သိမ္ ဘာေႀကာင္႔ ရွိသင္႔တာလဲ

ယေန႔တုိင္ သာသနာေတာ္၌ ထင္ရွားရွိေနေသာ သာသနာ႔ဝန္ထမ္း ဆရာေတာ္၊ သံဃာေတာ္ အရွင္ျမတ္တို႔သည္္ သိမ္ထဲမွ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အရွင္ျမတ္တုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။ သိမ္မရွိလ်ွင္ ေနာက္ထပ္ ရဟန္းသံဃာေတာ္ အစစ္အမွန္မ်ား မေပၚေပါက္လာ ႏူိင္ေတာ႔ပါ။ သိမ္ရွိေသာ္လည္း သိမ္မေျမာက္ပါလ်ွင္၊ သိမ္မေအာင္ပါလ်ွင္ ရဟန္းသံဃာ အစစ္အမွန္မ်ား မေပၚေပါက္ႏူိင္ပါ။ ရဟန္းသံဃာ အစစ္အမွန္မ်ား မရွိလ်ွင္ အသြင္မ်ွသာက်န္ျပီး သာသနာ ဆိတ္သုဥ္း ကြယ္ေပ်ာက္ပါလိမ္႔မည္။ သာသနာေတာ္ သန္႔ရွင္းတည္တံ႔ ျပန္႔ပြားေရး၊ သာသနာေတာ္ အသက္ဆက္ေရးတုိ႔ကို အေထာက္အကူ ျပဳေသာအားျဖင္႔ သိမ္ျဖစ္ေျမာက္ေရး လ်ွင္ျမန္ေခ်ာေမာစြာ ေအာင္ျမင္ႏူိင္ရန္ အဘက္ဘက္မွ အကူအညီေပးႏူိင္ရန္ သိမ္ႏွင္႔ပတ္သက္ေသာ အေႀကာင္းအရာ အခ်ိဳ႕ကုိ ဗဟုသုတျဖစ္ေစရန္ တင္ျပလုိက္ရပါသည္။

သိမ္ကုိျမတ္စြာဘုရားခြင္႔ျပဳပုံ။
ဝိနည္း မဟာဝါခႏၶက၌ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ အတူေနသံဃာမ်ား အတူဥပုသ္ကံ စသည္တုိ႔ ျပဳျခင္းျဖင္႔ ညီညြတ္မူကုိ ျဖစ္ေစလိမ္႔မည္ဟု ရည္ရြယ္၍ သိမ္သမုတ္ျခင္းကုိ ခြင္႔ျပဳခဲ႔ပါသည္။

သိမ္ဆုိသည္မွာ
“သိမ္”ဆုိသည္မွာ ကံႀကီး၊ ကံငယ္ျပဳလုပ္ရန္ သီးျခား နယ္ေျမေလး တစ္ခုအေနႏွင့္ သတ္မွတ္ထားေသာ ဌာနတစ္ခုမ်ွသာ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းသိမ္သည္---
(၁) ကမၼဝါစာျဖင္႔ သမုတ္ထားသည္႔ “ဗဒၶသိမ္”၊
(၂) ကမၼဝါစာျဖင္႔ သမုတ္ထားျခင္း မရွိ အလုိလုိ သိမ္ျဖစ္ေနသည္႔ “အဗဒၶသိမ္”၊ ဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါသည္။
ထုိသိမ္ႏွစ္မ်ဳိးတုိ႔တြင္ “ဗဒၶသိမ္” သည္ ခ႑သိမ္ စသည္ျဖင္႔ သုံးမ်ဳိးရွိသလုိ “အဗဒၶသိမ္”သည္လည္း ဂါမသိမ္ စသည္ျဖင္႔ သုံးမ်ဳိးစီပင္ ရွိပါသည္။ ဗဒၶသိမ္သည္ ဂါမသိမ္ေပၚ၌ ကမၼ ဝါစာရြက္ဖတ္၍ သမုတ္ရပါသည္။ ကမၼဝါစာျဖင္႔ ရြတ္သမုတ္ျခင္းသည္ သိမ္အျဖစ္ ျမဲေစရန္ ျဖစ္ပါသည္။

သိမ္သမုတ္နည္း
သိမ္သမုတ္နည္းသည္--
(၁) ဝိသုံဂါမ (သီးျခားရြာ) ေတာင္း၍ သမုတ္နည္း၊
(၂) ရြာနယ္ေျမတစ္ပုိင္း သိမ္း၍ သမုတ္နည္းဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါသည္။
ယင္းႏွစ္မ်ဳိးတုိ႔တြင္ “ဝိသုံဂါမသိမ္” ဟူသည္ ပကတိဂါမ (ပကတိရြာတစ္ရြာ) မွ ဝိသုံဂါမ (သီးျခားရြာ) သိမ္တစ္ေနရာစာကုိ ရြာစားနာမည္ တပ္၍ ႏူိင္ငံေတာ္ အစုိးရတုိ႔က သတ္မွတ္ေပး လုိက္သည္ႏွင္႔ တစ္ၿပိဳင္နက္လုိလုိ သိမ္အျဖစ္သုိ႔ ေရာက္လာေသာ သိမ္ျဖစ္ပါသည္။

ရြာနယ္ေျမ တစ္ပုိင္းသိမ္း၍ သမုတ္ဟူသည္မွာ သိမ္သမုတ္ရာသုိ႔ တနယ္လုံးရွိ ရဟန္းသံဃာ အားလုံးကုိ သိမ္းၿပီး ပင္႔ဖိတ္ရပါသည္။ အကယ္၍ သိမ္သမုတ္ရာသို႔ မႀကြႏူိင္ေသာ သံဃာမ်ားရွိပါက ထုိသံဃာရွိရာေက်ာင္း တုိက္သုိ႔သြား၍ ဆႏၵမသုိးေစရန္ ေနခ်င္းၿပီး ဆႏၵေတာင္းျပီးမွ ကမၼဝါစာျဖင္႔ ရြတ္ဖတ္ သမုတ္ရေသာသိမ္ ျဖစ္ပါသည္။

တခါတရံ မိမိတုိ႔ သတင္းသုံးရာ ဂါမေခာတ္ (ရြာနယ္ေျမ) မွာက်ယ္ဝန္းလြန္း၍ နယ္မသိမ္းႏူိင္ေသာ ေႀကာင္႔လည္းေကာင္း၊ လွည္း၊ ေမာ္ေတာ္ကား၊ ရထား စသည္ ျဖတ္သြားျဖတ္လာ အဝင္အထြက္ အလြန္မ်ားသျဖင္႔ နယ္သိမ္းရန္ ခက္ခဲေသာေႀကာင္႔ လည္းေကာင္း၊ နယ္သိမ္းသိမ္ သမုတ္ရန္ မႀကြႏူိင္ေသာ တနယ္လုံး သံဃာမ်ား၏ ဆႏၵကုိ ေတာင္းခံတဲ႔အခါ ဆႏၵကုိေဒသနာႏွင္႔ အညီ
(၁)ဆႏၵံ ဒမၼိ-တပည္႔ေတာ္ ဆႏၵေပးပါ၏၊
(၂)ဆႏၵံ ေမ ဟရ- တပည္႔ေတာ္၏ ဆႏၵကုိ သံဃာ႔ထံသုိ႔ ေဆာင္သြားပါ၊
(၃) ဆႏၵံ ေမ အာေရာေစတိ- တပည္႔ေတာ္၏ ဆႏၵကုိ သံဃာေတာ္အား ေလ်ွာက္ထားပါလုိ႔ ေပးတတ္ေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ား ရွားပါးေနပါက လည္းေကာင္း နယ္သိမ္းသိမ္သမုတ္ရန္အခက္အခဲႏွင္႔ ႀကဳံရတတ္ပါသည္။

ဝိသုံဂါမ(သီးျခားရြာ) ေတာင္း၍ သမုတ္ျခင္း
ယင္းသုိ႔ေသာ အခက္အခဲမ်ားကုိ ေက်ာ္လြားႏူိင္ရန္ ယင္းဂါမေခာတ္၊ ဂါမသိမ္မွ သီးျခားသိမ္တစ္လုံးစာ ရြာစားနာမည္မွည္႔၍ ရြာနယ္ေျမကေလး ေတာင္းၿပီး သိမ္သမုတ္ႀကျခင္းကုိ ဝိသုံဂါမ(သီးျခားရြာ) သိမ္ဟုေခၚပါသည္။ ေက်ာင္းတုိက္တစ္ခု တစ္တုိက္လုံး တည္ေထာင္ၿပီး၊ ေဆာက္လုပ္ၿပီး ယင္းေက်ာင္းတုိက္ အတြင္းမွ သိမ္ေက်ာင္း တစ္ေနရာစာေလးကုိ ဝိသုံဂါမ (သီးျခားရြာ)လုိ ေက်ာင္းဒကာ(သုိ႔)ေလ်ွာက္ ထားသူ ပုိင္ေျမဟု ရြာစားနာမည္ ေပးလုိက္ျခင္းျဖင္႔ မည္သူ႔ကုိမွ မထိခုိက္၊ မနစ္နာေစပါ။ အရွိေျမကြက္ တစ္ခုကုိ ဝိသုံဂါမ(သီးျခားရြာ)ဟု သတ္မွတ္ေပးလုိက္ ျခင္းမ်ွသာျဖစ္ပါသည္။

ယင္းသုိ႔ သတ္မွတ္ေပးရာ၌ ယင္းေျမကြက္ကုိ ဖ်က္မရေအာင္ အပုိင္အဆုိင္ ေပးမူ မေပးမူႏွင္႔လည္း မသက္ဆုိင္ပါ။ သိမ္သမုတ္လုိ႔ လြယ္ကူေစရန္ ေလ်ွက္ထားသူကုိ ရြာစားနာမည္မွည္႔၍ ဝိသုံဂါမ (သီးျခားရြာ)ဟု ေပးလုိက္ျခင္းသာ ပဓာနျဖစ္ပါသည္။ အခ်ဳိ႔ေက်ာင္းတုိက္မွာ သာသနာ႔ေျမဟု သက္မွတ္ၿပီးမွ ခုိင္သထက္ခုိင္၊ ျမဲသထက္ၿမဲရန္၊ အထူးသန္႔ရွင္းရန္ ယင္းသာသနာ႔ ေျမထဲမွ သိမ္တစ္လုံးစာကုိ ဝိသုံဂါမ(သီးျခားရြာ) အျဖစ္ေလ်ွာက္ထား၍ ေပးျခင္းမွာလည္း မည္သူ႔ကုိမ်ွ မထိခုိက္ မနစ္နာေစျခင္းေႀကာင္႔ သိမ္မိန္႔ေပးႏူိင္သူ၊ သာသနာေတာ္ကုိ အထူးႀကည္ညိဳသူမ်ားက အလြယ္တကူ ခ်ေပးသင္႔ပါသည္။ သာသနာ သန္႔ရွင္းတည္တံ႔ ျပန္႔ပြားေရးကုိ အထူးေဆာင္ရြက္ ေပးလုိက္ျခင္းလည္း မည္ပါသည္။ အမိ္န္႔ခ်ေပးလုိက္ေသာ ဝိသုံဂါမ (သီးျခားရြာ) သည္ သိမ္သမုတ္ ကံေအာင္ျမင္ရန္ ရာႏူန္းျပည္႔ရွိပါသည္။ ယင္းသုိ႔ သိမ္မိန္႔ေတာင္းခံ၍ အစုိးရမင္းတုိ႔မွ ဝိသုံဂါမ(သီးျခားရြာ) အျဖစ္ရရွိၿပီးေနာက္ သိမ္အျဖစ္ ၿမဲေနေစရန္ ကမၼဝါစာျဖင္႔ ရြတ္ဖတ္၍ သမုတ္ေသာ သိမ္သည္ “ဗဒၶသိမ္”ျဖစ္ပါသည္။

သိမ္သည္သာသနာေတာ္၏အသက္
ေအာင္ျမင္ေသာ သိမ္ျဖစ္ပါမွ ရဟန္းအစစ္မ်ား ေပၚေပါက္ၿပီး ဝိနည္းေလးစားေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ား အတြက္ ဥပုသ္ကံ ပဝါရဏာကံ စေသာ ကံႀကီး ကံငယ္မ်ား ေဆာင္ရာတြင္ အထူးခ်မ္းသာမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ေအာင္ျမင္ေသာ သိမ္၌ ရဟန္းခံျခင္း၊ ဥပုသ္ျပဳျခင္း ျပဳသည္႔အခါ ယုံမွားသံသယ မျဖစ္ေစဘဲ ကုိယ္ေရာစိတ္ပါ ႏွစ္ျဖာသုခ ရရွိႀကမွာ အမွန္ျဖစ္ပါသည္။ မိမိတုိ႔ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ သိမ္သည္ အသက္တမ်ွ အေရးႀကီးလွ၍ သာသနာေတာ္၏ အသက္ဟု ေခၚဆုိရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

သိမ္ရွိမွ ရဟန္းျဖစ္မည္။
ဝိနည္း စူဠဝါအ႒ကထာ၊ သံဃ ေဘဒကကၡႏၶက၌ ရဟန္းျဖစ္ရန္ အဂၤၤါ(၅)ခ်က္ရွိ ပါသည္။ ထုိအခ်က္မ်ားမွာ (၁)ဝတၳုဳသမၸတၱိ- ရဟန္းခံႏူိင္ေလာက္ေသာ လူပုဂၢဳိလ္ ဗ်တၱိ၊ ပဋိဗလႏွင္႔ ျပည္႔စုံျခင္း (၂)ဉတၱိသမၸတၱိ-သုဏာတုေမ စသည္ျဖင္႔ ဉာတ္ထားမူႏွင္႔ ျပည္႔စုံျခင္း။ (၃)ပရိသာ သမၸတၱိ- ကာရက ရဟန္းသံဃာ အနည္းဆုံး (၄)ပါးႏွင္႔ျပည္႔စုံျခင္း။ (၄) ကမၼဝါစာ သမၸတၱိ- ကမၼဝါစာ (၃)ႀကိမ္ ရြတ္ဖတ္မူႏွင့္ ျပည္႔စုံျခင္း။ (၅) သီမာသမၸတၱိ- သိမ္ရွိမူ၏ ျပည္႔စုံျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။ အထက္ပါ အခ်က္ငါးခ်က္တုိ႔တြင္ သိမ္တစ္ခုျဖစ္ဖုိ႔ အလြန္အေရးႀကီးသလုိ၊ အလြန္တရာမွ ခက္ခဲလွပါသည္။ သိမ္တစ္ခုျဖစ္ရန္ သက္ဆုိင္ရာမွ ခြင္႔ျပဳ
မိန္႔ယူရျခင္၊ ခြင္႔ျပဳမိန္႔ရၿပီးပါက သံဃာေတာ္မ်ားစြာ ပင္႔ဖိတ္၍ အႀကိမ္ႀကိမ္အခါခါ သိမ္ႏူတ္ျခင္း၊ သိမ္သမုတ္ျခင္းမ်ား ျပဳရျခင္း၊ သိမ္အေဆာက္အဦး ျဖစ္ရန္ နဝကမၼ ဝတၳဳေငြေႀကးမ်ား မတည္ စုေဆာင္းရျခင္း စေသာ ကိစၥမ်ားမွာ ခက္ခဲမည္မွာ အမွန္ျဖစ္ပါသည္။

သိမ္အေရးႀကီးပုံႏွင္႔ ပတ္သက္ၿပီး စာသင္သားဘဝက အျဖစ္အပ်က္ေလး တစ္ခုကုိ သတိရမိပါေသးသည္။ မိမိသည္ ပဲခူးၿမိဳ႔ သာသနမ႑ုိဳင္ ေက်ာင္းတုိက္၌ အပတ္စဥ္ ပထမငယ္တန္း ဝိနည္း စာေမးပြဲ ေျဖစဥ္က ျဖစ္ပါသည္။ ထုိစဥ္ သာသနမ႑ုဳိင္ ေက်ာင္းတုိက္၌ အဖိတ္ေန႔စာေျဖ၍၊ ဥပုသ္ေန႔တြင္ သက္ဆုိင္ရာ စာခ်ဘုန္းႀကီးမွ တပါးစီ၏ ေျဖလႊာ မ်ားကုိ ျပန္ဖတ္ျပေလ႔ရွိပါသည္။ ဝိနည္းေျဖရေသာေန႔ ေရာက္ေသာအခါ ထုံးစံ အတုိင္းစာခ် ဘုန္းႀကီးက ေျဖလႊာမ်ား ဖတ္ျပပါသည္။ စာသင္သားတပါး၏ ေျဖလႊာကုိ ဖတ္ျပေသာအခါ သံဃာမ်ား သေဘာက်ခဲ႔ ရပါသည္။ ဝိနည္း၌ ရဟန္းျဖစ္ျခင္း အဂၤါ(၅)ပါးကုိ ေမးထားရာ စာေျဖရွင္ စာသင္သားမွာ အထက္ပါ ေလးပါးကုိ သာမွတ္မိ၍ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေရးႏူိ္င္ေသာ္လည္း ေနာက္ဆုံး အခ်က္ သီမာသမၸတၱိ- သိမ္၏ျပည္႔စုံျခင္းဟု ေျဖရမည္ကုိ ေမ႔ေနေသာေႀကာင္႔ ထုိေနရာတြင္ နံပါတ္ထုိး ၍ “ပုိက္ဆံရွိလ်ွင္ ျဖစ္ႏူိင္ျခင္း” ဟုေျဖခ်လုိက္ပါသည္။ ယခု ျပန္စဥ္းစားႀကည္႔ေသာအခါ ရဟန္းျဖစ္ဖို႔ သိမ္ အေရးႀကီးသလုိ၊ သိမ္ျဖစ္ဖုိ႔ သိမ္ကုသုိလ္ရွင္လည္း အမွန္တကယ္ လုိအပ္မွာမုိ႔ သိမ္မိန္႔ စသည္ ရျပီးပါကလည္း သိမ္ကုသုိလ္ ျဖစ္ေျမာက္ေရးကုိ အထူးအကူအညီ ေပးသင္႔ႀကပါသည္။

သိမ္အလွဴေသမျဖစ္ေစဘဲ သိမ္အလွဴရွင္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖုိ႔လုိအပ္
ယခုအခါ သာသနာေတာ္မွာ သိမ္တစ္လုံး ျဖစ္ေျမာက္မူဟာ အလြန္အေရးၿပီး သာသနာေတာ္အတြက္ အက်ဳိးမ်ား မည္႔အေရးကုိ သိထားေသာ ႏူိင္ငံေက်ာ္ ဓမၼကထိက ျဖဴးဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးႏွင္႔ တပည္႔ႀကီးျဖစ္သူ အရွင္အဂၢဝရတုိ႔၏ ဦးေဆာင္မူ၊ ကာရက သံဃာမ်ား၏ ခ်ီးေျမာက္မူ၊ တပည္႔ဒကာ၊ ဒကာမမ်ား၏ ေထာက္ပံမူျဖင္႔ ရန္ကုန္တုိင္း၊ လူိင္ၿမဳိ႔နယ္၊ အမွတ္(၅)ရပ္ကြက္၊ ဓမၼရကၡိတ ျဖဴး မဟာစည္ရိပ္သာ ေက်ာင္းတုိက္၌ သာသနာဝုဎုိကာရီ သုံးထပ္ေက်ာင္းေဆာင္ႀကီး ျဖစ္ေျမာက္လုိ႔ လာခဲ႔ပါၿပီ။ ေက်ာင္းေဆာင္ႀကီး ၿပီးေျမာက္သည္႔ သတင္းကုိ ႀကားရကတည္းက မိမိအေနနဲ႔ သာသနာေတာ္အတြက္ အက်ဳိးမ်ားမည္႔ အေရးကုိ ႀကိဳတင္ေတြး၍ ဝမ္းသာပီတိ ျဖစ္္မိပါသည္။

မိမိတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား အၿမဲေျပာေလ႔ရွိေသာ ဆုိရွိးစကားတစ္ခု ရွိပါသည္။ ဆြမ္းမွာ ပိဏ္၊ သကၤန္းမွာ ကထိန္၊ ေက်ာင္းမွာသိမ္ ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ဆြမ္းအလွဴမ်ား ထဲတြင္ ပိ႑ပါတ္ဆြမ္း လွဴဒါန္းျခင္းသည္ အျမတ္ဆုံး ဒါနဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ သကၤန္း အလွဴမ်ားထဲတြင္ ကထိန္သကၤန္း လွဴဒါန္းရျခင္းသည္ အျမတ္ဆုံးဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေက်ာင္း အလွဴမ်ားထဲတြင္လည္း သိမ္ေက်ာင္း ေဆာင္လုပ္ လွဴဒါန္းရျခင္းသည္ အျမတ္ဆုံးဟူ၍ လည္းေကာင္း ေျပာဆုိ သုံးႏူံးေနႀကပါသည္။ အဘယ္ေႀကာင္႔ အျမတ္ဆုံးဟု ေျပာဆုိရပါသနည္း။ု စာေရးသူ အျမင္ကုိ ေျပာရမည္ဆုိလ်ွင္ ဤဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေက်ာင္းတုိ႔ကုိ လက္ခံေသာ အလွဴခံ မ်ားကဤ ပစၥည္းမ်ားကုိ အမွန္တကယ္ လုိအပ္ေနၿပီး လုိအပ္ေသာ ေနရာမ်ားတြင္ အက်ဳိးရွိရွိ အသုံးခ်မည္ ျဖစ္ေသာေႀကာင္႔ ျဖစ္ပါသည္။ ဤကဲသုိ႔ အသုံးခ်မွသာ အလွဴရွင္မ်ား အေနျဖင္႔ အသုံးက်ေသာ အလွဴျဖစ္ၿပီး ျမတ္ေသာ အက်ဳိးကုိ ခံစားရမည္ ျဖစ္ေသာေႀကာင္႔ျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ျဖစ္ပါ၍ အလွဴရွင္မ်ား အက်ဳိးမ်ားေစရန္ သိမ္ေက်ာင္းေဆာင္ႀကီးသည္ သံဃာကိစၥမ်ာအတြက္ အၿမဲတမ္း အသုံးခ်ထားေသာ ေက်ာင္းေဆာင္ႀကီးျဖစ္ဖုိ႔ လည္းအေရးႀကီးပါသည္။ သုိ႔မွသာ အလွဴရွင္မ်ား၏ အလွဴသည္ လည္း အၿမဲတမ္း ရွင္သန္ေနေသာ အလွဴျဖစ္ၿပီး ဆရာဒကာ သံသရာအတြက္ အက်ဳိးမ်ားမည္ ျဖစ္ပါေႀကာင္း တင္ျပလုိက္ရပါသည္။