ျမတ္ဗုဒၶ၏စကားေတာ္ ႏွင့္ သာသနာငါးေထာင္

- မင္းနန္ (ေမာ္ကြၽန္း)

အရွင္ေဂါတမ ေမးေလွ်ာက္ပါရေစ။ ခြင့္ျပဳေတာ္မူ ပါ။

ဤေလာက၌ ေက်ာ္ေစာထင္ရွားေသာ ဂိုဏ္းဆရာႀကီးမ်ားရွိပါကုန္၏။ ပုရာဏကႆပ၊ မကၡ လိေဂါသာလ၊ အဇိတေကသကမၺလ၊ ပကုဓကစၥာယန၊ ေဗလဠသၪၥယ၊ နိဂဏၭနာဋပုတၱတို႔ ျဖစ္ပါကုန္၏။ ထို ပုဂၢိဳလ္ႀကီးတို႔သည္ မိမိတို႔ဝန္ခံသည့္ အတိုင္း တရားကို သိၾကပါကုန္သလား၊ သို႔မဟုတ္ မသိၾကဘူးလား၊ သို႔ တည္းမဟုတ္ တခ်ဳိ႕ကသိ၍ တခ်ဳိ႕ကမသိျဖစ္ၾကပါကုန္ သလား။ တပည့္ေတာ္အား ခြဲျခားေပးေတာ္မူပါဘုရား'' ဟူ၍ သုဘဒၵက ေလွ်ာက္ၾကားေလသည္။

''အခ်င္းသုဘဒၵ ဤစကားမ်ားကို ထားလုိက္ စမ္းပါ။ ေမးမေနပါႏွင့္။ သင့္အတြက္ အေရးႀကီးသည္ ကိုသာလွ်င္ ငါေျပာၾကားပါမည္။ ေကာင္းစြာနားေထာင္ လိုက္စမ္းပါ''ဟူ၍ ျမတ္စြာဘုရားက ျပန္လည္မိန္႔ၾကား ေလသည္။

အလြန္အေရးႀကီးလွေသာ အခ်ိန္ပိုင္းကေလး ၌ သုဘဒၵအတြက္ အမွန္တကယ္ အက်ဳိးရွိမည့္စကား ကိုသာလွ်င္ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူေလသည္။

''သုဘဒၵ- အၾကင္သာသနာ၌ အဂၤါရွစ္ပါး ရွိေသာ အရိယာမဂ္တရား မရွိျငားအံ့။ ထိုသာသနာ၌ ေသာတာပန္ပုဂၢိဳလ္လည္း မရွိ။ သကဒါဂါမ္ပုဂၢိဳလ္၊ အနာ ဂါမ္ပုဂၢိဳလ္၊ ရဟႏၲာပုဂိၢဳလ္ တို႔သည္လည္း မရွိသည္သာ တည္း။

သုဘဒၵ- အ ၾကင္သာသနာ၌ အဂၤါ ရွစ္ပါးရွိေသာ အရိယာ မဂ္တရား ရွိျငားအံ့။ ထိုသာသနာ၌ ေသာ တာပန္ပုဂၢိဳလ္လည္း ရွိေပ၏။ သ ကဒါဂါမ္ပုဂၢိဳလ္၊ အနာဂါမ္ပုဂၢိဳလ္၊ ရဟႏၲာပုဂိၢဳလ္တို႔ သည္လည္း ရွိသည္သာတည္း။
သုဘဒၵ- ငါဘုရား၏ သာသနာေတာ္၌ အ ရိယာမဂ္တရားသည္ ရွိ၏။ ဤသာသနာေတာ္၌သာ လွ်င္ ေသာတာပန္ပုဂိၢဳလ္ရွိေပ၏။ သကဒါဂါမ္ပုဂၢိဳလ္၊ အနာဂါမ္ပုဂၢိဳလ္၊ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္တို႔ရွိေပ၏။

သုဘဒၵ-တရားကိုသိျမင္ေသာ ထိုပုဂၢိဳလ္တို႔ သည္ အဆင့္ဆင့္ ေဟာေျပာလ်က္ေနကုန္ျငားအံ့။ ဤ ေလာက၌ ရဟႏၲာတို႔ မဆိတ္သုဥ္းကုန္။
သုဘဒၵ- ငါဘုရားေဟာၾကားသည့္ တရား ကို သိျမင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္တို႔ရွိျငားအံ့။ ထုိပုဂၢိဳလ္ျမတ္ တို႔သည္ အဆင့္ဆင့္အားျဖင့္ ေဟာၾကားလ်က္ရွိေန ျငားအံ့။ ဤေလာက၌ ရဟႏၲာတို႔ မဆိတ္သုဥ္းေပရာ၊ မကြယ္ေပ်ာက္ေပရာ။''

သုဘဒၵပရဗိုဇ္သည္ ဤမွ်ေသာတရားစကား ကို ၾကားနာရလွ်င္ သေဘာသက္ဝင္လ်က္ လြန္စြာ ႏွစ္သက္ေက်နပ္ျခင္းျဖစ္သြားေလ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားထံ ရဟန္းအျဖစ္ေတာင္းခံ ၍ ဗုဒၶ၏လမ္းစဥ္ကို ဆက္လက္က်င့္ သံုးေလသည္။ မၾကာမီပင္ တရားထူး ဉာဏ္အျမင္ကိုရ၍ ရဟႏၲအရွင္သုဘဒၵ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိေလသည္။
အရွင္သုဘဒၵသည္ ဗုဒၶျမတ္စြာ ၏ ေနာက္ဆံုးေဝေနယ်ေပတည္း။ ဗုဒၶထင္ ရွားရွိစဥ္၌ ေနာက္ဆံုး ကယ္တင္လိုက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေပတည္း။

(ဒီဃနိကာယ္၊ မဟာဝဂ္ပါဠိေတာ္၊ မဟာ ပရိနိဗၺာနသုတ္)
[ဗုဒၶ၏ဝါဒစစ္ပြဲမ်ား(ေလးၿမိဳင္)၊ စာ-၃၄/၃၅]

အထက္ပါ သုဘဒၵပရိဗိုဇ္ကေမး ၍ ျမတ္စြာဘုရား၏ ေျဖၾကားေတာ္မူ ခ်က္ကို ဖတ္႐ႈရေသာအခါ ေယဘုယ် အားျဖင့္ အမ်ားစုက ယံုၾကည္လက္ခံေနေသာ ဗုဒၶ သာသနာေတာ္သည္ ႏွစ္ငါးေထာင္သာ တည္တံ့မည္ ဟူေသာ သာသနာငါးေထာင္ဝါဒႏွင့္ အထက္ ပါျမတ္စြာဘုရား၏ မိန္႔ေတာ္မူခ်က္မွာ ျခားနားလ်က္ ရွိေၾကာင္း အေလးအနက္ သက္ဝင္ဆင္ျခင္မိပါသည္။
သုဒၵပရိဗိုဇ္အား ျမတ္စြာဘုရားမိန္႔ၾကား ေသာစကားသည္ ပရိနိဗၺာန္စံဝင္ခါနီး ေျပာၾကားေသာ စကားျဖစ္ပါ၏။ ထိုစကားကို မိန္႔ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ညီ ေတာ္အာနႏၵာအား မိန္႔ၾကားေတာ္မူေသာ စကား သည္ ဘုရားရွင္၏ ေနာက္ဆုံးစကားျဖစ္ပါ၏။

ဒီဃနိကာယ္၊ မဟာဝဂ္ပါဠိေတာ္၊ မဟာပရိနိဗၺာန သုတ္တြင္ ပါရွိေသာစကားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶ၏ ဝစန အစစ္အမွန္ျဖစ္ေၾကာင္း စဥ္းငယ္မွ်ယံုမွားစရာ မလိုပါေခ်။ သို႔ဆိုေသာ္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္သည္ ႏွစ္ ငါးေထာင္သာ တည္တံ့မည္ဆိုေသာ 'သာသနာငါး ေထာင္ဝါဒ'သည္ အဘယ္က ျမစ္ဖ်ားခံလာပါသနည္း။ လက္လွမ္းမီသမွ် ေလ့လာေသာအခါ ဤသို႔ေတြ႕ရွိ ရပါသည္။

စင္စစ္ သီဟိုဠ္(သီရိလကၤာ)ျဖစ္၊ မဟာဝံ သပါ႒္ႏွင့္ ဒီပဝံသပါ႒္ က်မ္းႏွစ္က်မ္းမွစတင္၍ သာ သနာငါးေထာင္ဝါဒ ျမစ္ဖ်ားခံလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ မဟာဝင္စာကိုယ္၊ တတိယအပိုင္း သတၱမဂါထာ၌
''အရွင္မဟာကႆပမေထရ္သည္ ဘုရား ရွင္၏ သာသနာေတာ္ႀကီးကို အႏွစ္ငါးေထာင္ၾကာ သမွ်ကာလပတ္လံုး(ဝါ) ႏွစ္ေပါင္းငါးေထာင္ၾကာသည့္ တိုင္ေအာင္ ျဖစ္ပြားေစျခင္း၌ စြမ္းႏုိင္ေအာင္ျပဳေတာ္ မူခဲ့ေပ၏''ဟူ၍ပါရွိပါသည္။ မဟာဝံသက်မ္းပါ ေရး သားခ်က္အေပၚအမွီျပဳၿပီး အ႒ကထာဆရာႀကီး 'အရွင္ မဟာဗုဒၶေဃာသ'က ပါရာဇိကဝတ္သုတ္ သီလကၡန္ အ႒သာလိနီ၊ အ႒ကထာနိဒါန္းတို႔၌

''အရွင္မဟာကႆပ မေထရ္ျမတ္သည္ အားေတာ္ဆယ္တန္ ဉာဏ္ေတာ္ဆယ္ပါးသခင္ ဘု ရားရွင္၏ သာသနာေတာ္ကို အႏွစ္ ငါးေထာင္အတိုင္း အရွည္ကာလပတ္လံုး တည္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေတာ္မူ ၏''ဟု ေရးသားခဲ့ပါသည္။

ဤသို႔ မဟာဝံသက်မ္းႏွင့္ ဒီပဝံသက်မ္း တို႔တြင္ အရွင္မဟာကႆ ပမေထရ္ျမတ္ႀကီး၏ စကား တြင္ သာသနာႏွစ္ငါးေထာင္ တည္ေအာင္ဟူေသာ အဓိပၸာယ္ကို ေဖာ္ျပထားေသာ္လည္း ပိဋကတ္ေတာ္ လာ အရွင္မဟာကႆ ပမေထရ္ အရွင္သူျမတ္ႀကီး ၏ စကားေတာ္တြင္ 'အႏွစ္ငါးေထာင္'ဟူ၍ မပါခဲ့ပါ။

''သူယုတ္မာတုိ႔၏တရား မထြန္းကားမီ သူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ တရားဓမၼ တားျမစ္ပိတ္ပင္ျခင္း မခံရမီ အက်င့္ပ်က္မႈ၊ စည္းကမ္းမဲ့မႈမ်ား မထြန္းကားမီ၊ အက်င့္ျမတ္ ဝိနည္းတရားမ်ား တားျမစ္ပိတ္ပင္ျခင္း မခံရမီ၊ အဓမၼဝါဒီရဟန္းဆိုးမ်ား အင္အားမေကာင္း မီ ဓမၼဝါဒီရဟန္းေကာင္းမ်ား အင္အားမနည္းမီ ဓမၼ ႏွင့္ဝိနယကို သဂၤါယနာတင္အံ့၊ ထိုသို႔ သဂၤါယနာတင္ ၿပီးေသာအခါ၌ ရဟန္းဆိုးမ်ား ေခါင္းေထာင္ႏုိင္ေတာ့ မည္မဟုတ္သျဖင့္ သာသနာေတာ္ စည္ပင္ျပန္႔ပြား လတၱံ႕''ဟူ၍သာ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ပါ၏။

သာသနာငါးေထာင္ တည္ရမည္ဟု လံုးဝပါရွိျခင္း မရွိပါ။
စင္စစ္- 'သာသနာႏွစ္ငါးေထာင္ကို ဖန္တီး ခဲ့သူမ်ားမွာ အ႒ကထာဆရာမ်ားသာ ျဖစ္ပါ၏။ အ႒ ကထာအသီးသီးမွာ သာသနာႏွစ္ငါးေထာင္ကို ပိုင္း ျခားခဲ့ၾကရာတြင္ က်မ္းအဆိုကြဲလြဲျခင္းမ်ား ရွိေၾကာင္း ေလ့လာသိရွိပါသည္။

သေမၼာဟ ဝိေနာဒနီ အ႒ကထာတို႔တြင္ သာသနာအႏွစ္ငါးေထာင္ကို ေအာက္ပါအတိုင္း ဖြင့္ ဆိုထားပါသည္။

၁။ ပဋိသမိၻဒါေလးပါးရေသာ ရဟႏၲာေခတ္တစ္ေထာင္။
၂။ အဘိညာဥ္ေျခာက္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ရဟႏၲာ ေခတ္တစ္ေထာင္။
၃။ ဝိဇၨာသံုးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ရဟႏၲာေခတ္ တစ္ ေထာင္။
၄။ စ်ာန္မရေသာ ရဟႏၲာေခတ္တစ္ေထာင္။
၅။ အနာဂါမ္၊ သကဒါဂါမ္၊ ေသာတာပန္ အရိယာ ေခတ္တစ္ေထာင္။

ပါထိကဝဂၢကထာႏွင့္ သုတ္ပါေထယ်အ႒ ကထာတို႔၌ သာသနာေတာ္အႏွစ္ငါးေထာင္ကို ဤ သို႔ ဖြင့္ဆိုခဲ့ပါသည္။

၁။ ပဋိသမိၻဒါေလးပါးရေသာ ရဟႏၲာေခတ္ တစ္ ေထာင္။
၂။ အဘိညာဥ္ေျခာက္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ရဟႏၲာ ေခတ္တစ္ေထာင္။
၃။ ဝိဇၨာသံုးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ရဟႏၲာေခတ္တစ္ ေထာင္။
၄။ စ်ာန္မရေသာ ရဟႏၲာေခတ္တစ္ေထာင္။
၅။ ၂၂၇သြယ္ေသာ သိကၡာပုဒ္တို႔ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္ေသာ ရဟႏၲာေခတ္တစ္ေထာင္။

ဝိနယစူဠဝဂၢ အ႒ကထာဘိကၡဳနီခႏၶာက အဖြင့္တြင္မူ သာသနာေတာ္ အႏွစ္ငါးေထာင္ကို ေအာက္ပါအတိုင္း ဖြင့္ဆိုထားပါသည္။

၁။ ပဋိသမိၻဒါေလးပါးရေသာ ရဟႏၲေခတ္တစ္ေထာင္။
၂။ စ်ာန္မရေသာ ရဟႏၲာေခတ္တစ္ေထာင္။
၃။ အနာဂါမ္ေခတ္တစ္ေထာင္။
၄။ သကဒါဂါမ္ေခတ္တစ္ေထာင္။
၅။ ေသာတာပန္ေခတ္တစ္ေထာင္။
အထက္ပါ အ႒ကထာလာ ပိုင္းျခားကန္႔ သတ္ခ်က္သံုးဝါဒကို သေဘာတူရာေပါင္းစပ္၍ ထုတ္ ႏုတ္ယူေသာ္ 'သာသနာႏွစ္ရွစ္ေထာင္' ျဖစ္သြားသည္ ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။

သာသနာေတာ္ အႏွစ္ငါးေထာင္သာ တည္ တံ့မည္ဆိုေသာ စကားကို အေလးအနက္ ဆင္ျခင္ သံုးသပ္လွ်င္ ဤသို႔ေတြ႕ရွိႏုိင္ပါသည္။

၁။ သာသနာေတာ္သည္ အႏွစ္ငါးေထာင္ မျပည့္ မခ်င္း တည္ေနမည္ျဖစ္ရာ ယခုအခါ သာသနာ ႏွစ္ ႏွစ္ေထာင့္ငါးရာေက်ာ္သာ ရွိေသးေသာေၾကာင့္ သာသနာေတာ္ သန္႔ရွင္းတည္တံ့ျပန္႔ပြားရန္ အား ထုတ္စရာမလို ဟူေသာသေဘာ သက္ေရာက္ လ်က္ ရွိပါသည္။

၂။ သာသနာေတာ္ အႏွစ္ငါးေထာင္ေက်ာ္လြန္ေသာ္ ဧကန္ေပ်ာက္ကြယ္မည္ျဖစ္ရာ ထိုအႏွစ္ငါးေထာင္ ထက္ပို၍ ေက်ာ္လြန္ေအာင္ မည္သူကမွ် မည္သို႔ မွ် ဖန္တီး၍မရႏိုင္ပါ။
အမွန္ေတာ့ သာသနာဟူသည္ ျပဳျပင္ထိန္း သိမ္းေစာင့္ေရွာက္သူ ရဟန္းရွင္လူတို႔၏ အစြမ္းျဖင့္ အရွည္တည္တံ့ျပန္႔ပြားႏိုင္ေပသည္။
ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ထီးခ်ဳိင့္ၿမိဳ႕တည္ေသာ ဆရာေတာ္ႀကီးက- ''သာသနာငါးေထာင္ဟူေသာ စကားသည္ ဘုရားေဟာပါဠိေတာ္၌ မရွိပါ''ဟု မိန္႔ ေတာ္မူပါသည္။

ဘဒၵႏၲတိေလာကသာရ ဆရာေတာ္က လည္း- ''သာသနာငါးေထာင္ဟူေသာ စကားသည္ ဘုရားေဟာစကား အတိအက်မဟုတ္။ အ႒ကထာ အရွင္မ်ား၊ သဂၤါယနာတင္ ရဟႏၲာအရွင္မ်ား၏ စကားလည္းမဟုတ္ပါ''ဟု ေရးသားေတာ္မူခဲ့ပါ၏။

ေက်းဇူးရွင္ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ႀကီးက လည္း- ''သာသနာဆိုတာ'ႏွစ္'ကိုမေခၚ၊ 'အဆံုးအမ' ကိုေခၚတာပဲဆိုတ့ဲအခ်က္ကို သိၾကရမယ္။ ေဟာတဲ့ အတိုင္း လုိက္နာၾက၊ က်င့္ႀကံအားထုတ္ၾကလို႔ဆိုတာ က သာသနာပဲ။

သာသနာငါးေထာင္ဆိုတဲ့ စကား ေတြဟာ သာသနာမဟုတ္၊ ရွင္းၾကရဲလား။ ဘုရား ရွင္ေဟာထားတဲ့ စကားေတာ္အတိုင္း အဆံုးအမအ တိုင္း လုိက္နာမႈ၊ မလုိက္နာမႈအေပၚမွာသာ သာသ နာတည္တယ္ဆုိတာ အဲဒါပဲ။ ရွင္းၾကၿပီလား''ဟု မိန္႔ ေတာ္မူခဲ့ပါ၏။

ဤမွ်ဆိုလွ်င္ ဘုရားရွင္ေဟာေတာ္မမူခဲ့ ေသာ ''သာသနာႏွစ္ငါးေထာင္သာ တည္တံ့မည္'' (တစ္နည္း) သာသနာငါးေထာင္ဝါဒအေပၚ မည္သို႔ သေဘာထား ရမည္ဟူေသာ အခ်က္သည္ ရွင္းလင္း ျပတ္သားသြားလိမ့္မည္ ထင္ပါသည္။

‪#‎TheFlowerNews‬