ဗုဒၶဝါဒႏွင့္ မိန္းမသား

‘ဗုဒၶဝါဒ’ ဟူသည္ အဘယ္နည္း။ အေကာင္းသက္သက္သာ ရႈျမင္ေသာ အေကာင္းျမင္ဝါဒလည္း မဟုတ္။ အဆိုးသေဘာ အပ်က္သေဘာတုိ႔ကိုခ်ည္း ရႈျမင္ေသာ အဆိုးျမင္ဝါဒလည္း မဟုတ္ေပ။ ထုိဝါဒ ႏွစ္ခုစလံုးသည္ ဗုဒၶဝါဒအတြက္ အစြန္းတရားမ်ား ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဝါဒသည္ အစြန္းေရာက္ေသာ ဝါဒမဟုတ္ေခ်။ အလယ္အလတ္က်င့္စဥ္ တရားဝါဒသာ ျဖစ္ေလသည္။

ထုိ႔ျပင္ ဗုဒၶဝါဒသည္ ဗုဒၶ၏ တရားေတာ္မ်ားသည္ ေက်ာင္းတုိက္မ်ာတြင္ သတင္းသံုးေနၾကသည့္ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား အတြက္သာ မဟုတ္။ အိမ္ယာ ထူေထာင္၍ ေနထိုင္ၾကေသာ ေယာက္်ားမိန္းမ လူသားအားလံုးအတြက္ျဖစ္၏။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေတာ္မ်ားသည္ လူ႔ဘဝကို စြန္႔ခြာ၍ သစ္တပင္ေအာက္၊ ဝါတပင္ေအာက္သို႔ သြားေရာက္က်င့္ႀကံႏိုင္မွ မဟုတ္။ လူတုိ႔ ေနထိုင္သြားလာေျပာဆုိ ႀကံစည္ေနသည့္ ေန႔စဥ္ဘဝ၌ လက္ေတြ႔လုိက္နာ က်င့္ႀကံႏိုင္ေသာ တရားမ်ားျဖစ္သည္။

ဗုဒၶဝါဒသည္ ဘက္လုိက္ေသာ ဝါဒမဟုတ္၊ ဗုဒၶ၏ သႏၱာန္ေဘာင္တြင္လည္း ဘက္လိုက္ကိေလသာဟူ၍ ျမဴမႈန္မွ်ပင္မရွိ၊ ဘက္လုိက္ၿပီး အၾကမ္းဖက္၍ မည္သူမွ် မိမိဘက္သို႔ပါေအာင္ သိမ္းသြင္း ဆြဲေဆာင္ျခင္း မရွိ၊ ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္ သူ႔အား ကိုးကြယ္သည္ျဖစ္ေစ၊ မကိုးကြယ္သည္ျဖစ္ေစ လူမ်ဳိးမေရြး ဆူႀကံဳနိမ့္ျမင့္မေရြး အားလံုးေသာ သတၱဝါေဝေနယ်တို႔အေပၚ ညီမွ်ေသာ မဟာဂရုဏာေတာ္ ထားရွိ၏။ ထုိ႔ျပင္ မည္သည့္ဘာသာ အေပၚတြင္မွ်လည္း ေစာ္ကားျခင္းပုတ္ခတ္ျခင္း၊ ႏွိမ့္ခ်ျခင္းမရွိေပ။

ဗုဒၶဝါဒသည္ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြား၌ ေမွ်ာ္မွန္းျခင္း ကင္းလ်က္ ေစတနာ သဒၶါသက္သက္ျဖင့္သာ ဤေလာက၏ ေကာင္းမႈဆိုးမႈတို႔ကို ၾကည့္ရႈဆင္ျခင္ေသာ အနတၱ ဝါဒျဖစ္သည္။ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာဟူေသာ ရတနာသံုးပါးသည္ ဤေလာက၌ အယူအပူေဇာ္ခံသက္သက္အေနျဖင့္ ပြင့္ထြန္းေပၚေပါက္လာသည္မဟုတ္။ ဘုရားေဟာေတာ္မူသည့္ အတိုင္း လိုက္နာက်င့္သံုး၍ အနိမ့္ဆံုးအေနျဖင့္ ကလ်ာဏပုထုဇဥ္ (လူေကာင္း) ျဖစ္သြားေအာင္ ထုိ႔ထက္စြမ္းႏိုင္ပါက မဂ္ဖိုလ္ကို ရသြားသည္အထိ က်င့္ႀကံအားထုတ္ႏိုင္ေစရန္အတြက္သာ ျဖစ္သည္။

ယခုအခ်ိန္တြင္ ဗုဒၶဝါဒက ဘာသာဝင္ မိန္းမသားတုိ႔သည္ ဒါန၊ သီလတုိ႔ႏွင့္ ေရာင့္ရဲ တင္းတိမ္ေနၾကေပ၏။ သုိ႔မဟုတ္ ေယာက္်ားတုိ႔၏ ပါရမီျဖည့္ဖက္ဟူ၍လည္း လက္ခံယံုၾကည္ေနၾကသည္။ သံသရာမွ လြတ္ေၾကာင္း အက်င့္တရားတို႔ကို မ်ားေသာအားျဖင့္ မေလ့လာ မက်င့္ႀကံၾကေတာ့ေပ။

ယခုေခတ္ကာလသည္ အေျပာင္းအလဲမ်ားေသာ ေခတ္၊ အခက္အခဲမ်ဳိးစံု ႀကံဳေတြ႔ေနရေသာေခတ္ ျဖစ္သည္။ ဒုကၡေတြလည္း ပိုမ်ားလာၾက၏။ အလုပ္အကိုင္မ်ား ပိုလာၾကသည္။ စားဝတ္ေနေရး ဒုကၡ၊ မိသားစုတာဝန္ ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တာဝန္မ်ား ပိုလာၾကသည္။ မိန္းမသားတုိ႔မွာ အခြင့္အေရးကို ေတာင္းဆိုရင္း အလုပ္ေတြ ပိုမ်ားလာၾကသည္။ ယခင္က ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ အိမ္တြင္းမႈ အိမ္ေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ပိုလာၾက၏။ စိတ္ညစ္စရာ ေသာကမ်ားလည္း ပိုလာၾက၏။ အခက္အခဲ ဒုကၡေပါင္းမ်ားစြာကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းရာတြင္ စိတ္တည္ၿငိမ္ခိုင္ခံမႈ မရွိပါက တပူေပၚ ႏွစ္ပူဆင့္ ျဖစ္လာႏိုင္၏။ ေဒါသမ်ား အလိုမက်မႈမ်ားေၾကာင့္ မလိုအပ္ေသာ ျပႆနာမ်ား၊ က်န္းမာေရး ထိခိုက္မႈမ်ား၊ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ အဆင္မေျပမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္၏။

စိတ္တည္ၿငိမ္ ခိုင္ခန္႔မႈ ရရွိေစရန္အတြက္လည္း ဗုဒၶဝါဒတြင္ က်င့္စဥ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိေပသည္။ သို႔ေသာ္ ‘ကိစၥမ်ားေျမာင္ လူတုိ႔ေဘာင္’ဟု ဆိုသည့္အတိုင္း အားလပ္ေသာ အခ်ိန္ မရွိသေလာက္ကို ျဖစ္ေနေပ၏။ ကိုယ္ခႏၶာက အနားယူေနေသာအခါမ်ားတြင္လည္း စိတ္ကို အနားမယူေပးႏိုင္ၾကေပ။ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶဘုရား၏ တရားေတာ္မ်ားတြင္ ကိစၥမ်ားေျမာင္ လူတုိ႔ေဘာင္တြင္း၌ ေနထိုင္ရင္း က်င့္ႀကံအားထုတ္ စိတ္တည္ၿငိမ္ ခိုင္ခန္႔မႈကို ရယူႏိုင္ေသာ တရားလည္းရွိ၏။ ၄င္းတုိ႔မွာ ‘အပၸမာေဒန သမၸာေဒတ’ ပင္ျဖစ္၏။ ‘အပၸမာ’ဆိုတာ မေမ့မေလ်ာ့တာ၊ မေမ့မေလ်ာ့ျခင္း ဆိုတာကေတာ့ စိတ္က ဟိုဟာဒီဟာ ေတြးၿပီးေတာ့ စိတ္ကူးယဥ္ထဲမွာ မေနတာ။ ပစၥဳပၸန္မွာ ကိုယ့္ကိုယ္မွာ ကိုယ့္စိတ္ေတြမွာ ျဖစ္ေနတာကို သိေနတာကို ‘အပၸမာေဒန’လုိ႔ ေခၚေပ၏။

‘သတိနဲ႔ေန၊ သိေနပါ’ ဒါကို တရားအားထုတ္တယ္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ တရားအားထုတ္တဲ့အခါ အနိမ့္ဆံုး အက်ဳိးေက်းဇူးဟာ စိတ္ဓာတ္အင္အားေတြ တုိးလာတယ္။ စိတ္ၾကည္လင္လာတယ္။ ခ်မ္းသာလာတယ္။ အဲဒီလို စိတ္အင္အားျပည့္လာတဲ့၊ စိတ္ခ်မ္းသာတဲ့လူဟာ သူ႔မွာ တျခားလုပ္စရာ ကိုင္စရာရွိတဲ့အခါမွာ အဲဒီကိစၥကို ၾကည္လင္ေအးခ်မ္းတဲ့ သတိသမာဓိ ရွိေနတဲ့ စိတ္ကေလးနဲ႔ပဲ အာရံုျပဳၾကည့္လုိ႔ရွိရင္ သူ႔အခက္အခဲရဲ့ သဘာဝကို သူေကာင္းေကာင္းနားလည္တယ္။ ဘာလုပ္ရင္ အဆင္ေျပမယ္ဆိုတာလညး္ ေကာင္းေကာင္းနားလည္တယ္။ ရႈပ္ေထြးေနတဲ့ စိတ္နဲ႔ လုပ္စရာရွိတဲ့ ကိစၥကို  ေတြးတဲ့အခါ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မျမင္ႏိုင္ဘူး။ ဘာလုပ္ရင္ ေကာင္းမလဲဆိုတာ ေပၚမလာႏိုင္ဘူး။ စိတ္အထင္နဲ႔ပဲ ဟိုဟာလုပ္ရင္ေကာင္းမလား၊ ဒီဟာလုပ္ရင္ေကာင္းမလား မေရြးႏိုင္ဘူး။ ထင္မိထင္ရာေတြ လုပ္မိတတ္တယ္။ အဲဒီလုိ လုပ္မိလုိ႔ရွိရင္ အမွားအယြင္းေတြ မ်ားတယ္။ တခါတေလ လုပ္ၿပီးကာမွ ငါ ဒါလုပ္ဖုိ႔မေကာင္းဘူး၊ အခ်ိန္လည္း ကုန္သြားၿပီ၊ တမ်ဳိးျပင္ရင္ ေကာင္းမယ္၊ တခါတေလ ျပန္ျပင္ဖုိ႔လည္း မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အခ်ိန္လည္း မရွိေတာ့ဘူး။ ပိုက္ဆံလည္း မရွိဘူး။ ဒုကၡေတြ အမ်ားႀကီး ေရာက္ရပါတယ္။ စိတ္ၾကည္လင္ေအာင္ တည္ၿငိမ္ေအာင္ ထားတတ္သူဟာ အခက္အခဲ ရွိလာတဲ့အခါမွာ ေအးေအးေဆးေဆး ခံစားၿပီး ေျဖရွင္းႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္တည္ၿငိမ္ ခိုင္ခန္႔မႈ ရွိလာေအာင္ ‘အပၸမာေဒန သမၸာေဒတ’ နဲ႔ အေလ့အက်င့္ လုပ္ယူၾကရမွာပါပဲ။

အခုေခတ္ မိန္းမသားေတြ ပဋာစာရီေလာက္ အေျခအေန မဆိုးၾကေသးပါဘူး။ ႀကိဳးစားၿပီး အေလ့အက်င့္ လုပ္ယူရင္ျဖစ္ပါတယ္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ လက္ထက္တုန္းက ‘ပဋာစာရီ’ ဆိုတာ အႀကီးအက်ယ္ ပူေလာင္ရူးသြပ္ခဲ့ရသူတဦးပါ။ ခင္ပြန္းသည္က ေျမြကိုက္လုိ႔ေသ။ သားႀကီးက ေရနစ္လုိ႔ေသ၊ သားငယ္က စြန္ခ်ီလုိ႔ေသ၊ မိဘႏွစ္ပါးနဲ႔ အစ္ကိုက ေလႀကီး မိုးႀကီးက် အိမ္ၿပိဳလုိ႔ေသ၊ တေန႔တည္းမွာ ခ်စ္သူ ေျခာက္ဦးတို႔ရဲ့ ေျခာက္ေလာင္းၿပိဳင္ ေသပြဲႀကီးနဲ႔ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ သူဟာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ့ တရားကို နာၾကားရတဲ့အတြက္ ပူေလာင္မႈေတြ ၿငိမ္းေအးသြားပါတယ္။ ရႈပ္ေထြးမႈေတြ ရွင္းလင္းသြားပါတယ္။ တရားေတာ္ရဲ့ အဆံုးမွာ ‘ပဋာစာရီ’ ေသာတာပန္ တည္သြားပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဘိကၡဴနီမျပဳၿပီး ဆက္တရားအားထုတ္လိုက္တာ ပဋိသမၻိဒါေလးပါးနဲ႔တကြ ရဟႏၱာျဖစ္သြားတဲ့အျပင္ ဝိနည္းေဆာင္တဲ့ ဘိကၡဴနီေတြထဲမွာ အသာဆံုး အျမတ္ဆံုး ဧကဒဂ္ဘြဲ႔ကိုပါ ဆြတ္ခူးရရွိသြားပါတယ္။

ဆက္ၿပီးေျပာခ်င္တာက ရဟႏၱာဆိုတာ ေယာက္်ားေတြပဲ ျဖစ္ခြင့္ရတာလုိ႔ ယူဆေနသူေတြကိုပါပဲ။ ဒီအယူအဆ အမွားႀကီးကလည္း ေရွးရိုးစြဲႀကီး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ရဟႏၱာဆိုတာ မိန္းမဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေယာက္်ားပဲျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္ခြင့္ရွိပါတယ္။ က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ပဋစာရီဟာ မိန္းမသားပါပဲ။ မိန္းမသားေတာင္မွ ရူးေနတဲ့ မိန္းမသား၊ သည့္ေျခပ်က္သြားတဲ့ မိန္းမသား၊ ပဋိသမၻိဒါေလးပါးနဲ႔တကြ ရဟႏၱာျဖစ္သြားတဲ့အျပင္ ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးျမွင့္တဲ့ ဝိနည္းေဆာင္ ဘိကၡဴနီေတြထဲမွာ အသာဆံုး၊ အျမတ္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ဧကဒဂ္ဘြဲ႔ကိုပါ ရရွိခဲ့တယ္။

ဒါဆိုရင္ ေယာက်္ားေတြမွ ရဟႏၱာျဖစ္ခြင့္ ရွိတယ္ဆိုတဲ့ အယူကို ဆက္ၿပီး မယူၾကပါေတာ့နဲ႔။ မိန္းမေတြလည္း ရဟန္းျပဳခြင့္ရွိပါတယ္။

မိန္းမေတြ ရဟန္းျပဳခြင့္ ရွိမရွိ ဆိုတဲ့ ျပႆနာဟာ ‘ဘိကၡဴနီဓမၼနႏၵ’ ေၾကာင့္ ထုိင္းႏိုင္ငံ ေထရဝါဒ၊ ဗုဒၶဘာသာေလာကအတြင္း အေတာ္ေလးပင္ ဂယက္ရိုက္ခတ္သြားေစခဲ့ပါတယ္။ အမွားေတြ၊ အမွန္ေတြ၊ ျငင္းရင္း ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့လည္း အမွန္တရား ျဖစ္တဲ့အတိုင္း ဘိကၡဴနီဓမၼနႏၵမွ အႏိုင္ရရွိသြားပါတယ္။ ဒီျပႆနာမ်ဳိး ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာမွာလည္း ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ သထံုေဇတဝန္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးေခတ္က ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးပဲ အႏိုင္ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ‘မိလိႏၵပဥာအဌကဏ’အား ရႈပါ။

ဒါေၾကာင့္ ‘ဘူတံဘူတေတာပႆတိ’ အရွိကို အရွိအတိုင္း ျမင္လွ်င္ နိဗၺာန္ရေတာ့တာပါပဲ။ မိန္းမ ေယာက်္ား မခြဲျခားထားပါဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို ေျပာၾကားလုိပါတယ္။