တစ္ကမာၻကို ဘယ္ေလာက္ၾကာသလဲ ( သို႕ ) ကပ္ၾကီး ေလးကပ္အေၾကာင္း

ကပၸ-ဟူေသာ ပါဠိကို ကမၻာ-ဟု ျမန္မာျပန္ပါသည္၊
ႏွစ္ေပါင္းမည္၍မည္မွ်ရွိသည္ဟု အတိအက်မသိႏိုင္၊ မေရတြက္ႏီုင္သျဖင့္ ၾကံဆ၍သိအပ္ေသာ ကာလအပိုင္းအျခား တခုကို ကပၸ-ကမၻာ-ဟုေခၚပါသည္။

ၾကံဆ၍သိအပ္ပံုကား-
အလ်ား အနံ အျမင့္ တယူဇနာစီရွီေသာ တိုက္ႀကီးတလံုးထဲ၌ အလြန္ေသးငယ္ေသာ မုန္ညင္းျဖဴေစ့ ကေလးမ်ား အျပည့္ထည့္ထားျပီး ႏွဏ္ေပါင္း တရာတရာလြန္ေသာအခါမွ တေစ့တေစ့သာ ယူပစ္သျဖင့္ ထိုမုန္ညင္းေစ့ပံုႀကီး ကုန္သြားေသာ္လည္း တကမၻာ-ဟုေခၚေသာ အခ်ိန္ကာလကား မကုန္ႏိုင္ေသး-ဟူ၍ ဥပမာ ျပၾကပါသည္။


ကမၻာ-ဟုေခၚေသာ ထိုကပ္ ( ကပၸ ) သည္
၁။ မဟာကပ္
၂။ အသေခ်ၤယ်ကပ္
၃။ အႏၲရကပ္
၄။ အာယုကပ္ ဟူ၍ ေလးမ်ိဳးရွိသည္။

မဟာကပ္တခုကို တကမၻာဟု ေခၚျခင္းျဖစ္သည္။
ထိုမဟာကပ္တခုသည္ အသေခ်ၤယ်ကပ္ ေလးခုႏွင့္ညီမွ်သည္။

အသေခ်ၤယ်ကပ္ ေလးခုကား 

• သံ၀ဋၬကပ္ (ကမာၻပ်က္ဆဲ)၊
• သံ၀ဋၬဌာယီကပ္ (ပ်က္ျပီးတည္ေနဆဲကာလ)၊
• ၀ိ၀ဋၬကပ္ (ကမာၻျပန္လည္ျဖစ္လာဆဲကာလ)၊
• ၀ိ၀ဋၬဌာယီကပ္ (ကမာၻျဖစ္ျပီးတည္ေနဆဲကာလ) တို႔ျဖစ္သည္။

ထိုတြင္

၁။ ကမၻာဖ်က္မိုး ရြာသည္မွစ၍ မီးျဖင့္ပ်က္မည့္ ကမၻာျဖစ္လွ်င္ မီးလွ်ံ စပ္သည့္တိုင္ေအာင္၊
ေရျဖင့္ပ်က္မည့္ကမၻာျဖစ္လွ်င္ ေရရပ္စဲသည့္တိုင္ေအာင္၊
ေလျဖင့္ပ်က္မည့္ကမၻာျဖစ္လွ်င္ ေလရပ္စဲသည့္တိုင္ေအာင္ေသာ အခ်ိန္ကာလကို သံ၀ဋၬကပ္-ပ်က္ဆဲ အခ်ိန္ဟု ေခၚသည္။

၂။ မီး ေရ ေလ တခုခုျဖင့္ ပ်က္စီးသည္မွစ၍ ကမၻာျပဳမိုး ရြာသည့္တိုင္ေအာင္ေသာ အခ်ိန္ကာလကို သံ၀ဋၬဌာယီကပ္-အပ်က္အတိုင္းတည္ေသာ အခ်ိန္ဟုေခၚသည္။

၃။ ကမၻာျပဳမိုး ရြာသည္မွစ၍ ေနလ နကၡတ္တာရာတို႔ ေပၚထြက္လာသည့္တိုင္ေအာင္ေသာ အခ်ိန္ကာလကို ၀ိ၀ဋၬကပ္-ျဖစ္ေပၚတိုးတက္ဆဲ အခ်ိန္ဟု ခၚသည္။

၄။ ေနလနကၡတ္တာရာတို႔ ေပၚထြက္လာသည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ေနာက္တဖန္ ကမၻာဖ်က္မိုး ရြာသည့္တိုင္ေအာင္ေသာ အခ်ိန္ကာလကို ၀ိ၀ဋၬဌာယီကပ္-ျဖစ္ေပၚတိုးတက္လာျပီးေနာက္ တည္တံ့ေနေသာ အခ်ိန္ဟုေခၚသည္။

အထက္ပါ အသေခ်ၤယ်ကပ္ ေလးမ်ိဳးတို႔တြင္ ၀ိ၀ဋၬဌာယီကပ္ အတြင္း၌သာလွ်င္ လူ႔ျပည္၌ လူသတၱ၀ါမ်ား ျဖစ္ေပၚလာၾကသည္၊ ထိုလူသတၱ၀ါတို႔သည္ ကမၻာဦးအစတြင္ ႏွစ္ေပါင္းအသေခ်ၤ အသက္ရွည္ၾကသည္၊
သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေလာဘ ေဒါသစသည့္ အကုသိုလ္တရားမ်ား ထူေျပာလာ၍ သက္တမ္းတျဖည္းျဖည္း ဆုတ္ယုတ္သြားရာ ဆယ္ႏွစ္တမ္းအထိ ေရာက္သြားသည္၊
ထို႔ေနာက္ လူတို႔က ကုသိုလ္တရားမ်ားကို က်င့္သံုးၾကျပန္သျဖင့္ ဆယ္ႏွစ္တမ္းမွ အႏွစ္ ၂၀၊ အႏွစ္ ၄၀-စသည္ျဖင့္ တဆထက္တဆ တိုးတက္ကာ အသက္အသေခ်ၤယ်တမ္းသို႔ ေရာက္သြားၾကျပန္သည္၊ ဤသို႔ လူတို႔သက္တမ္း အသေခ်ၤယ်မွ ဆယ္ႏွစ္တမ္းအထိ ဆုတ္သြားျပီး၊ တဖန္ ဆယ္ႏွစ္တန္းမွ အသေခ်ၤယ်အထိ ျပန္တက္သြားသည့္ အခ်ိန္ကာလ (ဆုတ္ကပ္ တက္ကပ္ တစံု) ကို အႏၲရကပ္ တခုဟုေခၚပါသည္။

လူတို႔ သက္တမ္းဆုတ္ယုတ္ရာတြင္ ေလာဘလြန္ကဲမႈေၾကာင့္ ဆုတ္ယုတ္ျခင္းျဖစ္လွ်င္ ေနာက္ဆံုး၌ လူတို႔သည္ ငတ္မြတ္ျခင္းေဘး-ဒုဗၻိကၡႏၲရကပ္ က်ေရာက္၍ ေသေၾကပ်က္စီးၾကရသည္။

ေဒါသလြန္ကဲမႈေၾကာင့္ ဆုတ္ယုတ္ျခင္းျဖစ္လွ်င္ အခ်င္းခ်င္း လက္နက္ျဖင့္ သတ္ျဖတ္ျခင္း-သတၳႏၲရကပ္ က်ေရာက္၍ ေသေၾကပ်က္စီးၾကရသည္။

ေမာဟလြန္ကဲမႈေၾကာင့္ ဆုတ္ယုတ္ျခင္းျဖစ္လွ်င္ ေရာဂါဆိုး က်ေရာက္ျခင္း-ေရာဂႏၲရကပ္ျဖင့္ ေသေၾကပ်က္စီးၾကရသည္ဟု ဆိုပါသည္။

၀ိ၀ဋၬဌာယီကပ္တခု၌ အႏၲရကပ္ေပါင္း (၆၄)ခု ရွိသည္၊
သံ၀ဋၬကပ္စသည့္ က်န္အသေခၤ်ယ်ကပ္ သံုးခုတို႔သည္လည္း အႏၲရကပ္ေပါင္း (၆၄)ခုႏွင့္ အသီးသီး ညီမွ်ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တကမၻာဟုေခၚေသာ မဟာကပ္တခု၌ အသေခ်ၤၤယ်ကပ္ေပါင္း ေလးခုရွိသည္။ အႏၲရကပ္ေပါင္းကား ( ၆၄-၄=၂၅၆ ) ကပ္ရွိသည္ဟု အခ်ဳပ္အားျဖင့္ မွတ္ယူႏိုင္ပါသည္။

ထိုထိုအခ်ိန္ကာလ အားေလ်ာ္စြာ တည္ရွိေသာလူတို႔၏ သက္တမ္းကို အာယုကပ္ဟုေခၚပါသည္။ လူတို႔ သက္တမ္းတရာျဖစ္လွ်င္ ႏွစ္ေပါင္းတရာသည္ အာယုကပ္ တခု ျဖစ္သည္။
သက္တမ္းတေထာင္ျဖစ္လွ်င္ ႏွစ္ေပါင္းတေထာင္သည္ အာယုကပ္တခု ျဖစ္သည္။
သက္တမ္းရွည္လြန္းေသာေခတ္၌ လူတို႔အား အနိစၥ ဒုကၡတရားမ်ား ထင္ျမင္ရန္ ခဲယဥ္းသည္၊
သက္တမ္းတိုလြန္းေသာေခတ္၌ လူမ်ားသည္လည္း ေလာဘ ေဒါသ ထူေျပာလြန္းေသာေၾကာင့္ ထိုတရားမ်ားကို ျမင္ရန္မလြယ္ၾက၊
ထို႔ေၾကာင့္ျမတ္စြာဘုရားတို႔သည္ သက္တမ္းတသိန္းအထက္၌၄င္း၊ သက္တမ္းတရာေအာက္၌၄င္း၊ မပြင့္ၾကပဲ ထိုသက္တမ္းႏွစ္ခုၾကား၌သာ ပြင့္ေတာ္မူၾကသည္။
ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားကား သက္တမ္း တရာေခတ္၌ ပြင့္ေတာ္မူသည္ျဖစ္၍ သက္တမ္းအတိုဆံုး ျမတ္စြာဘုရား ျဖစ္ေလသည္။

( ကမၻာႏွစ္မ်ိဳးႏွင့္ ကမၻာငါးမ်ိဳး )
သတၱ၀ါတို႔ ျဖစ္ေပၚရာ ကမၻာသည္
ျမတ္စြာဘုရားတို႔ ကင္းဆိတ္ေသာ
(၀ါ) ျမတ္စြာဘုရားတဆူမွ် မပြင့္ေသာ သုညကမၻာႏွင့္
ျမတ္စြာဘုရားတို႔မွ မကင္းဆိတ္ေသာ
(၀ါ) ျမတ္စြာဘုရား အနည္းဆံုး တဆူျဖစ္ေစ ပြင့္ေသာ အသုညကမၻာဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။

တဖန္ ထိုအသုညကမၻာသည္လည္း-
၁။ ဘုရားတဆူသာပြင္ေသာ သာရကမၻာ
၂။ ဘုရားႏွစ္ဆူပြင့္ေသာ မ႑ကမၻာ
၃။ ဘုရားသံုးဆူပြင့္ေသာ ၀ရကမၻာ
၄။ ဘုရားေလးဆူပြင့္ေသာ သာရမ႑ကမၻာ
၅။ ဘုရားငါးဆူပြင့္ေသာ ဘဒၵကမၻာဟူ၍ ငါးမ်ိဳးရွိသည္။

ယခုေရာက္ဆဲကမၻာသည္ ဘဒၵကမၻာျဖစ္၍ ကကုသန္၊ ေကာဏာဂံု၊ ကႆပ၊ ေဂါတမ ဟူေသာ ဘုရားေလးဆူ ပြင့္ခဲ့ျပီး ေနာင္တြင္ အရိေမေတၱယ် ဘုရားတဆူ ပြင့္ရန္ရွိပါသည္။

ေဂါတမဗုဒၶ အေလာင္းေတာ္သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ေလးသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတသိန္းထက္တြင္ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားထံ၌ ဘုရားဆုကို ပန္ခဲ့သည္။
ထိုကမၻာ၌ ဘုရားေလးဆူ ပြင့္ေတာ္မူရာ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားသည္ စတုတၳေျမာက္ ျဖစ္သည္။
ထိုဘုရားေလးဆူႏွင့္တကြ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားကိုပါ ထည့္သြင္း ေရတြက္ပါမွ ေလးသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတသိန္း အတြင္း၌ ျမတ္စြာဘုရားေပါင္း ( ၂၄ ) ဆူသာ ပြင့္ခဲ့သည္။

ဘုရားပြင့္ေသာကမၻာကား ( ၁၁ ) ကမၻာမွ်သာ ရွိခဲ့သည္။ က်န္ေသာကမၻာေပါင္း ( ၉၉၉၈၉ ) ကမၻာတို႔မွာ ဘုရားမွဆိတ္သုဥ္းေသာ သုညကမၻာမ်ားသာ ျဖစ္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ဗုဒၶဳပၸါေဒါ ဒုလႅေဘာ-ဘုရားတဆူ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို ရခဲလွေပ၏-ဟူ၍ ေဟၾကားေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
 

( ေဆာင္ပုဒ္ )
တဆူသာရ ၊ ႏွစ္မ႑ ၊ ၀ရ သံုးဆူသာ ။
သာရ မ႑ ၊ ေလးဆူျပ ၊ ဘဒၵငါးဆူပါ ။
တဆူေသာ္မွ် ၊ မပြင့္က ၊ သုည ကပ္ကမၻာ ။