ဆင္းရဲဒုကၡဆိုတာ ဘာကိုဆိုလိုတာလဲ

ဆင္းရဲဒုကၡဆိုတာ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ ႏွစ္မ်ိဳးဆိုတာက ပညတ္ဆင္းရဲ ႏွင့္ ပရမတ္ဆင္းရဲ။
ပညတ္ဆင္းရဲဆိုတာ ပဋိသေႏၶေနရတာ ဆင္းရဲတယ္။ အိုရတာ ဆင္းရဲတယ္။ နာရတာ ဆင္းရဲတယ္။ ေသရတာ ဆင္းရဲတယ္။ ကိုယ္ဆင္းရဲရတယ္။ စိတ္ဆင္းရဲရတယ္-ဆိုတဲ့ ဆင္းရဲျခင္းမွန္သမွ် ပညတ္ဆင္းရဲလို႔ေခၚတယ္။
ပညတ္ဆင္းရဲကို လူတိုင္းသိၾကပါတယ္။ လူတိုင္းမသိတာက ပရမတ္ဆင္းရဲျဖစ္တယ္။...

ပရမတ္ဆင္းရဲဆိုတာ သစၥာထိုက္တဲ့ ဒုကၡသစၥာျဖစ္တယ္။ ဒုကၡ-ဆိုတာ ဆင္းရဲျခင္း။ သစၥာ-ဆိုတာက မွန္ကန္ျခင္း။ အမွန္ဆင္းရဲတဲ့ ဒုကၡသစၥာ-ဆိုတာ ဘာလဲလို႔ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ဒုကၡံ ေတဘူမကံ ၀ဋၬံ-လို႔ သျဂႋဳဟ္က်မ္းမွာ ျပထားတာကို ေတြ႔ရတယ္။
ေတဘူမကံ-ဘံုသံုးပါး၌ျဖစ္ေသာ၊ ၀ဋၬံ-၀ဋ္တရားသည္၊ ဒုကၡံ-ဒုကၡသစၥာမည္၏-တဲ့ ဘံုသံုးပါးမွာျဖစ္တဲ့ ၀ဋ္တရားဟာ ဒုကၡသစၥာ အစစ္အမွန္ပါပဲတဲ့။ ဒီစကားရပ္မွာ ဘံုသံုးပါးဆိုတာနဲ႔ ၀ဋ္သံုးပါးဆိုတာ အသိခက္ေနတယ္။
ဘံုသံုးပါးဆိုတာ-ပုထုဇဥ္အမ်ား က်င္လည္ရာဘံုဟာ ကာမဘံု၊ ရူပဘံု၊ အရူပဘံုလို႔ ဘံုသံုးပါးသာရွိတယ္။
ဘံုသံုးပါးကို အက်ယ္ခ်ဲ႔လိုက္လွ်င္ ၃၁-ဘံု ျဖစ္လာတယ္။
ဘံုသံုးပါးက ဘယ္လို ၃၁-ဘံု ျဖစ္သြားတာလဲဆိုေတာ့ ကာမဘံုအတြင္းမွာ အပါယ္ေလးဘံု(၄)၊ လူ႔ဘံု(၁)၊ နတ္ျပည္ေျခာက္ထပ္(၆)၊ အားလံုး ၁၁-ဘံုကို ကာမတရားရဲ႔ က်င္လည္ရာျဖစ္လို႔ ကာမဘံုလို႔ေခၚတယ္။
ရူပဘံု-ဆိုတာက ရုပ္ရွိတဲ့ ျဗဟၼာဘံုကို ေခၚတယ္။ ရုပ္ရွိတဲ့ ျဗဟၼာဘံုေပါင္းက ပထမစ်ာန္သံုးဘံု၊ ဒုတိယစ်ာန္သံုးဘံု၊ တတိယစ်ာန္သံုးဘံု၊ စတုတၳစ်ာန္ ခုနစ္ဘံုရယ္လို႔ ရူပ ၁၆-ဘံု ရွိတယ္။
အရူပ ရုပ္မရွိတဲ့ဘံုက ေလးဘံုရွိတယ္။ အားလံုး ၃၁-ဘံုရွိတယ္။

ပုထုဇဥ္သတၱ၀ါမွန္သမွ် ဒီ ၃၁-ဘံုက မထြက္ႏိုင္ဘူး။ တဘ၀ဆံုးသြားလွ်င္ တဘ၀ ဆက္တာပဲ။ ဆံုးျပီး ဆက္တာကို ဘ၀လို႔ေခၚတယ္။ ဘ၀ကို အရေကာက္ျပပါဆိုေတာ့ ရုပ္တရားနဲ႔ နာမ္တရားကိုသာ အရေကာက္လို႔ရတယ္။ ေယာက်္ား မိန္းမ လူ နတ္ စတဲ့ ပညတ္ကို အရမေကာက္ႏိုင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ၀ဋ္သံုးပါးဆိုတာလည္း ရုပ္နာမ္ကိုပဲ ဆိုလိုရင္းျဖစ္တယ္။ ဒီစကားရပ္ကို ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ႏွင့္ တြက္ၾကည့္သင့္တယ္။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္အရ ၀ဋ္သံုးပါးဆိုတာ ကိေလသ၀ဋ္၊ ကမၼ၀ဋ္၊ ၀ိပါက၀ဋ္ ပါပဲ။

ကိေလသ၀ဋ္ဆိုတာ-အ၀ိဇၨာ၊ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္ ဆိုတဲ့တရားေတြက စိတ္ဓာတ္ကို ညစ္ညဴးေအာင္ ျပဳလုပ္တတ္တဲ့အတြက္ ကိေလသ၀ဋ္လို႔ ေခၚတယ္။ အ၀ိဇၨာပစၥယာ သခၤါရာ-အရ အ၀ိဇၨာေၾကာင့္ျဖစ္လာတဲ့ သခၤါရအမည္ရတဲ့ ကံတရားရယ္၊
ဥပါဒါနပစၥယာ ဘေ၀ါ-အရ ဥပါဒါန္ေၾကာင့္ျဖစ္လာတဲ့ ကမၼဘ၀ရယ္၊ ဒီတရားႏွစ္ပါးကို ကမၼ၀ဋ္လို႔ေခၚတယ္။
ဥပါဒါနပစၥယာ ဘေ၀ါ-အရ ဥပါဒါန္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ဘ၀ကို ကမၼဘ၀၊ ဥပပတၱိဘ၀လို႔ ႏွစ္မ်ိဳးခြဲလိုက္တယ္။
ကမၼဘ၀ကို ကမၼ၀ဋ္ထဲ ထည့္ျပီးျပီ။ ၾကြင္းက်န္တဲ့ ဥပပတၱိဘ၀ႏွင့္ က်န္တဲ့ ၀ိညာဏ္၊ နာမ္ရုပ္၊ သဠာယတန၊ ဖႆ၊ ေ၀ဒနာ၊ ဇာတိ၊ ဇရာ စတဲ့ တရားေတြကိုေတာ့ ၀ိပါက၀ဋ္ထဲ ထည့္ပါတဲ့။

ဒါေၾကာင့္၀ဋ္သံုးပါးဆိုတာဟာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ လည္ျပီးျဖစ္ေနပံု ျပတာပါပဲ။
အ၀ိဇၨာ၊ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္၊ ဆိုတဲ့ ကိေလသ၀ဋ္ေၾကာင့္ ကံတည္းဟူေသာ သခၤါရျဖစ္တယ္။
သခၤါရဆိုတဲ့ ကမၼ၀ဋ္ေၾကာင့္ ၀ိညာဏ္၊ နာမ္ရုပ္ စတဲ့ ၀ိပါက၀ဋ္ျဖစ္တယ္။
၀ိညာဏ္၊ နာမ္ရုပ္ စတဲ့ ၀ိပါက၀ဋ္ေၾကာင့္ အ၀ိဇၨာ၊ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္ ဆိုတဲ့ ကိေလသ၀ဋ္ျဖစ္တယ္။
ကိေလသ၀ဋ္ေၾကာင့္ ကမၼ၀ဋ္ျဖစ္၊ ကမၼ၀ဋ္ေၾကာင့္ ၀ိပါက၀ဋ္ျဖစ္၊ ဒီလိုရုပ္နာမ္မစဲ ထပ္တလဲလဲ ျဖစ္တာကို ၀ဋ္သံုးပါးလို႔ေခၚတာပဲ။

၀ဋ္သံုးပါးဆိုတာဟာ ရုပ္တရား နာမ္တရားပါပဲ။ ဒီရုပ္တရား နာမ္တရားက ဘယ္မွာျဖစ္တာလဲဆိုေတာ့ ဘံုသံုးပါးမွာျဖစ္တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဘံုသံုးပါးမွာျဖစ္တဲ့ ၀ဋ္သံုးပါးဆိုတာဟာ ရုပ္တရား နာမ္တရားပဲျဖစ္တယ္။ ရုပ္တရား နာမ္တရားဆိုတဲ့ ဒီ၀ဋ္သံုးပါးက ဘာလဲဆိုေတာ့ ဒုကၡသစၥာ=စစ္မွန္ေသာ ဆင္းရဲျခင္းျဖစ္တယ္။

( တည္ေတာ ဆရာေတာ္)