးခဲ့သည္။ မာယာရီ ႏွင့္ ကိႏၷရီ အမည္ရွိ သမီးႏွစ္ဦး ထြန္းကားခဲ့သည္။ အင္ဂ်ီ ကိုယ္တိုင္လည္း စာသင္ေက်ာင္းေတြနဲ႕ အမ်ိဳးသမီးက႑ ေတြကို ကိုယ္ဖိ ရင္ဖိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ ဗမာလံုျခည္နဲ႕ ဆံထံုးနဲ႕ ေနထုိင္ ဆင္ယင္ခဲ့တဲ့ အင္ဂ်ီ တျဖစ္လဲ သုစႏၵီမင္းသမီးကို အားလံုးက.. အေလးထား ေလးစားခင္မင္ၾကတယ္။ အဲဒီ ရပ္ရြာေတြမွာဆို.. သူတို႕ ေမာင္ႏွံပံုကို ဘုရားစင္မွာတင္ၿပီး ကိုးကြယ္တာမ်ိဳးေတာင္ ရွိခဲ့တယ္တဲ့။

ဒါေပမဲ့.. လူေကာင္းလူေတာ္ ေတြကို ၀မ္းပမ္းတသာ ႀကိဳဆို လက္ခံေလ့ မရိွတဲ့..ဒီေျမ..ဒီေရ..ဒီထံုး.. ဒီအမုန္းေတြနဲ႕ အတူ ၁၉၆၂ ခု ႏွစ္ မတ္လ ရဲ႕ နိုင္ငံေရး မုန္တိုင္း ထဲမွာပဲ..ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လႊတ္ေတာ္ညီလာခံ က အျပန္ ဘယ္မွာ ေပ်ာက္ဆံုး သြားမွန္း မသိတဲ့ သီေပါ ေစာ္ဘြား စပ္ၾကာဆိုင္ ကို ယေန႕ထက္ထိ ဘယ္သူမွ ျပန္မေတြ႕ၾကရေတာ့ပါဘူး။

အဲဒီ အခ်ိန္မွာ လူမမယ္ သမီး ၂ေယာက္နဲ႕ က်န္ခဲ့တဲ့ အင္ဂ်ီ ကို သီေပါ ေဟာ္မွာပဲ.. အေစာင့္အၾကပ္ ထူထပ္စြာ နဲ႕ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ထားခဲ့တယ္။ ဘာကိုမွ မေၾကာက္တတ္ခဲ့တဲ့ အင္ဂ်ီ ကလည္း.. သူ႕ဆက္သြယ္နိုင္သမွ် အရာရွိ စစ္အာဏာပိုင္ မွန္သမွ် ထံ လိုက္လံ စံုစမ္းခဲ့ေပမဲ့.. “I am writing this secretly. I am being locked up in the army lockup at Ba Htoo Myo at Lawksawk… Miss you all. Conditions here are not clean. Hope to see you soon. Cheer up yourself! I am still OK. Love, Sao Kya Seng.” ဆိုတဲ႕ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ေရာက္လာတဲ့. စာေလးတေစာင္က လြဲလို႕.. ဘာသဲလြန္စ မွ မရခဲ့ေတာ့ဘူး။
၂ ႏွစ္ေလာက္.. အားမေလွ်ာ့တမ္း စံုစမ္း ေနခဲ့ရင္း.. ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့. .သူ႕အတြက္ အႏၱရယ္ေတြ ၀ိုင္းေနတဲ့..တစိမ္းျပင္ျပင္ ျဖစ္လာတဲ့ အေျခအေနေတြေၾကာင့္.. ၾသစႀကီးယားသံရံုးရဲ႕ အကူအညီနဲ႕ သမီးေလး ၂ ေယာက္အတြက္ နိုင္ငံကူးလတ္မွတ္ အတု လုပ္ၿပီး ျမန္မာနိင္ငံထဲက..ခိုးထြက္ လာခဲ့ေတာ့တာ..ကေန႕အထိ..အခု စာအုပ္ကို ေရးသားျဖစ္တဲ့ အထိေပါ့။

သီေပါေစာ္ဘြားေစာ၀္ၾကာဆိုင္ဟာ.. ၁၉၆၂ခုႏွစ္ စစ္အာဏာ အသိမ္းမွာ တျခားေသာ.. တိုးတက္ ထက္ျမတ္တဲ့ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ မ်ားနည္းတူ.. လက္စေဖ်ာက္ ခံခဲ့ရၿပီးေနာက္ အင္ဂ်ီ တျဖစ္လဲ သုစႏၵီမင္းသမီးေလး ဟာသမီးငယ္ ႏွစ္ေယာက္ႏွစ္အတူ ျမန္မာျပည္မွ ထြက္ခြါလာခဲ့ရပါသည္။ ၾသစၾကီးယားနိုင္ငံ ဗီယင္နာျမိဳ႕Schloss Laudon ဆိုတဲ့ ဇိမ္ခံ ေဟာ္တယ္ႀကီး တခုရဲ႕ ဧည့္ခန္းထဲကို ေနာက္ဆံုးေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ.. နာက်ည္းမူေတြ နဲ႕ အတူ သမီးေလး ၂ေယာက္ကို လက္ဆြဲျပီး ေဟာ္တည္ေရွ႕ မ်က္ခင္းစိမ္းစိမ္းကုိ ျဖတ္၍ အထဲသုိ႔ ၀င္လာတဲ့.. အမ်ိဳးသမီးငယ္ တေယာက္ အဲဒီ အမ်ိဳးသမီးကေတာ့..တခ်ိန္တုန္းက.. ရပ္ရြာလူထု က..ခ်စ္ခင္ေလးစားခဲ့ၾကတဲ့.. ရွမ္းမင္းသမီးတပါး ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ..ၾသစႀကီးယားနိုင္ငံသူ အင္ဂ်ီ ျဖစ္ျပီး.. သူလက္ဆြဲလာတဲ့ ကေလး ၂ေယာက္ကေတာ့.. ကိႏၵရာ နဲ႕ အမရာ (ကိႏၵရီ နဲ႕ မာယာရီ) ဆိုတဲ့ ရွမ္း-ၾသစႀကီးယန္း ကျပား သမီးေလး ၂ေယာက္ပါ။ သူတို႕ ေတြ႕ဖို႕ ႀကိဳးစားခဲ့တဲ့ သူကေတာ့.. လန္ဒန္ျမိဳ႕မွာ ဇိမ္ခံ ရင္း ..ေဆးကုဖို႕ ေရာက္ေနတဲ့..ျမန္မာျပည္က..ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဦးေန၀င္း (ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ ဥကၠဌ) ျဖစ္ပါသည္။ အျဖစ္အပ်က္ေတြက..ဆယ္စုႏွစ္ ၾကာေနၿပီ ျဖစ္ေပမဲ့.. အင္ဂ်ီ မွာ..သူ႕ခင္ပြန္းသည္ရဲ႕ ကံၾကမၼာ ဘယ္လို အဆံုးသပ္ခဲ့ရတယ္ ဆိုတာ..သိဖို႕အတြက္..ဇြဲမေလ်ာ့ပဲ ေတာက္ေလွ်ာက္ ႀကိဳးစားေနခဲ့တယ္။ အခုလည္း.. သတၱိေတြ အျပည့္နဲ႕ လူကိုယ္တိုင္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ေမးဖို႕..သူ ေရာက္လာခဲ့ျပန္တယ္။

ဒါေပမဲ့..အခန္းထဲက..ထြက္မလာတဲ့..တာ၀န္ရွိသူၾကီးက.. သူ႕ဇနီး ေဒၚခင္ေမသန္းကို လႊတ္ၿပီး..စပ္ၾကာဆိုင္ မေသေသးပါဘူး..က်န္းက်န္းမာမာ ရွိေနပါတယ္ လို႕.. အေျဖေပးလိုက္ပါတယ္။ ဒီအေျဖ စကားက..အေျခအျမစ္မရွိ သလို ဘယ္ကိုမွ ဆက္သြားစရာလည္း မရွိေတာ့တဲ့.. ငရဲကလာတဲ့ အလိမ္အညာ လမ္းဆံုးစကားတခုသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ..သူသိေပမဲ့.. အခု ထက္ထိလည္း..သူ႕ခင္ပြန္း အေလာင္း ကို မေတြ႕ခဲ့ရ။ တကယ္ေတာ့.. ငယ္ရြယ္ ထက္ျမတ္တဲ့ သီေပါ ေစာ္ဘြား စပ္ၾကာဆိုင္ ဟာ.. ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္အာဏာ အသိမ္းမွာ တျခားေသာ.. တိုးတက္ ထက္ျမတ္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ မ်ားနည္းတူ.. လက္စေဖ်ာက္ ခံခဲ့ရတာပါ။ ဒီစာအုပ္ကုိ ဒုတိယ အိမ္ေထာင္ျဖစ္တဲ့ ခင္ပြန္းသည္ရဲ႕ အားေပးတိုက္တြန္းမူ နဲ႕ ေရးသားထုတ္ေ၀ ခဲ့တာျဖစ္ျပီး..အလင္းေရာင္ ေပ်ာက္ကြယ္ရင္း..ေမွာင္စျပဳေနတဲ့ ဗမာျပည္ရဲ႕ ဖိႏွိပ္ကန္႕သတ္မူေတြကို ကမၻာက သိေအာင္..ေနာက္..သူ႕ခင္ပြန္းစပ္ၾကာဆိုင္ ရဲ႕ သူ႕ေျမသူ႕ေရ အေပၚ တာ၀န္ေက်ခဲ့ပံု.. နိုင္ငံေရး အျမင္က်ယ္ခဲ့ပံုေတြ..လူသားဆန္ခဲ့ပံုေတြကို မွတ္တင္းတင္ ရစ္ဖို႕ပါလို႕ ဆိုထားပါတယ္။

ဒီစာအုပ္ကို ၁၉၉၄ မွာ ဟာ၀ိုင္ယီတကၠသိုလ္ စာအုပ္တိုက္က..ပုံႏွိပ္ခဲ့ပါတယ္။ စာအုပ္ရဲ႕ အတြင္းအဖံုးမွာ အေမရိကန္မွာ အေျခခ် ေနထိုင္ေနတဲ့.. စာေရးသူ -အျငိမ္းစားေက်ာင္းဆရာမ ႀကီး အင္ဂ်ီရဲ႕ မဟာနဖူး ဆံထံုး ျမင့္ျမင့္ႀကီးနဲ႕ ဓါတ္ပံု ကို ၾကက္သေရ ရွိစြာ ျမင္ရနိုင္ပါတယ္။ Burma lifeline ဆိုတဲ့ ေဖာင္ေဒးရွင္းတခုကိုလည္း အင္ဂ်ီနဲ႕ သူ႕ဒုတိယခင္ပြန္းက မတည္ဖြဲ႕စည္းထားတယ္လို႕ သိရပါတယ္။

သွ်မ္းနီလူငယ္
ref:ရွမ္းသတင္း

(ခြန္ ဒီးယမ္ မွ ကူးယူတင္ျပပါသည္။)