ပအိုဝ္းအမ်ိဳးသားေန႔ေပၚေပါက္လာပံု

Zawgyi  & Unicode Verion ၂ခုလံုး ဖတ္ရပါတယ္ ဖတ်ရပါတယ်
#Zawgyi verion
ပအိုဝ္းအမ်ိဳးသားေန႔ေပၚေပါက္လာပံု
*************************
  အမ်ဳိးသားေန႔သည္လူမ်ိဳးတုိင္းအဖုိ႔ထူးျခားသည့္
ဂုဏ္ထူး၀ိေသသျဖင့္ျပည့္စုံသည့္ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ပင္ျဖစ္သည္။

တစ္နည္းအားျဖင့္ အမ်ဳိးသားေန႔ဟူသည္ မိမိတုိ႔လူမ်ဳိးကုိျပည္လည္မွတ္တမ္းတင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။အမ်ဳိးသားေန႔သည္ဇာတိေသြးဇာတိမာန္ စိတ္ဓာတ္မ်ားအမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓာတ္မ်ားကိန္းေအာင္းလာေစေရးအတြက္လႈံ႕ေဆာ္ေပးသည့္ေန႔ပင္ ျဖစ္ေလသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္အမ်ဳိးသားေန႔သည္ လူမ်ဳိးတုိင္း အတြက္ ထူးျခားေသာေန႔ပင္ျဖစ္သည္။
ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားတုိ႔သည္ မိမိတုိ႔၏ ထူးျခားသည့္ သမုိင္းအစဥ္အလာကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ (ဒဲဥ္သီးလာေဗြ) တေပါင္းလျပည့္ေန႔ ေရာက္တုိင္း ပအုိ၀္းအမ်ုဳိးသားေန႔ကုိ ႏွစ္စဥ္မပ်က္ က်င္းပလ်က္႐ွိသည္။

ဤတြင္ ပအုိ၀္းအမ်ဳိးသားေန႔ႏွင့္ပတ္သက္ ေဖာ္ျပရေသာ္ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားတုိ႔ သည္ ေက်းဇူးတရားသိရွိမႈ၊ ေက်းဇူးတရားကုိ နားလည္သေဘာေပါက္မႈစေသာ ဗုဒၥဘာသာ၏ အဆုံးအမကုိ ေလးစားယုံၾကည္စြာ ႏွလုံးသြင္းၾကသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ အမ်ဳိးသားေန႔သည္ မိမိတုိ႔လူမ်ဳိး ဘုိးဘြားမ်ဳိးႏြယ္ မ်ား၏ေက်းဇူးတရားကုိသိမႈမွစတင္ခဲ႔သည္ဟုဆုိႏူိင္၏။လြန္ခဲ႔ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္၊ မဟာသကၠရာဇ္(၃)ႏွစ္ တေပါင္းလျပည္႔၊ စေနေန႔၊ လ၀င္ေနထြက္၊ လေရာင္ေနေရာင္ ထြန္းေျပာင္ထိန္လင္းေရာယွက္ေသာ အခ်ိန္တြင္ မင္းတစ္ပါးဖြားျမင္ခ႔ဲသည္။

ထုိမင္းသည္ လ၀င္ေနထြက္အခ်ိန္တြင္ ေမြးဖြားသျဖင့္ သူရိယစႏၵာ ဟုေခၚသည္။ သူရိယစႏၵာမင္းသည္ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားတုိ႔၏ ဂုဏ္သိကၡာကုိ ျမွင့္တင္ေပးခဲ႔သည္။ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသား တုိ႔၏ ေတာက္ပေသာ ေခတ္ကာလကုိ ဖန္တီးေပးခဲ႔၏၊ သထုံၿမိဳ႔ရွိ ေလးဆူဓာတ္ပုံ ေရႊစာရံေစတီေတာ္ကုိ တည္ခဲ႔သည့္ သာသနာ႔ဒါယကာမင္းျမတ္ျဖစ္၏။ ဤေက်းဇူးတရားမ်ားကုိေအာက္ေမ႔ေသာအားျဖင့္ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားတုိ႔၏ ဂုဏ္ေရာင္ကုိ ထြန္းေျပာင္ေစခဲ႔ေသာသူရိယစႏၵာမင္း၏ေမြးေန႔ျဖစ္သည့္တေပါင္းလျပည္႔ေန႔ကုိပအုိ၀္းအမ်ဳိးသားေန႔(ဒဲဥ္သီးလာေဗြ)အျဖစ္သတ္မွတ္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
*****************************

(ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဌာေနတိုင္းရင္းသားမ်ားအနက္ ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားသည္ႏွစ္စဥ္တေပါင္းလျပည့္ေန႔တြင္ပအို၀္းအမ်ဳိးသားေန႔အျဖစ္က်င္းပၾကသည္။တေပါင္းလျပည့္ေန႔ကိုပအို၀္းအမ်ဳိးသားေန႔ အျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းႏွင့္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားေန႔ ဆိုသည့္ေ၀ါဟာရကဘယ္လိုစတင္ေပၚေပါက္လာသည္ ကို ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ လာပါသည္။)

မဟာသကၠရာဇ္ (၂)ခု (ခရစ္သကၠရာဇ္မေပၚမီ ဘီစီ ၆၉၀)တြင္ သု၀ဏၰဘုမၼိသထံုျပည့္ရွင္ သကၠရာဇာမင္းႏွင့္ မိဖုရား ဘဒၵကလ်ာေဒ၀ီတို႔မွ သားေတာ္တပါးဖြာျမင္ခဲ့သည္။ ထုိသားေတာ္သည္ တေပါင္းလျပည့္ေန႔တြင္ ေနတြက္လ၀င္အခ်ိန္၌ ဖြားျမင္ေသာေၾကာင့္ သူရိယစႏၵာ ဟု အမည္ေပးခဲ့သည္။ သူရိယစႏၵာသည္ သက္ေတာ္ ၂၄ ႏွစ္တြင္ ဖခမည္းေတာ္ ထီးနန္းအပ္ၿပီး နန္းစံခ်ိန္ ၁၀ ႏွစ္တြင္ ဖခမည္းေတာ္ သကၠရာဇာမင္းက နတ္ရြာစံေလသည္။
ဗုဒၶေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၁၁ ခု သီတင္းကၽြတ္လတြင္ သူရိယစႏၵာမင္းအုပ္စိုးသည့္သု၀ဏၰဘုမၼိသထံုျပည္သို႔ ပထမအႀကိမ္ ၾကြေရာက္လာခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္အတြင္းသူရိယစႏၵာမင္း၏ေမြးေန႔ျဖစ္ေသာ တေပါင္းလျပည့္ ၌ ေရႊဆံရီေစတီေတာ္ကို စတင္အုတ္ျမစ္ခ် တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ထုိႏွစ္မွစ၍ ပအို၀္းလူမ်ဳိးတို႔သည္ ဗုဒၶဓမၼ တရားေရစက္ကို စတင္ၾကားနာရရွိၿပီး ဗုဒၥဘာသာကို စတင္ၾကည္ညိဳၾကသည္။ သူရိယစႏၵာမင္း လက္ထက္တြင္ ဗုဒၶေဂါတမျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၂၀ တြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၂၈ တြင္ တတိယအႀကိမ္အျဖစ္လည္းေကာင္း သထံုျပည္သို႔ ၾကြလာခဲ့သည္။

သူရိယစႏၵာမင္းလက္ထက္မွစ၍ပအို၀္းလူမ်ဳိးတို႔သည္ႏွစ္စဥ္တေပါင္းလျပည့္ေန႔တြင္ေရႊဆံရံေစတီရွိရာသို႔သြားေရာက္ၿပီးေကာက္သစ္ပူေဇာ္ျခင္းဆြမ္းကပ္ျခင္းငါးပါးသီလခံယူျခင္းစသည့္ပဲြေတာ္မ်ားကို ႏွစ္စဥ္ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ထိုသို႔ျပဳလုပ္ရာမွ ၁၉၄၇ ခုမတ္လတြင္ဖဆပလ၏ေျမယာခဲြေ၀ေရး ေပၚလာစီကိုစမ္းသပ္သည့္အေနျဖင့္သထံုေဒသရွိလယ္ယာေျမအေျမာက္အမ်ားကိုသိမ္းယူခဲ့သည္။ ထိုေၾကာင့္ သထံုေဒသရွိပအို၀္းလယ္သမား ၁၀၀၀၀(တစ္ေသာင္း)ေက်ာ္က သထံုၿမိဳ႕ရွိ ဖဆပလ ေကာ္မရွာနာရံုးသို႔ ခ်ီတက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။ ထိုဆႏၵျပပဲြသည္ ေအာက္ပါ အဆို (၃)ရပ္ကို ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
ပအို၀္းလူမ်ဳိးကို ေတာင္သူဟုေခၚဆိုေရးသားျခင္း မျပဳဘဲ ပအို၀္းဟုသာ ေခၚဆိုေရးသားရန္။
ေျမယာခဲြေ၀ေရးေပၚလာစီကိုျပန္လည္ရုပ္သိမ္းေပးရန္။ ဗမာ့တပ္မေတာ္တြင္ ပအို၀္းတပ္ရင္း (၂)ရင္း ထူေထာင္ေပးရန္ စသည္တို႔ျဖစ္သည္။

ထိုအဆို(၃)ရပ္ကို ပအို၀္းလူမ်ဳိးကုိ ေနာက္ေနာင္တြင္ ေတာင္သူဟု ေရးသားေခၚဆိုမႈ မျပဳရန္ စသည့္ ပထမအခ်က္ကိုသာ ဖဆပလ က လိုက္ေလ်ာ္ေပးခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွ စ၍ သူရိယစႏၵာမင္း၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကုိ ေအာင့္ေမ့သည့္အေနျဖင့္ ၎၏ ေမြးေန႔ျဖစ္ေသာ တေပါင္းလျပည့္ေန႔ တြင္ ျမန္မာျပည္ေအာက္ပိုင္းရွိ ပအို၀္းလူမ်ဳိးမ်ားက ေရႊဆံရံေစတီရွိရာသို႔ ခ်ီတက္ၿပီး ေကာက္သစ္ပူေဇာ္ပဲြမွ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားေန႔အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲဆင္ႏဲြခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ပအို၀္းလူမ်ဳိးမ်ားက ပေဒသရာဇ္စနစ္၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္ ၀ပ္၀ပ္ျပားခံေနရေၾကာင့္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားေန႔ကို က်င္းပမႈ မျပဳလုပ္၀ံၾကေပ။

၁၉၅၉ တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ပေဒသရာဇ္စနစ္ က်င့္သံုးသည့္ေစာ္ဘြားမ်ားကမိမိတို႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကိုရွမ္းျပည္နယ္အစိုးရသို႔အပ္ႏွင္းခဲ့သည္သို႔ေသာ္လည္း၁၉၆၀တြင္ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္းရွိလူမ်ဳိးစုအသီးသီးကလက္နက္စဲြကိုင္သည့္လမ္းစဥ္ကို က်င့္သံုးၿပီးေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏဲြခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ သထံုဦးလွေဖ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခ်န္ဇံု၊ ဦးေက်ာ္စိန္တို႔က အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း၏ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္၁၉၆၆တြင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္စံသိန္းဦးေဆာင္ေသာ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႕ (ပအလဖ)ကိုဒုတိယအႀကိမ္ျပန္လည္ဖဲြ႕စည္းၿပီး တစ္ႏွစ္အၾကာတြင္ပအလဖအမည္ကိုရွမ္းျပည္နယ္ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု လြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႕ (ရလလဖ) အမည္သို႔ေျပာင္းလဲဖဲြ႕စည္းခဲ့သည္။ ရလလဖသည္ လူတန္းစားကုိ အေျခခံသည့္ အဖဲြ႕ျဖစ္၍ ၎တို႔အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားေန႔ က်င္းပႏိုင္ေရးအတြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ အခြင့္မသာခဲ့ေပ။

ပအို၀္းအမ်ဳိးသားစိတ္ဓါတ္ျပင္းထန္သည့္ ရလလဖ ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕က ရလလဖမွ ခဲြထြက္ၿပီး ပအို၀္းအမ်ဳိးသားအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ (ပီအဲန္အို) ကို ဖဲြ႕စည္းခဲ့သည္။ ၁၉၇၆ တြင္ ပီအဲန္အို၏ ျပဳလုပ္ေသာ ပထမအႀကိမ္ညီလာခံတြင္ တေပါင္းလျပည့္ေန႔ကိုပအို၀္းအမ်ဳိးသားေန႔အျဖစ္ ဆံုးျဖတ္သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ျမန္မာျပည္အႏွံအျပားရွိ ပအို၀္းေဒသမ်ားတြင္ ႏွစ္စဥ္တေပါင္းလျပည့္ေန႔ကိုပအို၀္းအမ်ဳိးသားေန႔အျဖစ္က်င္းပလာၾကသည္ထိုအျပင္တကၠသိုလ္လ္မ်ားရန္ကုန္နယ္ေျမႏွင့္မႏၱေလးတကၠသိုလ္နယ္ေျမမ်ားေပၚတြင္ပအို၀္းေက်ာင္းသားမ်ားကပအို၀္းအမ်ဳိးသားေန႔အခမ္းအနားကိုက်င္းပလာၾကသည္။
ယခုဆိုလ်င္နိုင္ငံျခားေရာက္ပအိုဝ္းလူငယ္မ်ားေတြလည္းမိမိတို႔ပအိုဝ္းအမ်ိဳးသားေန႔ကိုနွစ္စဥ္နွစ္တိုင္းက်င္းပလာၾကသည္ကိုေတြ႕ျမင္ရေတာ့ ၾကည္ႏူး မိပါသည္။

#က်မ္းကိုး
•ျပည္ေထာင္စုထဲကပအို၀္း
•သထံုေရႊဆံရံဘုရားႀကီးသမိုင္း ပထမတဲြ
•သု၀ဏၰပကာသနီက်မ္း (ပအို၀္းဘာသာ)
•၂၀၀၅တြင္အသက္(၈၀)ေက်ာ္ရွိေကာ့က်ဳိက္ဇာတိ မြိဳးျဖားဗြာ (ခ)ေဒၚျဖဴ၏ ၎၏အပ်ဳိေပါက္စဘ၀တြင္သထံု၌ပအို၀္းအမ်ဳိးသားေန႔သြားအားေပးသည့္ပံုျပန္ေျပာျပခ်က္မ်ား။  •PA-OH PEOPLE by Mika Rolly

"ဒဲဥ္သီလာေဗြ မဥ္႞ေဖ်ာ္တြိဳ႞ မတ္ေသြာ႕မြဴးနီ႟ခြိဳ႟ပအိုဝ္႞"
"ပအိုဝ္႞သြီ႞ စြဳမ္႞ျဖာ႟ယံကအဝ္႞
မတ္မတ္ေသ႟ခါ႟ နီနာ႟ပအိုဝ္႞ခြိဳ႟"
#Unicode Verion
ပအိုဝ်းအမျိုးသားနေ့ပေါ်ပေါက်လာပုံ
*************************
  အမျိုးသားနေ့သည်လူမျိုးတိုင်းအဖို့ထူးခြားသည့်
ဂုဏ်ထူး၀ိသေသဖြင့်ပြည့်စုံသည့်နေ့ထူးနေ့မြတ်ပင်ဖြစ်သည်။

တစ်နည်းအားဖြင့် အမျိုးသားနေ့ဟူသည် မိမိတို့လူမျိုးကိုပြည်လည်မှတ်တမ်းတင်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။အမျိုးသားနေ့သည်ဇာတိသွေးဇာတိမာန် စိတ်ဓာတ်များအမျိုးသားရေးစိတ်ဓာတ်များကိန်းအောင်းလာစေရေးအတွက်လှုံ့ဆော်ပေးသည့်နေ့ပင် ဖြစ်လေသည်။

ထို့ကြောင့်အမျိုးသားနေ့သည် လူမျိုးတိုင်း အတွက် ထူးခြားသောနေ့ပင်ဖြစ်သည်။
ပအို၀်းတိုင်းရင်းသားတို့သည် မိမိတို့၏ ထူးခြားသည့် သမိုင်းအစဉ်အလာကို အကြောင်းပြု၍ (ဒဲဉ်သီးလာဗွေ) တပေါင်းလပြည့်နေ့ ရောက်တိုင်း ပအို၀်းအမျိုးသားနေ့ကို နှစ်စဉ်မပျက် ကျင်းပလျက်ရှိသည်။

ဤတွင် ပအို၀်းအမျိုးသားနေ့နှင့်ပတ်သက် ဖော်ပြရသော် ပအို၀်းတိုင်းရင်းသားတို့ သည် ကျေးဇူးတရားသိရှိမှု၊ ကျေးဇူးတရားကို နားလည်သဘောပေါက်မှုစသော ဗုဒ္စဘာသာ၏ အဆုံးအမကို လေးစားယုံကြည်စွာ နှလုံးသွင်းကြသူများဖြစ်ကြသည်။ အမျိုးသားနေ့သည် မိမိတို့လူမျိုး ဘိုးဘွားမျိုးနွယ် များ၏ကျေးဇူးတရားကိုသိမှုမှစတင်ခဲ့သည်ဟုဆိုနိူင်၏။လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၂၅၀၀ ကျော်၊ မဟာသက္ကရာဇ်(၃)နှစ် တပေါင်းလပြည့်၊ စနေနေ့၊ လ၀င်နေထွက်၊ လရောင်နေရောင် ထွန်းပြောင်ထိန်လင်းရောယှက်သော အချိန်တွင် မင်းတစ်ပါးဖွားမြင်ခ့ဲသည်။

ထိုမင်းသည် လ၀င်နေထွက်အချိန်တွင် မွေးဖွားသဖြင့် သူရိယစန္ဒာ ဟုခေါ်သည်။ သူရိယစန္ဒာမင်းသည် ပအို၀်းတိုင်းရင်းသားတို့၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို မြှင့်တင်ပေးခဲ့သည်။ ပအို၀်းတိုင်းရင်းသား တို့၏ တောက်ပသော ခေတ်ကာလကို ဖန်တီးပေးခဲ့၏၊ သထုံမြို့ရှိ လေးဆူဓာတ်ပုံ ရွှေစာရံစေတီတော်ကို တည်ခဲ့သည့် သာသနာ့ဒါယကာမင်းမြတ်ဖြစ်၏။ ဤကျေးဇူးတရားများကိုအောက်မေ့သောအားဖြင့် ပအို၀်းတိုင်းရင်းသားတို့၏ ဂုဏ်ရောင်ကို ထွန်းပြောင်စေခဲ့သောသူရိယစန္ဒာမင်း၏မွေးနေ့ဖြစ်သည့်တပေါင်းလပြည့်နေ့ကိုပအို၀်းအမျိုးသားနေ့(ဒဲဉ်သီးလာဗွေ)အဖြစ်သတ်မှတ်ကြခြင်း ဖြစ်သည်။

(မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဌာနေတိုင်းရင်းသားများအနက် ပအို၀်းတိုင်းရင်းသားသည်နှစ်စဉ်တပေါင်းလပြည့်နေ့တွင်ပအို၀်းအမျိုးသားနေ့အဖြစ်ကျင်းပကြသည်။တပေါင်းလပြည့်နေ့ကိုပအို၀်းအမျိုးသားနေ့ အဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းနှင့် ပအို၀်းအမျိုးသားနေ့ ဆိုသည့်ေဝါဟာရကဘယ်လိုစတင်ပေါ်ပေါက်လာသည် ကို မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ် လာပါသည်။)

မဟာသက္ကရာဇ် (၂)ခု (ခရစ်သက္ကရာဇ်မပေါ်မီ ဘီစီ ၆၉၀)တွင် သု၀ဏ္ဏဘုမ္မိသထုံပြည့်ရှင် သက္ကရာဇာမင်းနှင့် မိဖုရား ဘဒ္ဒကလျာဒေ၀ီတို့မှ သားတော်တပါးဖွာမြင်ခဲ့သည်။ ထိုသားတော်သည် တပေါင်းလပြည့်နေ့တွင် နေတွက်လ၀င်အချိန်၌ ဖွားမြင်သောကြောင့် သူရိယစန္ဒာ ဟု အမည်ပေးခဲ့သည်။ သူရိယစန္ဒာသည် သက်တော် ၂၄ နှစ်တွင် ဖခမည်းတော် ထီးနန်းအပ်ပြီး နန်းစံချိန် ၁၀ နှစ်တွင် ဖခမည်းတော် သက္ကရာဇာမင်းက နတ်ရွာစံလေသည်။
ဗုဒ္ဓဂေါတမ မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် မဟာသက္ကရာဇ် ၁၁၁ ခု သီတင်းကျွတ်လတွင် သူရိယစန္ဒာမင်းအုပ်စိုးသည့်သု၀ဏ္ဏဘုမ္မိသထုံပြည်သို့ ပထမအကြိမ် ကြွရောက်လာခဲ့သည်။ ထိုနှစ်အတွင်းသူရိယစန္ဒာမင်း၏မွေးနေ့ဖြစ်သော တပေါင်းလပြည့် ၌ ရွှေဆံရီစေတီတော်ကို စတင်အုတ်မြစ်ချ တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်မှစ၍ ပအို၀်းလူမျိုးတို့သည် ဗုဒ္ဓဓမ္မ တရားရေစက်ကို စတင်ကြားနာရရှိပြီး ဗုဒ္စဘာသာကို စတင်ကြည်ညိုကြသည်။ သူရိယစန္ဒာမင်း လက်ထက်တွင် ဗုဒ္ဓဂေါတမမြတ်စွာဘုရားရှင်သည် မဟာသက္ကရာဇ် ၁၂၀ တွင် ဒုတိယအကြိမ် အဖြစ်လည်းကောင်း၊ မဟာသက္ကရာဇ် ၁၂၈ တွင် တတိယအကြိမ်အဖြစ်လည်းကောင်း သထုံပြည်သို့ ကြွလာခဲ့သည်။

သူရိယစန္ဒာမင်းလက်ထက်မှစ၍ပအို၀်းလူမျိုးတို့သည်နှစ်စဉ်တပေါင်းလပြည့်နေ့တွင်ရွှေဆံရံစေတီရှိရာသို့သွားရောက်ပြီးကောက်သစ်ပူဇော်ခြင်းဆွမ်းကပ်ခြင်းငါးပါးသီလခံယူခြင်းစသည့်ပွဲတော်များကို နှစ်စဉ်ပြုလုပ်ကြသည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ရာမှ ၁၉၄၇ ခုမတ်လတွင်ဖဆပလ၏မြေယာခွဲေ၀ရေး ပေါ်လာစီကိုစမ်းသပ်သည့်အနေဖြင့်သထုံဒေသရှိလယ်ယာမြေအမြောက်အများကိုသိမ်းယူခဲ့သည်။ ထိုကြောင့် သထုံဒေသရှိပအို၀်းလယ်သမား ၁၀၀၀၀(တစ်သောင်း)ကျော်က သထုံမြို့ရှိ ဖဆပလ ကော်မရှာနာရုံးသို့ ချီတက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ ထိုဆန္ဒပြပွဲသည် အောက်ပါ အဆို (၃)ရပ်ကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။
ပအို၀်းလူမျိုးကို တောင်သူဟုခေါ်ဆိုရေးသားခြင်း မပြုဘဲ ပအို၀်းဟုသာ ခေါ်ဆိုရေးသားရန်။
မြေယာခွဲေ၀ရေးပေါ်လာစီကိုပြန်လည်ရုပ်သိမ်းပေးရန်။ ဗမာ့တပ်မတော်တွင် ပအို၀်းတပ်ရင်း (၂)ရင်း ထူထောင်ပေးရန် စသည်တို့ဖြစ်သည်။

ထိုအဆို(၃)ရပ်ကို ပအို၀်းလူမျိုးကို နောက်နောင်တွင် တောင်သူဟု ရေးသားခေါ်ဆိုမှု မပြုရန် စသည့် ပထမအချက်ကိုသာ ဖဆပလ က လိုက်လျော်ပေးခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှ စ၍ သူရိယစန္ဒာမင်း၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို အောင့်မေ့သည့်အနေဖြင့် ၎င်း၏ မွေးနေ့ဖြစ်သော တပေါင်းလပြည့်နေ့ တွင် မြန်မာပြည်အောက်ပိုင်းရှိ ပအို၀်းလူမျိုးများက ရွှေဆံရံစေတီရှိရာသို့ ချီတက်ပြီး ကောက်သစ်ပူဇော်ပွဲမှ ပအို၀်းအမျိုးသားနေ့အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲဆင်နွဲခဲ့ကြသည်။ ထိုအချိန်တွင် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ပအို၀်းလူမျိုးများက ပဒေသရာဇ်စနစ်၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက် ၀ပ်၀ပ်ပြားခံနေရကြောင့် ပအို၀်းအမျိုးသားနေ့ကို ကျင်းပမှု မပြုလုပ်ဝံကြပေ။

၁၉၅၉ တွင် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ပဒေသရာဇ်စနစ် ကျင့်သုံးသည့်စော်ဘွားများကမိမိတို့အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကိုရှမ်းပြည်နယ်အစိုးရသို့အပ်နှင်းခဲ့သည်သို့သော်လည်း၁၉၆၀တွင်ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းရှိလူမျိုးစုအသီးသီးကလက်နက်စွဲကိုင်သည့်လမ်းစဉ်ကို ကျင့်သုံးပြီးတော်လှန်ရေးဆင်နွဲခဲ့သည်။ ထိုနောက် ပအို၀်းအမျိုးသားခေါင်းဆောင်များ ဖြစ်ကြသော သထုံဦးလှဖေ၊ ဗိုလ်ချုပ်ချန်ဇုံ၊ ဦးကျော်စိန်တို့က အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေ၀င်း၏ ဖမ်းဆီးထောင်ချခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်၁၉၆၆တွင်ဗိုလ်ချုပ်စံသိန်းဦးဆောင်သော ပအို၀်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ (ပအလဖ)ကိုဒုတိယအကြိမ်ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းပြီး တစ်နှစ်အကြာတွင်ပအလဖအမည်ကိုရှမ်းပြည်နယ် လူမျိုးပေါင်းစုံ လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ (ရလလဖ) အမည်သို့ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ရလလဖသည် လူတန်းစားကို အခြေခံသည့် အဖွဲ့ဖြစ်၍ ၎င်းတို့အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ပအို၀်းအမျိုးသားနေ့ ကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် အကောင်အထည်ဖော်ရန် အခွင့်မသာခဲ့ပေ။

ပအို၀်းအမျိုးသားစိတ်ဓါတ်ပြင်းထန်သည့် ရလလဖ ခေါင်းဆောင်တချို့က ရလလဖမှ ခွဲထွက်ပြီး ပအို၀်းအမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ် (ပီအဲန်အို) ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉၇၆ တွင် ပီအဲန်အို၏ ပြုလုပ်သော ပထမအကြိမ်ညီလာခံတွင် တပေါင်းလပြည့်နေ့ကိုပအို၀်းအမျိုးသားနေ့အဖြစ် ဆုံးဖြတ်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မြန်မာပြည်အနှံအပြားရှိ ပအို၀်းဒေသများတွင် နှစ်စဉ်တပေါင်းလပြည့်နေ့ကိုပအို၀်းအမျိုးသားနေ့အဖြစ်ကျင်းပလာကြသည်ထိုအပြင်တက္ကသိုလ်လ်များရန်ကုန်နယ်မြေနှင့်မန္တလေးတက္ကသိုလ်နယ်မြေများပေါ်တွင်ပအို၀်းကျောင်းသားများကပအို၀်းအမျိုးသားနေ့အခမ်းအနားကိုကျင်းပလာကြသည်။
ယခုဆိုလျင်နိုင်ငံခြားရောက်ပအိုဝ်းလူငယ်များတွေလည်းမိမိတို့ပအိုဝ်းအမျိုးသားနေ့ကိုနှစ်စဉ်နှစ်တိုင်းကျင်းပလာကြသည်ကိုတွေ့မြင်ရတော့ ကြည်နူး မိပါသည်။

#ကျမ်းကိုး
•ပြည်ထောင်စုထဲကပအို၀်း
•သထုံရွှေဆံရံဘုရားကြီးသမိုင်း ပထမတွဲ
•သု၀ဏ္ဏပကာသနီကျမ်း (ပအို၀်းဘာသာ)
•၂၀၀၅တွင်အသက်(၈၀)ကျော်ရှိကော့ကျိုက်ဇာတိ မွိုးဖြားဗွာ (ခ)ဒေါ်ဖြူ၏ ၎င်း၏အပျိုပေါက်စဘ၀တွင်သထုံ၌ပအို၀်းအမျိုးသားနေ့သွားအားပေးသည့်ပုံပြန်ပြောပြချက်များ။  •PA-OH PEOPLE by Mika Rolly

"ဒဲဉ်သီလာဗွေ မဉ်႞ဖျော်တွို႞ မတ်သွော့မွူးနီ႟ခွို႟ပအိုဝ်႞"
"ပအိုဝ်႞သွီ႞ စွုမ်႞ဖြာ႟ယံကအဝ်႞
မတ်မတ်သေ႟ခါ႟ နီနာ႟ပအိုဝ်႞ခွို႟"